کتاب هزار رباعی حضرت مولانا

کتاب هزار رباعی حضرت مولانا نوشتهٔ مهدی سیاح زاده و مهدی سجودی مقدم است. انتشارات مهراندیش این مجموعه شعر کلاسیک فارسی را منتشر کرده است.

درباره کتاب هزار رباعی حضرت مولانا

کتاب هزار رباعی حضرت مولانا گلچینی‌ از دریای معرفت و شناختِ رباعیات «مولانا جلال‌الدین محمد رومی» است. مهدی سیاح زاده و مهدی سجودی مقدم در ابتدی این اثر بیان کرده‌اند که شاید هنوز بسیاری ندانند که مولانا قریب به دوهزار رباعی سروده است و این کتاب می‌تواند اثری کارآمد برای آشنایی با رباعیات این شاعر باشد. در این کتاب مطالب و شرح و توضیح‌ها با نثری بسیار ساده و همه‌فهم نوشته شده است.

خواندن کتاب هزار رباعی حضرت مولانا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران شعر کلاسیک فارسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره محمدمهدی سیاح‌زاده

محمدمهدی سیاح‌زاده در سال ۱۳۱۳ در بندر انزلی متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطۀ را در همان شهر به پایان رساند. در رشتۀ روان‌شناسی در ایران و آمریکا درس خواند و در لس‌آنجلس مقیم و مشغول به کار شد. هنگام تحصیل در ایران، از محضر استاد بدیع‌الزمان فروزانفر و دکتر عبدالحسین زرین‌کوب بسیار بهره برد و از همان موقع شیفتۀ مولانا شد. سیاح‌زاده در ۲۰ سال اخیر بیشتر اوقات خود را صرف پژوهش در آثار مولانا کرده است که حاصل آن کتاب‌های «فرهنگ مختصر مبانی مثنوی»، «پیمانه و دانه»، «گل‌بیت‌های شمس» و کتاب «و چنین گفت مولوی» است. کتاب‌های دیگری نیز در دست تهیه هستند که از آن جمله باید به تصحیح جدیدی از «مثنوی معنوی» و «چلچراغ های شمس» اشاره کرد. ایشان چند سالی است که به همت جمعی از جوانان ایرانی مقیم لس‌آنجلس جلساتِ رایگان شرح و تفسیر مثنوی و غزلیات شمس را نیز برپا کرده است.

درباره مهدی سجودی مقدم

مهدی سجودی مقدم در سال ۱۳۴۰ به دنیا آمد. این نویسنده، مترجم و ویراستار دانش‌آموختهٔ رشتهٔ ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران است. بخشی از کتاب‌هایی که سجودی مقدم ترجمه کرده است، عبارت‌اند از: «شور عشق»، «دفترچۀخاطرات»، «عشق آهسته می‌آید»، «بلندی‌های بادگیر»، «زنبق دشت»، «کتاب‌خوان»، «خنده در تاریکی»، «لطفاً مراقب مامان باشید»، «گتسبی بزرگ»، «دورشده»، «مکبث»، «شاه لیر» و ۴۵ عنوان کتاب‌های «کمکِ پریان». بخشی از کتاب‌هایی که سجودی مقدم نوشته است نیز عبارت‌ است از «چشم در برابر چشم»، «فصلِ سبزِ رُستن»، «یک‌عالمه حرف برای تو؛ تفألی نو بر غزلیات حافظ شیراز»، «رودررو با لسان‌الغیب» «روی شانه های شب»، «نجوای نگاه» (مجموعه شعر) و «زیر پلک‌های عشق» (مجموعه شعر).

بخشی از کتاب هزار رباعی حضرت مولانا

«فانی شدم و پرید اجزایِ تنم

برچرخ، که بر چرخ بُد اوّل وطنم

مست‌اند و خوش‌اند و می‌پرستند همه

در غیب، از این وحشت و زندان که منم

در این رباعی، مولانا دوباره شرحی در باب مفهوم «مُوتُوا قَبل اَن تَمُوتُوا» (بمیرید پیش از آنکه بمیرید) می‌دهد.

هنگامی‌که «خود» کشی کنم و «خود» خویشتنِ خود را بکشم و با حضرت حق یکی بشوم (فانی در خدا بشوم = فناالله) همهٔ وجودم دوباره بازمی‌گردد به همان مبدأ که آفریده شده بودم. (اوّل وطنم = وطن اوّلم)

تا هنگامی‌که انسان سراسر (همه) مست و مِی‌پرست و سرخوش نشود، از این وحشتِ زندان دنیا که من اکنون هستم (که منم) رها نخواهد شد.

فرّخ باشد جمالِ سلطان دیدن

جان زنده شود ز رویِ جانان دیدن

من سلسلهٔ عشقِ تو دیدم در خواب

یارب، چه بُوَد خوابِ پریشان دیدن

فرخ: فرخنده، خجسته. سلطان: اینجا یعنی معبود، خدا.

من در خواب دیدم که زنجیر عشق تو دست‌وپایم را بسته است. خدایا! حتی این‌گونه خواب مغشوش و پریشان دیدن چه خوشایند است.

فرزانهٔ عشق را تو دیوانه مگو

هم‌خرقهٔ روح را تو بیگانه مگو

دریایِ محیط را تو پیمانه مگو

او داند نامِ خود، تو افسانه مگو

دربارهٔ استاد خود شمس تبریزی گفته است. ظاهراً مخاطب او کسانی هستند که شمس را آزار می‌داده‌اند. هم‌خرقه: دو تن که بسیار نزدیک و صمیمی باشند.

فرمود خدا به وحی کای پیغمبر

جز در صفِ عاشقان بمنشین، بگذر

هرچند ز آتشت جهان گرم شده‌ست

آتش بِمُرَد ز صحبتِ خاکستر

بِمُرَد: می‌میرد.

فصلی‌ست چو وصلِ دوست، فرخنده شده

وز مردنِ تن، چراغِ دل زنده شده

از خندهٔ برق، ابر در گریه شده

وز گریهٔ ابر، باغ در خنده شده

بهار در دل عاشقِ فناشده در حق، این‌گونه پدید می‌آید:

هنگامی‌که «مردن پیش از مردن» در سالک رخ می‌دهد (مُوتُوا قبل ان تمُوتُوا) انوار معرفت در دل او می‌تابد (چراغ دل زنده می‌شود) و وصال دوست حاصل می‌گردد.

در این هنگام است که برقِ آسمانِ دلِ سالکِ فناشده در حق، سبب‌ساز بارش باران (گریهٔ ابر) و بارش باران باعث رویش گیاهان در باغ دلِ سالک می‌شود.»