کتاب مادر ایرانی

کتاب مادر ایرانی در کشاکش هویت قانونی برای فرزندانی از مادر ایرانی و پدر خارجی نوشتهٔ قمر تکاوران است و انتشارات اندیشه احسان آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب مادر ایرانی

بخش عمدهٔ کتاب مادر ایرانی، روایت‌های صمیمی، آگاه‌بخش و خواندنی از تجربیات زیستهٔ مادرانِ درگیر با مسئلهٔ مهاجرت یا کسانی است که مادری غیرایرانی دارند یا مادرشان با غیرایرانی ازدواج کرده است. برخی از آن‌ها از زبان زن ایرانی که با مرد خارجی ازدواج کرده و برخی دیگر از زبان فرزند حاصل از این ازدواج‌ها روایت شده‌اند که در مجموع، ۲۴ مصاحبه را شامل می‌شود. تلاش شده است تا روایت‌ها از زندگی افراد با سطوح اجتماعی- اقتصادی متفاوت و همچنین اتباع کشورهای مختلف باشد تا زوایا و ابعاد مختلف مشکلات را نمایان سازد. 

موضوعیت بخشیدن به ازدواج بانوان ایرانی با اتباع غیرایرانی از طریق استخراج و تدوین تجربیات افراد از این مسیر پر پیچ‌وخم همراه با تسری مشکلات به آینده زندگی و حتی درگیرکردن سرنوشت فرزندان حاصل از ازدواج، کاری ستودنی و ارزشمند است. دردی که در خلال روایت‌های این کتاب به گوش مخاطب می‌رسد، دردی کهنه است که علی‌رغم قدمت مسئله، اطلاع زیادی از آن در محافل عمومی وجود ندارد؛ چراکه مبتلایان به این مسئله، عمدتاً از خانواده‌های ضعیف و دورافتاده از مراکز تصمیم‌گیری بودند و هیچ‌گاه صدای آن‌ها به رسانه‌های مؤثر نرسیده بود تا فرایند مطالبه‌گری از تصمیم‌گیران آغاز شود.

خواندن کتاب مادر ایرانی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران جامعه‌شناسی و قانون‌گذاران امور مربوط به خانواده پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب مادر ایرانی

«هر روزه مهاجرت در گوشه‌های مختلف جهان اتفاق می‌افتد و با گسترش ارتباطات روزبه‌روز بر دامنهٔ آن افزوده می‌شود. مهاجرت در مقابل دولت- ملّت معنا می‌یابد؛ افراد از یک کشور به کشور دیگری، که سرزمین آن‌ها دانسته نمی‌شود، مهاجرت می‌کنند. این مهاجرت‌ها به شیوه‌های مختلف بر دولت- ملّت‌ها اثر می‌گذارد و می‌توان گفت مفهوم دولت- ملّت را تهدید می‌کنند. روند مهاجرت‌های بین‌المللی از نیمهٔ دههٔ ۷۰ میلادی گسترش یافت. کستلز مهاجرت‌های بین‌المللی را در ادامه و تقویت جهانی‌شدن می‌داند. «غریب‌ترین ویژگی‌های جهانی‌شدن عبارتند از: رشد جریان‌های گوناگون بین‌مرزی، ازجمله شیوه‌های گوناگون سرمایه‌گذاری، بازرگانی، دادوستد انواع کالاهای فرهنگی، جابه‌جایی اندیشه و نیروی انسانی و گسترش شبکه‌های فراملّی دارای چندمرکز کنترل (پایش) در مناطق گوناگون جهان. جان کلام اینکه جهانی‌شدن در نقطهٔ اوج خود به فراملّی‌گرایی فزاینده می‌انجامد، یعنی رفتارهای نهادینه به‌طور هم‌زمان بر بیش از یک کشور اثر می‌گذارند.» (کستلز، ۱۳۹۶:۱۳)

مهاجرت‌ها ساختار جوامع را تغییر می‌دهند و می‌توانند نیرویی مؤثر در ایجاد دگرگونی‌ها و تغییرات اجتماعی قلمداد شوند. «درحالی‌که جابه‌جایی جمعیت از این‌سو به آن‌سوی مرزها از زمان کهن موجب شکل‌گیری دولت‌ها و جوامع شده است. آنچه مهاجرت در دوران اخیر را متمایز می‌کند، دامنه جهانی مهاجرت، اهمیت آن برای سیاست‌های داخلی و خارجی و پیامدهای گستردهٔ اقتصادی و اجتماعی آن است. فرایندهای مهاجرت می‌توانند آنچنان در برابر کنترل دولتی مستحکم و مقاوم شوند که موجب پیدایش قالب‌های سیاسی تازه‌ای شوند. این امر ضرورتاً به حذف دولت‌های ملّی نمی‌انجامد؛ درواقع، چنین امری در کوتاه‌مدت بعید به‌نظرمی‌رسد. هرچند، شکل‌های نوین را بستگی متقابل، جامعه‌های فراملّی و همکاری‌های منطقه‌ای و دوجانبه، زندگی میلیون‌ها انسان را به‌سرعت دگرگون می‌کند، به‌طور گریزناپذیری سرنوشت دولت‌ها و جامعه‌ها را به یکدیگر وابسته می‌کنند.» (همان، ۱۵) ازاین‌رو ازدواج‌های فراملّی که درنتیجهٔ مهاجرت اتفاق می‌افتد، روبه‌سوی جهانی‌شدن دارد و این امر را تقویت می‌کند، لذا دولت- ملّت را به چالش می‌کشد و در تقابل با آن قرار می‌گیرد.»