کتاب آشیانه گنجشک در سایه بان

کتاب آشیانه گنجشک در سایه بان نوشتهٔ گوئرمو کابررا آنفانته و رینالدو گونزالز و اومبرتو آرنال و... و ترجمهٔ یوسف نوری زاده است. انتشارات ناهید این مجموعه داستان مدرن کوبا را روانهٔ بازار کرده است. داستان‌های کوتاه این کتاب خط نوشتاریِ پیشاانقلابی را ادامه می‌دهند.

درباره کتاب آشیانه گنجشک در سایه بان

کتاب آشیانه گنجشک در سایه بان حاوی یک مجموعه داستان مدرن از کوبا است. عنوان برخی از این داستان‌ها عبارت است از «یک آدم نچسب»، «چهار نفر در جیپ»، «دومین مرگ گربه»، «آب‌نبات مغزدار» و «آشیانهٔ گنجشک در سایه‌بان». در مقدمه توضیح داده شده است که محتویات این کتاب از سال ۱۹۵۹ میلادی به بعد نوشته شده؛ یعنی از سال وقوع انقلاب کوبا به بعد. آنچه در این کتاب آمده، به‌خاطر ارزش ادبیِ اثر است و نه به‌خاطر پرتوی که می‌تواند بر وقایع یا شرایط سیاسی بتاباند. این داستان‌ها و شعرها تصویری خشن از کوبای امروز ترسیم می‌کنند؛ زیرا بیشتر نویسندگان آن واقع‌گرایانی هستند که در رژیم باتیستا، خیزش‌های چریکی، تسخیر قدرت و شکست متجاوزان در خلیج خوک‌ها تحت‌حمایت یانکی‌ها زیسته‌اند. بعضی از داستان‌ها در تبعید شکل گرفته؛ چون روشنفکران بسیاری مجبور به ترک کوبا در دوران دیکتاتوری اواخر دههٔ ۱۹۵۰ میلادی بودند، اما همهٔ نویسندگانِ عرضه‌شده هم‌اکنون در کوبا زندگی کرده یا آنکه خارج از کشور عهده‌دار مناصبی دیپلماتیکند.

می‌دانیم که داستان کوتاه به داستان‌هایی گفته می‌شود که کوتاه‌تر از داستان‌های بلند باشند. داستان کوتاه دریچه‌ای است که به روی زندگی شخصیت یا شخصیت‌هایی و برای مدت کوتاهی باز می‌شود و به خواننده امکان می‌دهد که از این دریچه‌ها به اتفاقاتی که در حال وقوع هستند، نگاه کند. شخصیت در داستان کوتاه فقط خود را نشان می‌دهد و کمتر گسترش و تحول می‌یابد. گفته می‌شود که داستان کوتاه باید کوتاه باشد، اما این کوتاهی حد مشخص ندارد. نخستین داستان‌های کوتاه اوایل قرن نوزدهم میلادی خلق شدند، اما پیش از آن نیز ردّپایی از این گونهٔ داستانی در برخی نوشته‌ها وجود داشته است. در اوایل قرن نوزدهم «ادگار آلن پو» در آمریکا و «نیکلای گوگول» در روسیه گونه‌ای از روایت و داستان را بنیاد نهادند که اکنون داستان کوتاه نامیده می‌شود. از عناصر داستان کوتاه می‌توان به موضوع، درون‌مایه، زمینه، طرح، شخصیت، زمان، مکان و زاویه‌دید اشاره کرد. تعدادی از بزرگان داستان کوتاه در جهان «آنتوان چخوف»، «نیکلای گوگول»، «ارنست همینگوی»، «خورخه لوئیس بورخس» و «جروم دیوید سالینجر» و تعدادی از بزرگان داستان کوتاه در ایران نیز «غلامحسین ساعدی»، «هوشنگ گلشیری»، «صادق چوبک»، «بهرام صادقی»، «صادق هدایت» و «سیمین دانشور» هستند.

خواندن کتاب آشیانه گنجشک در سایه بان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات داستانی مدرن کوبا و قالب داستان کوتاه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب آشیانه گنجشک در سایه بان

«اصلاً این مادرم بود که پای آن را به خانه باز کرد! در چین‌خوردگی لباسش یا آنکه لابه‌لای برگه‌های نت موسیقی‌اش پنهان شده بود. حتماً به یک گوشهٔ مرطوب و تاریک سرویس بهداشتی افتاده بود، چون تا چندین ماه کوچک‌ترین علامتی از زنده‌بودنش را به ما نشان نداد. دستشوییِ خانه تنها جای خانه بود که نور تند حیاط به آن نمی‌رسید؛ کف آن نقش‌ونگاری نداشت که امکان پیچیدن دور پاهای بچه‌ها را داشته باشد، یا مجسمه‌های چینی داشته باشد که در فرصت مناسب خُرد شوند و ناسزاگوییِ پدر برای ایجاد سروصدا از سر گرفته شود. نه! دستشویی خطری نداشت. درِ آن تنها درِ کل خانه بود که چفت داشت. می‌توانستی در را به روی خودت قفل کنی و روی کف سرویس بهداشتی دراز بکشی و درس بخوانی. هوا که نیمه‌تاریک می‌شد، مورچه‌ها تَرَک‌های روی کف را تمیز می‌کردند، عنکبوت‌ها را روی برزنتی که از سقف چوبی آن آویزان بود می‌دیدی و مارمولک‌های کمرنگ می‌دیدی که از لولاهای پنجره دزدکی سرک می‌کشیدند. پنجره در ارتفاع قرار داشت، و با میله‌های زنگ‌زده راه آن مسدود بود و می‌توانستی ساعت‌های متمادی صورتت را به آنها بچسبانی. دانه فقط در اینجا، لابه‌لای کاشی‌های خنک، که روح هیچ‌کس از آن خبر نداشت، می‌توانست به حیات خود ادامه دهد.»