کتاب تشخیص و درمان توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اوتیسم

کتاب تشخیص و درمان توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اوتیسم نوشتهٔ حمیدرضا پوراعتماد و شیرین ارمغان است. انتشارات ارجمند این کتاب را منتشر کرده است. این کتاب منبعی ارزشمند برای درک مبانی نظری، یافته‌های پژوهشی و جهت‌گیری‌های آینده در حوزهٔ کودکان مبتلا به اوتیسم است. نسخهٔ الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تشخیص و درمان توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اوتیسم

توانایی و انگیزه توجه اشتراکی، منحصر به نظام شناختی انسان است و پیش‌نیاز تحول زبان و تعاملات اجتماعی پایه، نظیر درک هیجانات، مقاصد، باورها و دیدگاه های دیگران به شمار می رود. نارسایی توجه اشتراکی، یکی از زودرس ترین شاخص های طیف اختلالات اوتیستی است. از این رو، شناسایی ماهیت و معرفی شیوه های ارزیابی و نوپروری این نارسایی، اهمیت بسزایی در فعالیت های بالینی و پژوهشی اختلالات اوتیستی دارد. این کتاب از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول، به مبانی توجه اشتراکی و ارتباط آن با اختلالات اوتیستی می پردازد. فصل دوم، شیوه های ارزیابی و تشخیص نارسایی های توجه اشتراکی را معرفی می کند. قسمت اعظم این فصل، از شیوه ی اجرا و نمره گذاری «مقیاس های روابط اجتماعی نخستین» اقتباس شده است. فصل سوم، روش درمان نارسایی توجه اشتراکی، مبتنی بر «راهنمای درمان توجه اشتراکی و بازی های نمادین» را مرور می کند. با کمک این فصل می‌توان اهداف رفتاری مداخله را گام به گام تنظیم و اجرا کرد. این اثر تألیف دکتر حمیدرضا پوراعتماد، دانشیار گروه روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی با همکاری شیرین ارمغان است. این نسخه، چاپ سوم از کتاب تشخیص و درمان توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اوتیسم است.

خواندن کتاب تشخیص و درمان توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اوتیسم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

روا‌نشناسان، متخصصان اطفال، متخصصان کاردرمانی و گفتاردرمانی که با کودکان مبتلا به اوتیسم کار می‌کنند، می‌توانند از این کتاب برای درک عمیق‌تر نقش توجه اشتراکی در تشخیص و درمان این اختلال بهره‌مند شوند. این کتاب رویکردهای درمانی هدفمندی را ارائه می‌دهد. محققانی که در زمینهٔ اوتیسم، رشد اجتماعی و شناختی و مداخلات زودهنگام فعالیت می‌کنند، این کتاب را منبعی ارزشمند برای درک مبانی نظری، یافته‌های پژوهشی و جهت‌گیری‌های آینده در این حوزه خواهند یافت. معلمان مدارس ویژه و مربیانی که با کودکان دارای اوتیسم سروکار دارند، می‌توانند با مطالعهٔ این کتاب، راهکارهای مؤثری برای تقویت توجه اشتراکی در محیط‌های آموزشی و پرورشی بیاموزند. والدین کودکان مبتلا به اوتیسم نیز می‌توانند از مطالب این کتاب استفاده کنند.

بخشی از کتاب تشخیص و درمان توجه اشتراکی در کودکان مبتلا به اوتیسم

«-همواره اهداف مداخله در بافت رویه‌ها یا فعالیت‌های معمول کودک دنبال می‌شود. این راهبرد از یک سو به درمانگر کمک می‌کند تا رفتار کودک را پیش‌بینی کند و با شکل‌دهی بافت فیزیکی و اجتماعی بازی، احتمال مشارکت کودک در فعالیت و موفقیتش را افزایش دهد. از سوی دیگر، به کودک کمک می‌کند تا: زمان شروع بازی را پیش‌بینی کند، به رفتارهای مورد قبول در بافت بازی پی ببرد، قوانین بازی جاری را فراگیرد، رفتار درمانگر و پایان بازی را پیش‌بینی کند.

-تشکیل یک موقعیت مناسب برای ارزیابی یا مداخله توجه اشتراکی شامل سه مرحله اساسی است: ۱) برقراری یک کانون توجه مشترک: در ابتدایی‌ترین سطح، توجه مشترک به تمایل یکسان و همزمان کودک و درمانگر بر یک شی و رویداد نیاز دارد. ۲) استقرار یک هدف مشترک در بازی با یک اسباب‌بازی: در این مرحله نکته مهم این است که نحوهٔ استفادهٔ درمانگر از اسباب‌بازی مشابه روشی باشد که کودک آن را به کار می‌گیرد. ۳) ایجاد کنترل مشترک بر روی فعالیت: هنگامی‌که کودک و درمانگر درگیر فعالیت‌های مشابه با اشیای مشابه می‌شوند، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در شکل‌دهی موقعیت‌های توجه اشتراکی بدست می‌آید. ولی نکته مهم در یک فعالیت مشترک این است که کودک واقف به مشارکت درمانگر در فعالیت باشد. مثلاً نشان دادن اسباب‌بازی‌ها به درمانگر و یا دنبال کردن دستورهای درمانگر یا تقلید از کارهای درمانگر توسط کودک از مصادیق آن است.

-هنگامی که کودک درگیر بازی‌های سازنده است، دنباله‌روی درمانگر از روش کودک، راهکار موثری برای برقراری موقعیت‌های توجه اشتراکی می‌باشد. ولی در سه موقعیت درمانگر باید شرایط را دستکاری کند: ۱) هنگامی که کودک درگیر یک بازی غیرسازنده و تکراری است. همراه شدن درمانگر با کودک در بازی با اسباب‌بازی و سپس کوشش برای معرفی روش جدید، حذف اسباب‌بازی که رفتارهای تکراری را فرا می‌خواند و یا برگرداندن توجه کودک به سمت اسباب‌بازی متفاوت، از راهکارهای پیشنهادی برای گذر از این موقعیت است. ولی باید توجه داشت که برگرداندن توجه کودک به سمت یک شی دیگر تنها زمانی ارزشمند است که تعامل کودک درمانگر را تسهیل کند. ۲) توجه کودک از یک اسباب‌بازی به سمت یک اسباب‌بازی دیگر جلب شود. در این شرایط مرتب کردن اتاق و کنار گذاشتن اسباب‌بازی‌های اضافه می‌تواند کارساز باشد. ۳) کودک به هیچ کدام از اسباب‌بازی‌ها تمایل نشان ندهد. در این شرایط بهتر است درمانگر با یک بازی بدون اسباب‌بازی (مثل قلقلک و یا آواز خواندن) شروع کند و به تدریج با پیشرفت بازی، شیء مورد نظر را به عنوان جایگزین به کودک معرفی نماید.»