کتاب گلچین دیوان حافظ

کتاب الکترونیکی گلچین دیوان حافظ تألیف سعید فرضعلی و از انتشارات مؤسسه فرهنگی اولین ها است. این کتاب در‌بارهٔ زندگی حافظ و حاوی گلچین بهترین بیت‌های او است.

درباره گلچین دیوان حافظ

خواجه شمس‌الدین محمد بن محمد حافظ شیرازی از بزرگ‌ترین شاعران جهان است. حافظ در سال ۷۲۶ هجری قمری در شیراز متولد شد و در سال ۷۹۲ هجری قمری (۱۳۹۰ میلادی) در شیراز وفات یافت. نام پدرش را بهاءالدین محمد نوشته‌اند. نیاکان حافظ از کوهپایهٔ اصفهان بوده‌اند و در دوران حکومت «اتابکان سلغری» به شیراز آمده‌اند و در آن شهر سکونت گزیده‌اند. پدرش بازرگانی می‌کرده، مادرش اهل کازرون بوده و خانه‌شان در دروازهٔ کازرون واقع بوده است. حافظ دارای زن و فرزند بوده و دربارهٔ عشق او به دختری به نام «شاخ‌نبات» افسانه‌هایی رایج است. حافظ کوچک‌تر از برادران خودش بوده و پس از مرگ پدرش بهاءالدین همراه مادرش در شیراز با تهیدستی زندگی کرده است. او ابتدا در نانوایی محله به خمیرگیری مشغول می‌شود و بعد به‌خاطر عشق به تحصیل به مکتب‌خانه می‌رود. پس از مدتی که هم کار می‌کند و هم تحصیل، زندگی‌اش تغییر می‌کند و در زمرهٔ طالبان علم در‌می‌آید. مجالس درس عالمان و ادیبان زمان خود را درک می‌کند و به تحقیق و پژوهش درمورد کتاب‌های دینی و ادبی مثل «کشّاف زَمَخشری» و «مَطالع الَانظار» از «قاضی بیضاوی» و «مفتاح العلوم سکاکی» و امثال آن می‌پردازد. «محمد گل‌ندام» که معاصر و جامع دیوان حافظ است، او را در مجالس درس «ابن الفقیه نجم» (عالم و فقیه بزرگ عهد خود) دیده و غزل‌های او را در همان محفل علم و ادب شنیده است. از گفته‌های گلندام برمی‌آید که او در دو رشته از دانش‌های زمان خود یعنی علوم شرعی و علوم ادبی کار می‌کرده است و مثل استادش به حفظ قرآن باتوجه‌به قرائت‌های چهارده‌گانه ممارست می‌کرده و به تصریح تذکره‌نویسان، اتخاذ تخلص «حافظ» به همین مناسبت بوده است. شیراز در دوره‌ای که حافظ در آن زندگی می‌کرد، ثبات سیاسی نداشت، اما از مراکز بزرگ علمی و ادبی ایران و جهان محسوب می‌شد. این نعمت از تدبیر «اتابکان سلغری» فراهم شده بود. حافظ در فضایی که مجمع عالمان و ادیبان و عارفان و شاعران بزرگ بود، تربیت شد و با ذکاوت، استعداد فطری و تیزبینی شگفت‌انگیزی که داشت، میراث‌خوار نهضت علمی و فکری خاصی شد که قبل از او در فارس فراهم آمده بود و بعد از او به فترت گرایید. یک بار حافظ به یزد نزد یکی از شاهزادگان «آل مظفر» می‌رود، ولی خیلی زود از اقامت در آنجا خسته می‌شود و در غزلی بازگشت خود را آرزو می‌کند. 

خواندن کتاب گلچین دیوان حافظ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به کسانی که علاقه‌مند به مطالعهٔ زندگی و آثار حافظ شیرازی هستند، پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب گلچین دیوان حافظ

«تیمور لنگ‌وقتی شیراز را گرفت، آوازه حافظ را شنیده بود، او را احضار کرد و گفت من به هزاران زحمت سمرقند را فتح کرده‌ام ولی تو به یک خال هندویش آنجا را می‌بخشی؟ اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دلِ مارا به خالِ هندویش بخشم سمرقند و بخارا را حافظ با زبان طنز گویا اینگونه می‌فهماند که: من تیمور نیستم بلکه حافظ هستم و درویش مسلک، این طنز رندانه تیمور را به خنده وامی‌دارد. متعصبان زمان او زیاد بودند، حافظ را به باد ناسزا می‌گرفتند، حتی ندای تکفیرش را سر می‌دادند. این عنادها و کینه‌ها در سینه آنها تا آنجا انباشته شده بود که پس از مرگ حافظ از دفن او در گورستان عمومی ممانعت کردند!! «گوته» چنان عاشق حافظ بود که در کتاب دیوان شرقی خود می‌نویسد: حافظا! دلم می‌خواهد از شیوهٔ غزلسرایی تو تقلید کنم، چون تو قافیه پردازم و غزل خویش را به ریزه‌کاری‌های گفتهٔ تو بیارایم، نخست به معنی اندیشم و آن گاه بدان لباس الفاظ زیبا بپوشانم، هیچ کلامی را دو بار در قافیه نیاورم، مگر آنکه با ظاهری یکسان، معنایی جدا داشته باشد، دلم می‌خواهد همهٔ این دستورها را به کار ببندم تا شعری چون تو، ای شاعر شاعران جهان سروده باشم. حافظ خداپرست، عاشق، رند، درویش و موافق علم و ادب است.حافظ مخالف خودپرستی، مخالف مردم ‌آزاری، مخالف تزویر و ریا، غرور و تکبر، مخالف خودبینی و مخالف خودفروشی است.»