کتاب اطاعت کورکورانه

کتاب اطاعت کورکورانه نوشتهٔ خسرو روزبه است. نشر ارس این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر، ناداستان در باب تاریخ معاصر ایران و در قالب خودنگاره است.

درباره کتاب اطاعت کورکورانه

کتاب اطاعت کورکورانه به قلم یکی از از خبرسازترین و جنجالی‌ترین چهره‌های حزب توده در ایران نوشته شده است. خسرو روزبه که در دانشکدهٔ افسری سمت استادی داشت و چندین کتاب نیز در زمینه‌ٔ آموزش‌های نظامی به رشته‌ٔ تحریر درآورد، نویسندهٔ کتاب حاضر است. این کتاب که اولین‌بار در سال ۱۳۲۶منتشر شد، مجموعهٔ خودنگاره‌های او دربارهٔ استعمار حکومت انگلیس، حکومت پهلوی و شرایط ارتش ایران است. این ناداستان را بخوانید.

در یک تقسیم‌بندی می‌توان ادبیات را به دو گونهٔ داستانی و غیرداستانی تقسیم کرد. ناداستان (nonfiction) معمولاً به مجموعه نوشته‌هایی که باید جزو ادبیات غیرداستانی قرار بگیرند، اطلاق می‌شود. در این گونه، نویسنده با نیت خیر، برای توسعهٔ حقیقت، تشریح وقایع، معرفی اشخاص، یا ارائهٔ اطلاعات و به دلایلی دیگر شروع به نوشتن می‌کند. در مقابل، در نوشته‌های غیرواقعیت‌محور (داستان)، خالق اثر صریحاً یا تلویحاً از واقعیت سر باز می‌زند و این گونه به‌عنوان ادبیات داستانی (غیرواقعیت‌محور) طبقه‌بندی می‌شود. هدف ادبیات غیرداستانی تعلیم عامهٔ مردم است (البته نه به‌معنای آموزش کلاسیک و کاملاً علمی و تخصصی که عاری از ملاحظات زیباشناختی است)؛ همچنین تغییر و اصلاح نگرش، رشد افکار، ترغیب، یا بیان تجارب و واقعیات از طریق مکاشفهٔ «مبتنی بر واقعیت» از هدف‌های دیگر ناداستان‌نویسی هستند. ژانر ادبیات غیرداستانی به مضمون‌های بی‌شماری می‌پردازد و فرم‌های گوناگونی دارد. انواع ادبی غیرداستانی می‌توانند شامل این‌ها باشند: جستارها، زندگی‌نامه‌ها، کتاب‌های تاریخی، کتاب‌های علمی - آموزشی، گزارش‌های ویژه، یادداشت‌ها، گفت‌وگوها، یادداشت‌های روزانه، سفرنامه‌ها، نامه‌ها، سندها، خاطره‌ها، نقدهای ادبی.

خواندن کتاب اطاعت کورکورانه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعهٔ ناداستان در باب تاریخ معاصر ایران و در قالب خودنگاره پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب اطاعت کورکورانه

«ستاد ارتش اطلاع داشت که من درضمن برخورد با افسران، و در کلاس‌های درس و حتی در مجامع عمومی از اظهارنظر صریح و بیان عقیدهٔ خود کوتاهی نمی‌کنم و به خوبی می‌دانست که اثر گفتار من در دانشجویان و افسران فوق‌العاده زیاد است. ستاد ارتش توسط ستوان یکم فضل‌الله مقدم یعنی جاسوس معروفی که مدت‌ها با نوبخت و مایر آلمانی و دستجات آن‌ها تماس داشت و به نفع اینتلی‌جنس سرویس خدمت می‌کرد! مطلع شده بود بارها مفهوم اطاعت کورکورانه را به صورت کنفرانس در گروهان فنی دانشکدهٔ افسری روشن کرده و مخصوصاً برای مثال گفته بودم که اگر در واقعهٔ ۱۷ آذر به من امر شده بود که به روی دانشجویان و دانش‌آموزان و سایر طبقات اهالی پایتخت تیراندازی نمایم، لوله‌های مسلسل را متوجه آمرین و مسببین اصلی می‌کردم و به جای یک مشت مردم بیچاره و بدبخت، طبقهٔ طفیلی و ظالم را هدف گلوله قرار می‌دادم. این نطق‌ها و صدها اظهار دیگر، دلالان نهضت ملی را که برای تجدید میلیتاریسم بذل مساعی می‌کنند از طرف من به کلی مأیوس بلکه متوحش نموده بود. در اوایل تأسیس حزب نهضت ملی یعنی در همان وقتی که تازه مرام‌نامهٔ آن توسط بنگاه مطبوعاتی پروین به چاپ رسیده بود، آقای عزت الله همایونفر مدیر و صاحب بنگاه پروین که در آن روزها اغفال شده و سمت ریاست دایرهٔ تبلیغات حزب را به عهده داشت، مرا برای قبول عضویت حزب دعوت کرد اضافه نمود که سرلشگر ارفع ریاست این حزب را عهده‌دار است و به طور کلی این حزب برای حفظ منافع مقام سلطنت به وجود آمده است، ولی من رسماً از قبول عضویت و حتی بحث با مقام شامخ ریاست حزب خودداری کردم. این مطالب مجموعهٔ عواملی بود که سازمان حزب را از طرف من مأیوس ساخت و مطمئن شدند که من آلت دست ارفع و اربابان او نمی‌شوم. در همان روزها مقاصد پلید تعزیه‌گردانان حزب نهضت ملی که به اشاره سفارت انگلیس و به منظور تجدید میلیتاریسم و خفه کردن آزادی‌خواهان ایران ایفای این رل خائنانه را به عهده گرفته بودند، برای من مثل روز روشن بود. اگر ارفع و عمالش به قدر یک جو شعور داشتند، می‌فهمیدند که ایرانی درضمن تمام بدبختی‌ها و اشکالاتی که در پیش دارد فوق‌العاده حساس و میهن‌پرست و در عین حال باهوش و تیزبین است. ایرانی در مدت کمی خائن را از خادم و طالح را از صالح تمیز می‌دهد. ایرانی تمام مسببین بدبختی و بیچارگی خود را می‌شناسد و در روز انتقام کله‌های و سرهای پرکاه آن‌ها را به بالای دار می‌فرستد. ارفع باید فهمیده باشد که خوردن نان و سنکجبین به جای ناهار مفصل و پرانرژی دانشکدهٔ افسری از نظر افسران ارتش محو نمی‌شود و ممر حلال خرید یک گردان گاو را به خوبی تشخیص می‌دهند. هنوز تعویض انباردار رستهٔ اردوگاه مهندسی اردوگاه اقدسیه از خاطر افسران دانشکدهٔ افسری محو نشده و همه می‌دانند که امضای این حکم اولین امضای سرلشگر ارفع به سمت ریاست ستاد ارتش بود و همه باخبرند که این همردیف بیچاره جز انجام وظیفه و حفظ الوارهای رستهٔ مهندسی از دستبرد سرلشگر ارفع، تقصیر دیگری نداشت.»