کتاب تئاتر، تماشا و نگاه برانگیخته از منظری اروپایی (۲)

کتاب تئاتر، تماشا و نگاه برانگیخته از منظری اروپایی (۲) نوشتهٔ اریکا فیشر لیشته و ترجمهٔ سارا رسولی نژاد و مهدی مشهور است. نشر افق این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی از مجموعهٔ «بوطیقای نو».

درباره کتاب تئاتر، تماشا و نگاه برانگیخته از منظری اروپایی (۲)

کتاب تئاتر، تماشا و نگاه برانگیخته از منظری اروپایی (۲) دومین جلد از سه‌گانه‌ای با نام «تئاتر، تماشا و نگاه برانگیخته از منظری اروپایی» است. گفته شده است که تئاتر آخرین میراثی است که مردم می‌توانند به وسیلهٔ آن با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اریکا فیشر لیشته در اثر حاضر بیان کرده است که تئاتر یکی از کمیاب‌ترین مکان‌هایی است که در آن، بدن‌ها می‏توانند هویت و توانایی‌‏هایی جادویی خود را به نمایش بگذارند. تئاتر نهادی اجتماعی است. از نظر نویسنده تئاتر ارائه‏‌کنندۀ روابطی است که کنش‌های اجتماعی را محقق می‌سازد. نمایشنامه، اجرا و مکان اجرا همگی در این کنش‌ها دخیل‌ هستند. نویسنده در این سه‌گانه به موضوعاتی پرداخته که مرز تئاتر را از دیگر رسانه‌ها، اشکال هنری، پرفورمنس‌های فرهنگی، نهادها و زندگی روزمره در فرهنگ غربی قرن بیستم جدا می‌کند. در قرن بیستم اصطلاح تئاتر معانی متفاوتی به خود می‌گیرد. مبادلاتی که بین انواع رسانه‌ها، اشکال هنری، پرفورمنس‌های فرهنگی، نهادها، زندگی روزمره و تئاتر رخ می‌دهند، در حال تغییر مفهوم تئاترند. پرداختن به مفهوم تحول‏‌یافتۀ تئاتر، به شکل دقیقی از تحقیقات میان‌‏رشته‌ای نیاز دارد که شامل سه مفهوم متفاوت و در‏عین‏‌حال مرتبط به تئاتر است: تئاتر به‏‌عنوان یک شکل هنری، تئاتر به‌‏عنوان یک ژانر فرهنگی و تئاتر به‌‏عنوان یک رسانه. لیشته در این مجموعه بررسی شاخص‌ها را نه از تئاتر اروپا بلکه از تئاتر ژاپن یا آفریقا و چین آغاز کرده است. در کتاب حاضر، او سراغ نمونه‌ها رفته و رویکردی تحلیلی و عمیق از مسئلهٔ بینافرهنگی تئاتر ارائه داده است.

خواندن کتاب تئاتر، تماشا و نگاه برانگیخته از منظری اروپایی (۲) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران و فعالان حوزهٔ تئاتر و علاقه‌مندان به تاریخ حوزهٔ تئاتر در قرن بیستم پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تئاتر، تماشا و نگاه برانگیخته از منظری اروپایی (۲)

«در نگاه نخست، به نظر می‌رسد که تئاتری شدنِ زندگیِ روزمرهٔ معاصر را می‌توان به‌عنوان نسخه‌ای مدرن از استعارهٔ باروک «جهان صحنهٔ تئاتر است» دانست. اما این برداشت فریبنده است. مفهوم «جهان صحنهٔ تئاتر است» یا «تئاترِ زندگی انسان» بر این عقیده استوار است که زندگی نمایشنامه‌ای است که در مقابل چشمان خدا اجرا می‌شود. خدا نویسنده، کارگردان و تماشاگر این تئاتر است و ازآنجاکه همهٔ چیزها جزئی از عناصر زندگی انسان هستند، باید همهٔ انگیزه‌ها، احساسات، افکار، کلمات، رفتار و اعمال به‌عنوان عناصر این نمایش دیده شوند. فقط خدا در موقعیتی است که بتواند بین ظاهر نقش و حقیقت بازیگر و روحش، تفاوت قائل شود و یک اجرا را چنان‌که باید و عادلانه قضاوت کند. بااین‌حال، مفهوم تئاتری‌سازی زندگی روزمره درمورد فرایند به صحنه بردن واقعیت توسط افراد و گروه‌های مختلف اجتماعی و نیز فرایندهایی که آن‌ها خود را روی صحنه ارائه می‌کنند صدق می‌کند و فقط‌وفقط برای نمایش دادن و از آن‌سو دریافت توسط دیگران ساخته می‌شود. بنابراین تمام عناصر، تکنیک‌ها و شیوه‌های به‌کاررفته در همین راستا مورد استفاده قرار می‌گیرند.»