کتاب برق زیستی

کتاب برق زیستی به‌قلم سالی ادی و ترجمهٔ محمود اله دادی سلمانی و ایران گودرزی را انتشارات دانشگاه دامغان منتشر کرده است. این کتاب به تشریح تاریخ علم الکتروفیزیولوژی و بررسی جریان الکتریسته در بدن موجودات زنده می‌پردازد.

درباره کتاب برق زیستی

برق قبل از آنکه به‌عنوان نیروی گرما‌بخش و روشنی‌دهنده در صنایع مورد بهره‌برداری قرار گیرد، در طبیعت وجود داشت. رعد‌وبرق و نیز امواج الکتریسته در بدن بسیاری از موجودات زنده سبب افزایش کارایی اندام‌های مختلف می‌شود و می‌توان با شناخت نحوهٔ عملکرد آن به رازهای بسیاری دربارهٔ خلقت و چگونگی عملکرد بدن انسان و سایر موجودات پی برد. علمی که به کندوکاو و بررسی این جریان‌های الکتریکی در بدن موجودات زنده می‌پردازد، الکتروفیزیولوژی یا برق زیستی نام دارد و کتاب حاضر در تلاش است تا تاریخچه و دستاوردهای این علم را بررسی کند و مخاطبان را با حوزه‌های مختلف نقش‌آفرینی این شاخه از علم آشنا کند.

خواندن کتاب برق زیستی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

دانشجویان رشته‌های پزشکی و مهندسی پزشکی و نیز علاقه‌مندان به کشف حوزه‌های جدید علم از خواندن این کتاب لذت خواهند برد.

بخشی از کتاب برق زیستی

«فصل :۱ طبیعی در برابر مصنوعی گالوانی ولتا و رقابت برای الکتریسیته

آلساندرو ولتا متعجب شد. در دستانش چاپ اول متنی بود که نویسندهٔ آن ادعا می‌کرد یک راز باستانی را حل کرده است. چه ماده‌ای در بدن تمام موجودات زنده جریان می‌یابد و پایه‌ای برای هر حرکت و ارادهٔ آن‌ها است؟

پاسخ: الکتریسیته.

ولتا - یک فرد کوچک‌جثه و فعال دارای یقهٔ بلند و پرزرق‌وبرق که موهای سیاه ضخیمش پیشانی‌اش را پوشانده بود احساس می‌کرد که فقط او صلاحیت دارد تا ادعاهای نویسنده این متن را ارزیابی کند. کمتر از ده سال قبل در سال ۱۷۷۹ او پس از ابداع یک ابزار جدید برای تولید شوک‌های استاتیک به‌عنوان استاد فیزیک تجربی در دانشگاه پاویای ایتالیا منصوب شده بود. این ابزار توسط سایر دانشمندان به‌طور گسترده‌ای به کار گرفته شده بود و اتفاقاً دستگاهی بود که بعدها نام وی را در تاریخ ثبت کرد اما تحسین‌های آن‌ها برایش کافی نبود. ولتا شهرت حداکثر را می‌خواست او خود را لایق جایگاه بالاتری می‌دید. او درجه‌ها را پیموده، مراکز علمی مهم را دیده و یک شبکهٔ اجتماعی تأثیرگذار از حامیان خود را ایجاد کرده بود که نه‌تنها از دانشمندان، بلکه از سیاستمداران و افراد دیگر در لایهٔ بالای جامعهٔ ایتالیا تشکیل شده بود. او در آستانهٔ تبدیل شدن به یکی از مقامات جهانی در مطالعهٔ جنجالی جدید و مبهم پدیدهٔ مرموز برق بود. برق یک نیروی طبیعی است که خصوصیات آن در آغاز تحقیقات علمی به‌تدریج در حال فاش شدن بود. هیچ‌کس همهٔ جزئیات این مایع نامرئی را نمی‌دانست. برق باعث تعجب مردم می‌شد. گاهی اوقات رعدوبرق آن‌ها را از آسمان می‌کشت و هنوز هم مورد بحث بود که آیا این همان ماده‌ای است که ماهیان الکتریکی برای شوک دادن به شکار خود استفاده می‌کنند یا خیر؟ مبحث برق همچنین در حال انتقال از حوزهٔ حرکات و شوخی‌های جشنواره‌ای به دنیای علمی و تحقیقاتی بود. یکی از ادعاهای رایج این بود که مردان با الکتریسیتهٔ قوی می‌توانند در طول رابطهٔ جنسی جرقه تولید کنند. ابزارهای اولیه و بسیار ساده‌ای در حال توسعه یافتن بودند تا این مایع سرکش را برای تحقیقات و آزمایش‌های علمی جدی کنترل کنند. اختراع‌کنندگان آن‌ها ستارگان روز علم قرن هجدهم بودند. ولتا نیز در میان آن‌ها بود و شهرتی به‌عنوان یک ستارهٔ نوظهور در میان دانشمندانی که رازهای برق را به حقایق تجربی تبدیل می‌کردند کسب کرده بود. برخی از همکاران فیزیکدان ولتا حتی شروع به اشاره به او به‌عنوان نیوتن [حوزهٔ] برق کرده بودند. در این شرایط یک نویسنده و آناتومیست بنام لوئیجی گالوانی، ادعا کرده بود که یک مابه‌ازای زیستی برای برق پیدا کرده است. او یک پزشک باهوش از یکی از ایالت‌های ایتالیا بود که تازه آغاز به گردآوری تجهیزاتی کرده بود که او را با قرن جاری هماهنگ می‌کرد. او یک پزشک زنان متدین بود که در نوشتهٔ خود از اصطلاحات ساده بهره برده بود. این شخص مدعی داشتن دانش فوق العاده‌ای در این مورد بود که می‌توانست او را هم‌ردیف دانشمندان و فیلسوفان قرار دهد. براساس متن نوشتهٔ گالوانی می‌توان پی برد که او از بزرگی ادعای خود آگاه بوده است. او در مقدمه و با ترس در حاشیهٔ کتاب نوشت: ما هرگز نمی‌توانیم تصور کنیم که بخت تا چه میزان با من یار بوده است تا اولین فردی باشم که بتوانم الکتریسیتهٔ جاری در اعصاب را دستکاری کنم. البته این ادعا بعدها باعث آسیب به او می‌شود.»