کتاب شادی در قرآن

کتاب شادی در قرآن نوشتهٔ مهرداد کلانتری و پریناز سجادیان در انتشارات کنکاش چاپ شده است. جنبش روان‌شناسی مثبت افق جدیدی را در روان‌شناسی معاصر گشوده است، از جمله بازگشت به معنویت. برخلاف آنچه که برخی از روان‌شناسان در قرن بیستم معتقد بودند که دین مانع شادی و سلامت روانی است، تحقیقات جدید نشان دادند که یکی از راه‌های شاد زیستن بازگشت به معنویت است.

 راه‌های مختلفی برای رشد معنوی انسان‌ پیشنهاد شده‌اند از جمله بخشش، شکر و قدردانی، مراقبه و معناداری زندگی. شادی در خانواده، موجب ارتقاء کارکرد خانواده می‌شود. شادی در کار، موجب افزایش بهره‌وری می‌شود. از این رو بسیاری از افراد و جوامع در جست‌وجوی شادی و راه‌های افزایش آن هستند. اما قبل از همهٔ این‌ها باید این سؤال مطرح شود که شادی چیست؟

درباره کتاب شادی در قرآن

دین و معنویت دارای جنبه‌های فرهنگی مهمی در جوامع اسلامی هستند. بومی‌سازی این سازه‌ها یکی از ضرورت‌های اجتناب ناپذیر است. جوامع اسلامی تحت تأثیر فرهنگ قرآنی قرار دارند، از این رو لازم است مفهوم شادی در قرآن مورد بحث و بررسی قرار گیرد و در این زمینه فرهنگ‌سازی شود. باید توجه داشت که برخی از افراد، سازمان‌ها و گروه‌ها در غرب تمایل دارند که اسلام را دین خشونت، غم، غصه و گریه نشان دهند، در صورتی که شادی حقیقی را می‌توان در منابع اصیل اسلامی و به‌ویژه قرآن کریم جست‌وجو کرد.

آنچه که در روان‌شناسی به‌عنوان شادی مطرح می‌شود، متفاوت است از آنچه که در کتاب‌های عامیانه مطرح می‌شود. امروزه روان‌شناسی شادی یک موضوع علمی مبتنی بر شواهد علمی است. حجم عظیمی از تحقیقات دهه‌های اخیر مربوط به کشف علل و عوامل شادی بوده است. از جمله می‌توان به کتاب‌های روان‌شناسی شادی از آرگایل، شادی درونی از سلیگمن و درمان مبتنی بر کیفیت زندگی از فریش مراجعه کرد که به فارسی ترجمه شده‌اند. تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که شادی موجب ارتقاء کیفیت زندگی می‌شود و از بسیاری از مشکلات جسمی و روانی پیشگیری می‌کند و در صورت ابتلا، طول مدت بیماری را کاهش می‌دهد.

کتاب شادی در قرآن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به مطالعه در باب آموزه‌های قرآن پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب شادی در قرآن

«نگاه اجمالی به آیات قرآنی نشان می‌دهد که در برخی از موارد شادی تجویز شده است و در برخی از موارد تجویز نشده یا در مورد برخی از شادی‌ها هشدار داده شده است. بعنوان مثال در آیه ۴ سوره بلد آمده است که خداوند انسان را در رنج آفرید. علامه طبرسی در تفسیر این آیه می‌نویسد که انسان باید مصیبت‌های دنیا را تحمل کند و این که فرزند آدم همواره متحمل سختی و ناراحتی می‌شود تا از دنیا بیرون برود و برخی گفته‌اند یعنی انسان به وجود آمده است در سختی از حمل و زایمان و شیرخوارگی و جدا شدن از شیر مادر و معیشت و زندگی و مرگ (طبرسی، ۱۳۷۲، ج ۱۰، ص ۷۴۸).

برخی از آیات اشاره به شادی مذموم دارند (مانند توبه ۸۱، ۸۲).

برخی از آیات به شادی ممدوح اشاره کرده‌اند (مانند آل عمران ۱۶۹، ۱۷۰).

قرآن کریم فضای خاصی دارد که قابل مقایسه با هیچ فضای دیگری نیست، این فضا را افرادی می‌توانند حس کنند که به قرآن ایمان داشته باشند. قرآن را کتاب آسمانی بدانند که از سوی خداوند بر آخرین پیامبرش نازل شده است.

این فضا را کسانی می‌توانند احساس کنند که به قصدکشف حقیقت به سوی قرآن بروند. با انگیزه الهی سراغ قرآن بروند و هدفشان این باشد که قرآن را راهنمای زندگی خود قراردهند.

آنگاه به تدریج این حقیقت قرآنی را احساس خواهند کرد که:

"قرآن شفا و رحمت است برای کسانی که ایمان دارند".

انس با قرآن بتدریج موجب شادی معنوی می‌شود و می توان مراتب زیر را برای آن در نظر گرفت:

۱- صوت و لفظ تأثیر خاص خود را دارد و موجب افزایش تمرکز معنوی میشود.

۲- تکرار واژه‌ها، مفاهیم و آیات قرآنی نوعی مراقبه است و موجب دور شدن افکار و عواطف منفی می‌شود.

۳- توجه به تفسیر و مفاهیم قرآنی موجب بازسازی شناختی میشود.

۴- عمل به دستورات قرآنی، به قصد رضای الهی، این تأثیرات را افزایش می‌دهد.»