کتاب برژنف

کتاب الکترونیکی برژنف از ثبات و رکود تا زوال و فروپاشی نوشتۀ سوزان شاتنبرگ با ترجمۀ بیژن اشتری در انتشارات ثالث چاپ شده است. این کتاب دربارۀ زندگی و دوران حکومت لئونید برژنف، دبیرکل حزب کمونیست شوروی، است و به بررسی وقایع سیاسی و اجتماعی اتحاد جماهیر شوروی در این دوران می‌پردازد.

درباره کتاب برژنف

کتاب برژنف از ثبات و رکود تا زوال و فروپاشی به بررسی زندگی شخصی و دوران حکمرانی لئونید برژنف می‌پردازد که از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۶۱ شمسی (۱۹۶۴ تا ۱۹۸۲ میلادی) به عنوان دبیرکل حزب کمونیست شوروی بر این کشور حکومت کرد. سوزان شاتنبرگ، نویسندۀ این اثر، با بهره‌گیری از اسناد تاریخی، عکس‌ها و روایت‌های معاصر سعی می‌کند تصویر جامعی از برژنف، هم به عنوان یک انسان و هم به عنوان یک سیاستمدار، ارائه دهد. این کتاب تلاش دارد برژنف را از زاویۀ شرایط زمانۀ او و در بستر جنگ سرد بازنمایی کند. نویسنده در مقدمه به مقایسۀ برکناری نیکیتا خروشچف و به قدرت رسیدن لئونید برژنف در سال ۱۹۶۴ با تغییرات سیاسی دیگر در جهان معاصر می‌پردازد. او اشاره می‌کند که انتخاب برژنف به رهبری نه به عنوان بازگشت به استالینیسم، بلکه به عنوان جایگزینی برای سبکی متکبرانه و قلدرمآب در رهبری بود. سوزان شاتنبرگ در این کتاب کلیشه‌های رایج دربارۀ برژنف را که بیشتر ناشی از تبلیغات دوران جنگ سرد است، به چالش می‌کشد و تصویری چندوجهی از او ارائه می‌دهد.

کتاب با نگاهی به دوران جوانی برژنف آغاز می‌شود و به علاقه‌های شخصی او مانند تئاتر، شعرخوانی و فعالیت‌های ورزشی می‌پردازد. همچنین ویژگی‌های شخصیتی او مانند علاقه به شکار، موسیقی و ماشین‌های لوکس نیز بررسی می‌شود. در ادامه، سیر تحولات سیاسی دورۀ او، از جمله نقش برژنف در سرکوب «بهار پراگ» در سال ۱۹۶۸ و لشکرکشی شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹، تحلیل می‌شود. شاتنبرگ نشان می‌دهد که چگونه برژنف از یک رهبر جذاب و امیدوارکنندۀ حزب به شخصیتی بیمار و منفعل در سال‌های پایانی حکومتش تبدیل شد. این کتاب همچنین به چالش‌های سیاست داخلی و خارجی شوروی در دوران برژنف و سیاست‌های ثبات‌گرایانۀ او می‌پردازد. نویسنده در نهایت تلاش دارد تا با ارائۀ تصویری دقیق و جامع از زندگی برژنف، خواننده را به درکی بهتر از این شخصیت و تحولات شوروی در دوران او برساند.

سوزان شاتنبرگ استاد تاریخ معاصر و تاریخ شرق اروپا در دانشگاه‌های آلمان است. او پژوهش‌های متعددی دربارۀ تاریخ اتحاد جماهیر شوروی و شخصیت‌های سیاسی این کشور انجام داده و کتاب‌های او معمولاً بر پایۀ اسناد تاریخی و تحلیل‌های دقیق نوشته می‌شوند.

کتاب برژنف را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب مناسب پژوهشگران تاریخ معاصر، علاقمندان به مطالعات اتحاد جماهیر شوروی و افرادی است که به بررسی رهبران سیاسی و تحولات دوران جنگ سرد علاقه دارند.

بخشی از کتاب برژنف

«طی دوران برژنف تقریباً هیچ‌کسی نبود که نداند برژنف حتی یک خط از کتاب خاطراتش را خودش ننوشته است. خاطرات برژنف به تدریج در قالب هشت قسمت در مجلهٔ نووی میر [جهان نو]، به چاپ رسید. قسمت اول با عنوان «زمین کوچک» به شرح تجربیات برژنف در دورهٔ جنگ جهانی دوم اختصاص دارد. قسمت دوم زیر عنوان «تولد دوباره» شرحی است دربارهٔ دستاوردهای برژنف در حین دورهٔ بازسازی پس از جنگ. قسمت سوم زیر عنوان «سرزمین‌های بکر» توصیفگر دورانی است که برژنف در قزاقستان رئیس حزب بود و برای افزایش محصولات کشاورزی تلاش می‌کرد. این سه قسمت که به ترتیب در فوریه، مه و نوامبر ۱۹۷۸ در نووی میر به چاپ رسیده بود، بلافاصله در قالب کتابچه‌ای حدوداً صدصفحه‌ای در تیراژ چندمیلیونی چاپ و منتشر شد. حزب متعاقباً اعلام کرد که خواندن و تدریس این کتاب در مدارس کشور الزامی است. قسمت‌های چهارم و پنجم خاطرات زیر عناوین «زندگی با سوت کارخانه» و «عشق انسان برای میهنش» در نوامبر ۱۹۸۱ در نووی میر چاپ شد. این دو قسمت اختصاص دارد به زندگی برژنف قبل از انقلاب بلشویکی و اندکی پس از آن. قسمت‌های ششم، هفتم و هشتم خاطرات، زیر عناوین «بهار مولداوی»، «اکتبر کیهانی» و «یک کلام دربارهٔ یک کمونیست» در ژانویهٔ ۱۹۸۳، تقریباً یک ماه پس از مرگ برژنف، در نووی میر به چاپ رسید. «بهار مولداوی» دربارهٔ دوران حرفه‌ای برژنف در مولداوی و «اکتبر کیهانی»‌ دربارهٔ تجربیات وی در دوره‌ای است که مسئولیت صنایع تسلیحاتی را در کمیتهٔ مرکزی حزب به عهده داشت. قسمت «یک کلام دربارهٔ یک کمونیست» هم تماماً شامل کلیشه‌های پروپاگاندایی کمونیستی است.»