کتاب نوشهرگرایی و حس مکان

کتاب الکترونیکی نوشهرگرایی و حس مکان نوشته‌ٔ صدیف اسلامی و محسن کلانتری از انتشارات آذرکلک است. این کتاب در‌باره جنبش نوشهر گرایی، گسترش و ترویج و تبیین اندیشه‌های نوین در عرصه شناخت و حل مسائل شهری است.

درباره کتاب نوشهر‌گرایی و حس مکان

در دهه‌های گذشته ساخت و سازهای بی‌رویه و پر هزینه خودرو محور افزون بر اینکه محیط زیست را در شهرها و حاشیه آن تخریب نمود، با افزایش میزان آلودگی هوا و صدا، سلامتی و امنیت انسان‌ها را نیز به خطر انداخته است.‌ در این شهرها به دلیل جداسازی عملکردی شهرها و شکل‌گیری طبقات شهری با کالبد مجزا، تبعیض نژادی و نابرابری اقتصادی افزایش یافته است، چون بیشتر رشد جمعیت شهری در مناطق کمتر توسعه یافته رخ داده است. چنین شهرهایی مغایر با اصول پایداری است. در حال حاضر، بسیاری از شهرهای دنیا به چنین وضعیتی دچار هستند و در نتیجه از میزان تعامل اجتماعی کاسته شده است، زیرا از میزان حضور و ارتباط شهروندان در فضاهای شهری کاسته شده و میزان عبور و مرور کاری و انجام امور اجباری افزایش یافته است. نادیده گرفتن ارزش‌ها و نیازهای انسانی، مکان‌های غیرانسانی به وجود آورده‌اند و ساکنین شهرها و محلات و حتی روستاها را از زندگی راحت و آسوده محروم کرده‌اند. اکنون در بسیاری از شهرها فضا و مکان با مقیاس و ابعاد انسانی سازگاری ندارد و یکی از عوامل اصلی آن استفاده بیش از حد از فناوری دوره‌ی نوگرایی به ویژه فناوری‌های ساخت و ساز و خودروسازی است. در نتیجه روابط اجتماعی و سلامت روانی ساکنین شهرها که در قرن‌های گذشته جزئی از زندگی شهری بود رو به زوال نهاده است. به طور کلی، باشتاب روند شهر نشینی، ازدحام ترافیک شهری به طور روزافزون تشدید شده است و ناسازگاری و عدم تعادل بین جمعیت، منابع و محیط زیست نیز افزایش یافته است. برای حل این مسایل ایجاد شده و افزایش ظرفیت شهری سرزنده و انسانی ضرورت دارد تا تعداد بیشتری از شهروندان به حمل و نقل عمومی، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و حضور در فضاهای شهری جلب شوند. در این صورت با پایداری محیط و منافع اقتصادی و اجتماعی و حفظ سلامتی شهروندان، ارتقاء امنیت عبور و مرور پیاده، حضور جمعیت و سرزندگی فضاهای عمومی شهری، کیفیت فضاهای عمومی شهری افزایش خواهد یافت و تجربه زندگی در فضای شهری غنی‌تر خواهد شد. 

نوشهرگرایی در پی حل یا کاهش سرمایه‌گذاری در شهرهای مرکزی، رشد پراکنده، نامنظم، بی رویه، بی مکان؛ افزایش تبعیض نژادی وتبعیض درآمدها در جوامع محلی؛ نابودی محیط زیست؛ از دست رفتن زمین‌های کشارزی و حیات وحش و فرسایش میراث ساخته شده‌ی جامعه به عنوان چالشی مرتبط با ساخت جامعه محلی نظر دارد. مسائلی که نوشهر گرایی در پی حل یا کاهش آن‌هاست چند دهه است که بر جغرافیای کشور‌های مختلف دنیا سایه افکنده است و با توجه به مسائل و مشکلات شهری که در ایران امروز وجود دارد نیاز شدیدی به استفاده از رویکردها و سیاست‌های نوشهر گرایی احساس می‌شود.

برخی از فصل‌های کتاب نوشهر‌گرایی و حس مکان از این قرار است:

فصل نخست: مسایل شهری و ظهور نوشهر گرایی

فصل دوم: نوشهر گرایی

فصل سوم: مکان و حس مکان

فصل چهارم: هم‌پیوندی نوشهر گرایی و حس مکان

فصل پنجم: نتیجه

فهرست منابع

خواندن کتاب نوشهرگرایی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

به کسانی که  به مطالعه مسایل نوشهر گرایی علاقه‌مند هستند و افرادی که در پی شناسایی و حل مسائل و مشکلات شهری از منظر نوشهرگرایی هستند.

بخشی از کتاب نوشهر گرایی و حس مکان

«در این شهرها تعامل اجتماعی و ارتباط چهره به چهره و رو در رو بین انسان‌ها به حداقل رسیده است و در برخی از مکان‌ها این ارتباط از بین رفته است. به گونه‌ای که هم اکنون زندگی‌های حومه‌ای نمونه بارز چنین روابط اجتماعی است و شهرهای جدید ایران نمونه بارز یک مکان بی‌هویت با روابط اجتماعی بسیار پایین هستند. همچنین کلان‌شهرهای امروزی با وجود تراکم زیاد جمعیت و تمرکز شهروندان در میدان‌ها، ایستگاه‌ها و ... نتوانسته است تعامل اجتماعی بین شهروندان را ارتقاء دهد، چرا که مکان و فضا به سبب ناسازگاری با انسان پیاده و عدم تناسب با نیازهای انسانی، اجازه تعامل نمی‌دهد. ضعف و تنزل تعامل اجتماعی مانع شکل گیری حس مکان شده است.»