کتاب عقاید یک دلقک

کتاب «عقاید یک دلقک» نوشتۀ هاینریش بل و ترجمۀ فریده فتوحی است و انتشارات كارگاه فيلم و گرافيگ سپاس آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب عقاید یک دلقک

شخصیت اصلی داستان دلقکی است که برای گذران زندگی هر روز اجرا می‌کند اما افسرده است و دردهایی دارد. ماری، کسی که ۶ سال با او زندگی کرده حالا او را ترک کرده و به فعالین کاتولیک پیوسته است. بدتر آنکه با فعال‌ترین آن‌ها قرار ازدواج هم گذاشته است. او از درد رفتن ماری به نوشیدن چیزهایی روی آورده که خودش می‌داند یک دلقک را به ورطۀ سقوط می‌کشاند. اجراهای ضعیف و آسیب‌دیدن پایش روی صحنه او را بی‌پول کرده است تا جایی که به‌جای کرایه تاکسی مجبور است ریش‌تراش برقی‌اش را به راننده بدهد.

تنهایی، آشفتگی و بی‌پولی او را به سمت تلفن می‌کشاند تا شاید بتواند برای ادامۀ این زندگی پولی قرض کند. لحظه‌ای که هانس اشنایر دفترچه تلفن را باز می‌کند و تلفن را برمی‌دارد، محرکی می‌شود برای بازگشت به گذشته و مرور خاطراتش و از آنجا به بعد این اثر رمانی تلفن‌محور می‌شود؛ چرا که به‌جز یک ملاقات کوتاه با پدرش، تماس او با جهان بیرون تنها از طریق تلفن است و از طریق این گفت‌وگوهای تلفنی و همچنین گفت‌وگوهای درونی، هویت واقعی جامعۀ مدرن، جامعۀ ریاکار و متناقضِ بعد از جنگ جهانی که انسانیت در آن گم‌شده است آشکار می‌شود. تلفن، این وسیلۀ مدرن، شگرد نویسنده است برای نشان‌دادن دنیای درونی شخصیت اصلی و شخصیت‌هایی که فقط از طریق مکالمات در رمان حضور دارند.

نام نمایش این دلقک ورود و خروج است و او چنان ماهرانه این پانتومیم کمیک و طولانی را اجرا می‌کند که مردم به خنده می‌افتند چون نمی‌توانند تشخیص دهند که او در حال واردشدن است یا دارد خارج می‌شود. این همان چیزی است که مردم در این رمان هم از تشخیص آن عاجزند؛ آن‌ها نمی‌دانند که در این دنیای مدرن به سمت انسانیت و شرافت می‌روند یا از آن دور و خارج می‌شوند و این حقیقتاً گریه‌آور است.

عقاید یک دلقک از تأثیرگذارترین رمان‌های قرن بیستم است. بسیاری از نویسندگان تلاش کرده‌اند که پوچی و تنهایی انسان مدرن را در آثار خود نمایان کنند و این مهم در رمان عقاید یک دلقک به اوج خود رسیده است. با اینکه سال‌ها از انتشار آن می‌گذرد؛ اما نقدهایی که در این رمان به جهان، جامعه، مذهب و سیاست می‌شود هنوز پرمخاطب و اثرگذار است. نویسنده با استفاده از راوی اول‌شخص و شیوۀ جریان سیال ذهن، زندگی و مرگ نمادین شخصیت اصلی را باظرافت تمام نشان می‌دهد.

خواندن کتاب عقاید یک دلقک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران ادبیات داستانی و رمان‌های واقع‌گرایانه پیشنهاد می‌کنیم.

درباره هانریش بل

هانریش بل، نویسندۀ آلمانی و برندهٔ جایزهٔ نوبل، ۲۱ دسامبر ۱۹۱۷ در کلن آلمان متولد شد. او در رشتهٔ مطالعات آلمانی و کلاسیک تحصیل کرد. بل در جنگ جهانی دوم حضور داشت، چندین بار مجروح و حتی اسیر شد. تجربۀ جنگ باعث شد که مانند بسیاری از نویسندگان از جنگ بنویسد. هانریش بل بعد از جنگ به عضویت «گروه ۴۷» در آمد که مجموعه‌ای از نویسندگان پس از جنگ جهانی را شامل می‌شد. «قطار به‌موقع رسید» اولین رمان او بود. بل بعد از سفرش به ایرلند در سال ۱۹۵۶ کتاب «یادداشت‌های روزانهٔ ایرلند» را نوشت. آثار زیادی از این نویسندۀ پرکار برجای‌مانده است. «نان سال‌های جوانی»، «بیلیارد در ساعت نه و نیم»، «فرشته سکوت کرد»، «سفرهای بسیار به هایدلبرگ» که مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه است، از آثار برجستۀ بل به شمار می‌روند. هانریش بل در۶۷ سالگی درگذشت.

بخشی از کتاب عقاید یک دلقک

«وقتی به این نوشیدنی‌های لعنتی لب می‌زنم، حرکاتم را در طول اجرا قاتی می‌کنم - تنها عذر و بهانه‌ای هم که می‌توانم برای توجیه خودم بیاورم، این است که حرکات را هرچند در جایی نامناسب اما بالاخره دقیق انجام داده‌ام - بعد هم در شرم‌آورترین تله‌ای که ممکن است یک دلقک در آن سقوط کند، گرفتار می‌شوم؛ به ترفندها و حرکات خودم می‌خندم. وای که چه حقارت هولناکی است. مادامی که هوشیارم و جدی، ترسم از صحنه مدام بیشتر می‌شود تا وقتی که پا روی صحنه بگذارم (معمولاً باید هُلم بدهند تا روی صحنه بیایم) و چیزی که برخی منتقدین آن را «خشنودی فکورانه و جدی می‌خوانند که قلبی پرتپش را در پسِ خود پنهان کرده است» چیزی نبود جز کنترلی خشک و بی‌روح و از سرِ استیصال که بر خودم تحمیل می‌کردم تا به‌وسیلهٔ آن خودم را به یک عروسک خیمه‌شب‌بازی تبدیل سازم. وقتی هم که اتفاقی طناب پاره می‌شد و دوباره به خودم می‌آمدم، واقعاً غیرقابل‌تحمل بود. به نظر، راهبان هم وقتی به مراقبه می‌پردازند، حس مشابهی داشته باشند. ماری همیشه کتاب‌های زیادی دربارهٔ ادبیات عرفانی همراه خود می‌آورد و یادم می‌آید کلمات «تهی» و «هیچ» غالباً در آن‌ها تکرار شده بودند.»