کتاب اخلاق در عاشورا

کتاب اخلاق در عاشورا نوشتهٔ محمد سروش محلاتی است. انتشارات میراث اهل قلم این کتاب را منتشر کرده است. این اثر در باب ارتباط میان اخلاق و حادثهٔ عاشورا است.

درباره کتاب اخلاق در عاشورا

کتاب اخلاق در عاشورا در باب جنبه‌های اخلاقی واقعهٔ کربلا در روز عاشورا و اخلاق امام حسین (ع) سخن گفته است؛ همچنین محمد سروش محلاتی به موضوع آزادی و جنبه‌های مذهبی آن در دین اسلام پرداخته است. می‌دانیم که واقعهٔ کربلا جنگی بود که در تاریخ ۱۰ محرم سال ۶۱ هجری قمری (برابر با ۱۳ اکتبر ۶۸۰ میلادی) اتفاق افتاد. روز نبرد به روز عاشورا معروف شده است. این جنگ میان سپاه کم‌تعداد «حسین بن علی»، نوهٔ پیامبر اسلام و سپاه اعزامی از سوی «یزید»، خلیفهٔ اموی و در نزدیکی محلی به نام «کربلا» رخ داد. دلیل «یزید بن معاویه» برای جنگ، بیعت‌نکردن حسین بن علی با او بود. در مقابل حسین بن علی حکومت و زمام‌داری یزید بن معاویه را غیرشرعی و غیرقانونی می‌دانست؛ حکومتی که برخلاف پیمان صلح «امام حسن مجتبی» و «معاویه بن ابی‌سفیان» بود و به‌شکلی مورثی به یزید رسیده بود. امام حسین (ع) حکومت اموی را ظالم و گمراه می‌دانست و برای تغییر جهت جامعهٔ اسلامی به‌سوی مسیری دیگر قیام کرد.

به‌گفتهٔ دانشنامهٔ اسلام، از ویژگی‌های اخلاقی امام حسین (ع) بردباری، تواضع، فصاحت و در نهایت صفاتی است که از رفتارهای وی می‌توان برداشت کرد؛ مانند خوارشمردن مرگ، بیزاری از زندگی ننگین، غرور و مانند این‌ها. در بسیاری از روایات، به شباهت امام حسین (ع) به حضرت محمد (ص) اشاره شده است. امام حسین (ع) در مدینه به بخشندگی معروف بود و غلامان و کنیزانش را در صورت مشاهدهٔ خوش‌رفتاری آزاد می‌کرد. گفته شده است که امام حسین (ع) به معلم فرزندانش مال و پوشاک فراوان هدیه داد و دهانشان را پر از دُر کرد؛ درحالی‌که اذعان می‌داشت که این، جبران‌کنندهٔ ارزش کار معلم نیست. مردی شامی، یک بار به امام حسین (ع) و امام علی (ع) ناسزا گفت، اما حسین (ع) از او درگذشت و او را مورد مهربانی و لطف خود قرار داد. امام حسین (ع) امام سوم شیعیان و شخصیتی تاریخی و جهانی است.

خواندن کتاب اخلاق در عاشورا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب ارتباط میان اخلاق و حادثهٔ عاشورا پیشنهاد می‌کنیم.

درباره محمد سروش محلاتی

محمد سروش محلاتی در سال ۱۳۴۰ در محلات در ایران به دنیا آمد. او فقیه مسلمان شیعه و پژوهشگر دینی معاصر است. در سال ۱۳۵۵ وارد حوزهٔ علمیهٔ قم شد. پس از دروس سطح نزد آیت‌الله ستوده و سیدعلی محقق‌داماد، در درس خارج حائری‌یزدی حاضر شد؛ همچنین مدت ۱۵ سال از درس خارج وحید خراسانی و شبیری‌زنجانی و برخی استادان دیگر استفاده کرد. در همین مدت فلسفه و عرفان را از حسن‌زادهٔ آملی، جوادی‌آملی و انصاری‌شیرازی آموخت. حدود ۱۰ سال تدریس سطح عالی داشت و سپس به تدریس خارج فقه و اصول مشغول شد که در مدرسهٔ آیت‌الله گلپایگانی، از سال۱۳۷۷ تا سال‌ها پس از آن ادامه یافت. گرایش اصلی محمد سروش‌محلاتی در پژوهش، فقه سیاسی بوده است. او کتاب‌های فراوانی در حوزهٔ فقه سیاسی نوشته و در آن‌ها به بررسیِ فقهی حقوق شهروندی، قرائت‌های مختلف از نظریهٔ ولایت فقیه، امکانِ فقهی انتخابات و امکانِ جمع اسلام و مردم‌سالاری پرداخته است. سروش‌محلاتی مدافع نظریهٔ موافقت اسلام با دموکراسی است و کتاب‌هایی مانند «شهر مردگان» و «دین و دیکتاتوری» را در این زمینه تألیف کرده است. او در آثارش به شرح و تبیین نظریات فقهی - سیاسی سیدمحمدحسین طباطبایی، روح‌الله خمینی، مرتضی مطهری و سیدمحمد بهشتی پرداخته است.

محمد سروش‌محلاتی در مهر ۱۳۹۵ در سخنرانی خود در دانشگاه علامهٔ طباطبایی به‌تفصیل به موضوع مذاکره بین امام حسین (ع) و عمر بن سعد پرداخت. او به تبرئهٔ «سعید طوسی» واکنش نشان داد. از آثار محمد سروش محلاتی می‌توان به این موارد اشاره کرد: «دین و دولت در اندیشهٔ اسلامی»، «آزادی، عقل و ایمان (برگزیدهٔ کتاب سال)»، «اندیشه و ایمان در آزادی»، «مجموعه مقالات بی‌طرفی شرط داوری - فقه متهم است یا مدعی»، «امکان‌سنجی انتخابات در نظام اسلامی»، «شهر مردگان: ۱۰ مقاله در حقوق اساسی مخالفین»، «مبانی حریم خصوصی در اندیشهٔ اسلامی»، «مجموعه مقالات دولت و ابزارهای الزام شهروندان به شریعت»، «نظارت خبرگان نصیحت نخبگان؛ نگاهی به حقوق و وظایف مجلس خبرگان رهبری»، «اسلام و مقتضیات زمان»، «دولت و اجرای شریعت: سلسله مقالات دولت و ابزارهای الزام شهروندان به شریعت»، «مجموعه مقالات برگ‌های سیاه ستم؛ محرومیت ظالمانهٔ دختر پیامبر از دادرسی عادلانه»، «ولایت، در مغالطه و مصادره: ۳ مقاله در نسبت ولایت فقیه و حکومت»، «عقلانیت در عاشورا»، «فقاهت در عاشورا»، «خشم مقدس»، «تأملات سیاسی علامه طباطبایی» و «معضل استبداد دینی».