کتاب تاریخ تشیع در مالزی

کتاب تاریخ تشیع در مالزی نوشتهٔ علی‌‌اكبر ضيايی است و انتشارات بین المللی امین آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب تاریخ تشیع در مالزی

منطقه جنوب شرق آسیا را می‌توان خاستگاه ادیان باستانی در جهان دانست. اسلام از قرن سیزدهم میلادی به بعد در سرزمین مالایی‌ها رواج یافته است. اسلام به بیشتر سرزمین‌های جنوب شرق آسیا رسوخ کرد و بخش‌های عظیمی از اقوام مالایی به اسلام گرویدند.

مطالعات شیعی با ظهور انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ و متعاقب آن استقرار جمهوری اسلامی ایران موردتوجه جهانیان به‌ویژه مراکز علمی غرب قرار گرفت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران موج اسلام‌گرایی و اسلام سیاسی در میان مسلمانان جنوب شرق آسیا سکولاریسم و دیدگاه‌های مادی‌گرایانِ غربی را به چالش کشید و بسیاری از مسلمانان به دنبال تطبیق موازین و قوانین شرعی در حکومت برآمدند و احزاب سیاسی گوناگون با مطالبات دینی و اسلامی شکل گرفت. با افزایش طرفداران انقلاب اسلامی در جنوب شرق آسیا جریان فکری شیعه نیز جان تازه‌ای یافت و به‌مرورزمان به تعداد آنان در طبقات مختلف اجتماعی منطقه افزوده شد تا آنجایی که رقبای سیاسی ایران در منطقه با تحریک دولت‌های حاکم به مقابله با شیعه و تفکرات شیعی و انقلاب اسلامی برخاستند. 

 انقلاب اسلامی ایران اندیشمندان معاصر را واداشت تا بنیان ایدئولوژیک تشیع را با استناد به منابع اصلی آن موردبحث و بررسی قرار دهند. انقلاب اسلامی ایران که برگرفته از فقه شیعی و مبتنی بر نظریه ولایت‌فقیه بود به‌سرعت به‌عنوان یک انقلاب‌فرهنگی در جهان اسلام رسوخ کرد و رقبا و دشمنان انقلاب اسلامی در منطقه و جهان غرب برای حفظ منافع خود به تبلیغ نظریه هلال شیعی در منطقه پرداختند تا سران کشورهای اسلامی را به هراس از تشیع و نظریات سیاسی انقلاب اسلامی اندازند و در این راستا نیز شیعه‌هراسی در بسیاری از کشورهای اسلامی و جز آنها شکل گرفت.

 علی‌‌اكبر ضيايی در کتاب تاریخ تشیع در مالزی سعی کرده است تا پیشینه تاریخی تشیع در جنوب شرق آسیا و به‌ویژه مالزی را با استناد به مدارک موجود مورد بررسی قرار دهد و خوانندگان را با طیفی گسترده از آرا و عقاید شیعیان مالزی، موافقان و مخالفان آنان آشنا سازد.

در این پژوهش خواننده با کیفیت ورود اسلام به جنوب شرق آسیا و شکل‌گیری جریان‌های دینی به‌ویژه تشیع در مالزی و مقابله با آن آشنا می‌شود. در فصل اول به ورود اسلام به جنوب شرق آسیا و نقش تصوف و عرفان شیعی و ایرانیان مهاجر و سادات اشاره شده است. در فصل دوم به موضوع اصلی کتاب، یعنی ورود اسلام به مالزی، و آداب‌ورسوم دینی و احزاب اسلامی و جریان‌های فکری مدرن در حوزه اسلام و شخصیت‌های تأثیرگذار دینی پرداخته‌ شده، زیرا شناخت جایگاه تشیع در این کشور بدون آشنایی با بافت دینی و تاریخ اسلام به‌طورکلی در منطقه امکان‌پذیر نیست. در فصل سوم به اسلام سیاسی در مالزی اشاره شده است تا خواننده ریشه‌های شیعه‌هراسی و یا گرایش به تشیع در مالزی را منفک از وضعیت اجتماعی - سیاسی مسلمانان و جریان‌های فکری مختلف نپندارد و بتواند با آگاهی از همه جوانب تأثیرگذار بر تاریخ تشیع در مالزی دیدگاهی روشن و مطابق با واقع داشته باشد. در فصل چهارم به تاریخچه تشیع در مالزی، جایگاه اهل‌بیت علیهم‌السلام در متون تاریخی مالزی، هویت شیعیان مالزی، عوامل گسترش شیعه، عقل‌گرایی شیعی مراکز شیعی در مالزی، نقش انقلاب اسلامی در گسترش تشیع، چشم‌انداز بحران تشیع در مالزی و آخرین توافقات به‌عمل‌آمده در سطح سیاسی برای حفظ روابط دوجانبه ایران و مالزی پرداخته‌ شده است. فصل پنجم به شیعه‌هراسی و عوامل داخلی و خارجی آن، تلاش‌های حزب نجیب تون عبدالرزاق در ترویج شیعه‌هراسی و ریشه‌یابی انگیزه‌های سیاسی حزب حاکم وقت در تدوین قوانین ضد شیعی، نقش تحولات خاورمیانه به‌ویژه سوریه در شیعه‌هراسی، تریبون‌های خطب نمازجمعه و ترویج شیعه‌هراسی، تشکیل نیروی ویژه علیه شیعیان مالزی، نقش عربستان سعودی در ترویج شیعه‌هراسی در مالزی، مروری بر نشریات ضد شیعی در مالزی، برگزاری سمینارهای ضد شیعی در دانشگاه‌ها و رسانه‌های مالزی و ظهور فرقه‌های منحرف به نام تشیع در مالزی اختصاص‌یافته است. در فصل ششم به موج رسانه‌ای شیعه‌هراسی و علل پیدایش آن و در فصل هفتم به موضع‌گیری روشنفکران دینی و نویسندگان مالزیایی و غیره نسبت به شیعه‌هراسی و دفاع از اقلیت شیعی در مالزی پرداخته‌ شده است. 

نگارنده در این کتاب به غور و بررسی این جریان‌های دینی پرداخته و به ریشه‌های تاریخی اسلام سیاسی و دیدگاه‌ها و نظریات موافق و مخالف با آن اشاره کرده است. 

خواندن کتاب تاریخ تشیع در مالزی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزهٔ تشیع پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تاریخ تشیع در مالزی

«آسیای جنوب شرقی شامل اندونزی، کامبوج، فیلیپین، میانمار، مالزی، لائوس، سنگاپور، تایلند، ویتنام و برونئی یکی از مناطق بسیار مهم و استراتژیک جهان و شامل هفت‌کشور اصلی آسیایی و سه کشور جزیره‌ای است. این منطقه ۴۵۰۰۰۰۰ کیلومتر مساحت دارد. سرزمین‌های این منطقه بیش‌تر کوهستانی، جنگل‌های استوایی است.

آسیای جنوب شرقی باسابقه دیرینه نفوذ اسلام و اکثریت مسلمان، بخش بزرگی از دنیای اسلام را تشکیل می‌دهد. دین غالب مردم این سرزمین قبل از ورود اسلام، هندوئیسم و بودائیسم بود. بعد از ورود مسلمانان به این سرزمین اکثریت مردم به دین اسلام‌گرایش پیدا کردند. اسلام در این مناطق برخلاف مناطق دیگر به شیوه مسالمت‌آمیز و بدون جنگ و خونریزی و توسط مبلغین و بازرگانان گسترش یافت. در باب زمان دقیق ورود اسلام به جزایر جنوب شرقی آسیا اختلاف‌نظر وجود دارد، برخی آن را مقارن با قرن هفتم میلادی می‌دانند و آنان به سنگ قبرها و کتیبه‌های باقیمانده از مسلمانان استناد می‌کنند و برخی دیگر حضور اسلام را به قرن‌های سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم میلادی نسبت می‌دهند.

اسلام پس از نفوذ در شبه‌قاره هند و چین توسط بازرگانان و مبلغان و صوفیان به منطقه جنوب شرق آسیا گسترش یافت. مردم این منطقه به‌ویژه نژاد ملایو باتوجه‌به خصلت‌های اخلاقی چون نرم‌خویی و میهمان‌نوازی و استقبال از بیگانگان به دین جدید روی خوش نشان دادند و مهاجران و بازرگانان مسلمان عرب و غیرعرب از شبه‌قاره و ایران را به‌خوبی در میان خود استقبال کردند و پیش از ورود اسلام نیز همین رفتار نرم‌خویی و پذیرش را نسبت به بودیسم و هندوئیسم و نیز عقاید و آداب و سنن جدید از خود نشان داده بودند.

قبل از ورود مسلمانان، هندیان و چینیان نیز توانسته بودند ادیان خود را تا کشورهای جنوب شرق آسیا گسترش دهند و نفوذ چین به‌عنوان یک حکومت سیاسی نیز در بخش‌هایی از جنوب مالزی چون ملاکا و اندونزی چون جاوه تثبیت گردد.

نخستین سند تاریخی از ورود اسلام به اندونزی متعلق به سال ۱۱۱۱ میلادی (۵۰۵ هجری) است که گروهی از مردم آچه واقع در شمال غربی سوماترا در اندونزی اسلام را پذیرفته و ازآن‌پس به‌تدریج این دین در سراسر جاوه، کالیمانتان و سپس سراسر اندونزی انتشار یافت.

هدف دیگر بازرگانان مسلمان در این منطقه در قرون نخستین ظهور اسلام در شبه‌جزیره عربی کشور برمه از طریق دریانوردی بوده است. در سال ۷۸۸ میلادی (قرن دوم هجری) کشتی گروهی از بازرگانان عرب در جزیره رامبری در منطقه آراکان دچار آسیب شد و آنان به دربار ماهاتائنگ جندرا، پادشاه برمه، پناه آوردند و در برمه ساکن شدند و با زنان برمه‌ای ازدواج کردند. مهاجران عرب علاوه بر کارهایی چون بازرگانی به کشاورزی، دامداری، و تبلیغ اسلام نیز پرداختند و مردم برمه و درباریان برای آنان احترام زیادی قائل بودند تا جایی که یکی از ملوک برمه به اسم میندون در بعضی از شهرها برای مسلمانان مساجدی ایجاد و حتی برای سربازان مسلمان خود در داخل قصر مسجدی بنا کرد. برخی از مورخان از مسلمان شدن پادشاه برمه در اواخر عمر خود گزارش کرده‌اند.»