کتاب معلم مدرسه کیفی

کتاب الکترونیکی معلم مدرسه کیفی نوشتۀ ویلیام گلسر با ترجمۀ علی صاحبی و عاطفه سلطانی‌فر در انتشارات سایه سخن منتشر شده است. این کتاب راهنمایی عملی برای معلمانی است که قصد دارند ایده‌های «مدرسه کیفی» و مدیریت راهبرانه را در کلاس‌های خود پیاده‌سازی کنند. مدرسه کیفی بر اساس تئوری انتخاب طراحی شده و برخلاف روش‌های سنتی که بر کنترل بیرونی تأکید دارند، بر مسئولیت‌پذیری، انگیزه درونی و افزایش رضایت از یادگیری تمرکز دارد. این روش معلمان را تشویق می‌کند تا از اجبار و تنبیه دوری کرده و دانش‌آموزان را به یادگیری فعال، خودمختاری و اتخاذ تصمیمات آگاهانه هدایت کنند.

درباره کتاب معلم مدرسه کیفی

این کتاب مکملی بر اثر دیگر گلسر، مدرسه کیفی، است که در آن چارچوب نظری مدارس کیفی معرفی شده بود. هدف این کتاب جدید، ارائه‌ی راهنمای عملی برای معلمان است تا بتوانند ایده‌های تئوری انتخاب را در کلاس‌های خود اجرا کنند، حتی اگر ساختار مدیریتی مدرسه یا سیستم آموزشی، با تغییرات گسترده موافق نباشد. ویلیام گلسر در این اثر نشان می‌دهد که چگونه معلمان، مدیران و مشاوران آموزشی می‌توانند با ایجاد تغییر در سبک تدریس و روش تعامل با دانش‌آموزان، محیطی بسازند که در آن دانش‌آموزان به جای اجبار، با علاقه و انگیزه درونی یاد بگیرند.

در این کتاب، گلسر ابتدا اصول اساسی مدرسه کیفی و تئوری انتخاب را شرح می‌دهد. سپس به شیوه‌های تدریس و ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان پرداخته و پیشنهادهای کاربردی برای اجرای این مدل در کلاس درس ارائه می‌کند. مهم‌ترین مباحث کتاب شامل موارد زیر است:

تفاوت بین مدارس سنتی و مدارس کیفی

نقش معلم در یک کلاس کیفی و نحوه تأثیرگذاری بر انگیزه درونی دانش‌آموزان

چگونگی ایجاد یک محیط یادگیری که بر اساس اعتماد، انتخاب و مسئولیت‌پذیری باشد

روش‌های کاهش تنبیه، سرزنش و اجبار در کلاس و جایگزینی آن با تعاملات مثبت

آموزش اصول تئوری انتخاب به دانش‌آموزان در مقاطع مختلف، از مهدکودک تا دبیرستان

مدیریت چالش‌های رفتاری دانش‌آموزان از طریق درک نیازهای اساسی آن‌ها

چگونه معلمان می‌توانند در کلاس، بدون وابستگی به مدیریت مدرسه، روش‌های تدریس کیفی را اجرا کنند

یکی از مهم‌ترین مفاهیم کتاب، تئوری انتخاب است که بر اساس آن، انسان‌ها به‌صورت درونی هدایت می‌شوند و کنترل بیرونی (تنبیه، پاداش، اجبار) معمولاً در بلندمدت بی‌نتیجه است. بر این اساس، معلمان می‌توانند با تغییر روش تدریس و تعامل با دانش‌آموزان، انگیزه یادگیری آن‌ها را افزایش داده و رفتار آن‌ها را بهبود ببخشند. گلسر در این کتاب تأکید می‌کند که تقلید صرف از روش‌های مدارس موفق بدون درک تئوری زیربنایی آن‌ها بیهوده است. او معتقد است مدارس سنتی به دلیل استفاده از کنترل بیرونی، دانش‌آموزان را به یادگیری بی‌علاقه می‌کنند، درحالی‌که مدارس کیفی با ایجاد انگیزه درونی و تأکید بر مشارکت فعال دانش‌آموزان، نتایج بهتری در یادگیری و رشد شخصیتی آن‌ها به دست می‌آورند.

کتاب معلم مدرسه کیفی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب مناسب معلمان، مدیران مدارس، مشاوران آموزشی و والدین است که به دنبال روش‌های نوین در تربیت و آموزش دانش‌آموزان هستند. همچنین مشاوران و روان‌شناسانی که در حوزه آموزش فعالیت می‌کنند، می‌توانند از این کتاب برای بهبود تعاملات معلم و دانش‌آموز استفاده کنند.

درباره ویلیام گلسر

ویلیام گلسر (William Glasser) روان‌شناس مشهور آمریکایی و بنیان‌گذار تئوری انتخاب و واقعیت‌درمانی است. او تحقیقات گسترده‌ای در زمینه آموزش، روان‌شناسی و مشاوره انجام داده و نظریه‌هایش تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت آموزش در مدارس سراسر جهان داشته است. از دیگر آثار مهم او می‌توان به مدرسه کیفی، تئوری انتخاب و واقعیت‌درمانی اشاره کرد.

بخشی از کتاب معلم مدرسه کیفی

«در مدارس سنتی ِ فعلی با معلمان به‌عنوان افراد حرفه‌ای برخورد نمی‌شود و افراد مختلفی چون مدیران، هیئت‌امنای مدارس، مسئولان وزارت آموزش‌وپرورش و قانون‌گذاران، در هدایت، تعیین وظایف، چگونگی رسیدگی به وظایف و ارزیابی معلمان نقش دارند. هیچ شغلی به‌اندازهٔ معلمی به افراد حرفه‌ای نیاز ندارد، بااین‌همه، رفتاری که با آن‌ها می‌شود، بیش‌تر از همهٔ مشاغل، حرفه‌ای بودن را برایشان ناممکن می‌سازد. تصور کنید اگر با وکلا و پزشکان مانند معلمان برخورد می‌شد، وکالت و پزشکی چه وضعی پیدا می‌کرد. خوب آموزش دادن قطعاً از عملکرد خوب در هر یک از این حرفه‌ها دشوارتر است.

یکی از معلمان علوم دورهٔ دوم متوسطه، در یکی از مدارس ما،‌ به من گفت که برای نخستین‌بار در طول خدمتش مانند یک فرد حرفه‌ای رفتار می‌کند. مدیر مدرسه، او و همهٔ معلمان را تشویق می‌کند با هر روشی که مناسب می‌دانند تدریس کنند. او تصمیم گرفته است بسیاری از پیشنهادهای مدرسهٔ کیفی را به‌کار بندد و می‌گوید نتایج شگفت‌انگیزند. همهٔ دانش‌آموزان با شوق در حال یادگیری علوم هستند و عملکردی بهتر از همیشه، حتی در حد کار کیفی، دارند. ولی نگرانی او از این بابت است که اکنون حجم مطالب آموزشی‌اش به‌اندازهٔ قبل نیست و می‌ترسد اگر مدیری سنتی جای مدیر فعلی را بگیرد، اخراج شود.»