کتاب ادبیات کودکان و تصویرگری کتاب

کتاب ادبیات کودکان و تصویرگری نوشتهٔ پدرام حکیم‌زاده است و نشر شهر پدرام آن را منتشر کرده است. این کتاب دربارهٔ ادبیات کودکان و ویژگی‌های آن است.

درباره کتاب ادبیات کودکان و تصویرگری

برای والدین، آموزگاران و کتابداران همواره یک پرسش اساسی وجود دارد. کتاب کودک باید چه ویژگی هایی داشته باشد که با اطمینان بتوانیم آن را به دست مخاطبانش بدهیم؟ پاسخ به این پرسش مستلزم شناخت ادبیات کودکان است. طبیعی است که نمی‌توان از هر بزرگسالی انتظار داشت که ادبیات کودکان را بشناسد. اما می‌توان به گونه‌ای درست بزرگسالان را راهنمایی کرد که کتاب کودک را سنجیده انتخاب کنند. ما به عنوان بزرگسالان باید پیش از هرکاری بدانیم کتاب کودک چیست. کتاب کودک، کتابی است که خواننده آن کودکان هستند. کتاب کودک خود بخشی از مفهوم بزرگ‌تر ادبیات کودکان است. کتاب کودک بخشی از ادبیات کودکان است. بخش‌های دیگر ادبیات کودکان‌، پدیدآورندگان، تصویرگران، منتقدان، کارشناسان‌، نظریه‌پردازان و نهادهای ادبیات کودکان هستند. در حقیقت کتاب کودک، شکل تحقق‌یافته یا به‌واقعیت‌درآمدهٔ ایده‌هایی است که در حوزهٔ ادبیات کودکان وجود دارد. به گونه‌ای دیگر، می‌توان گفت در فرایند آفرینش ادبیات کودکان، کتاب کودک گامی مهم است در رساندن این پدیده به دستان مخاطبان. هنگامی که کتاب کودک گام‌های ایده‌پردازی، نوشتن، ویراستاری و انتشار را پشت سر می‌گذارد، در چرخه پخش سرتاسری در اختیار نهادهایی مانند کتابخانه ها و کتاب فروشی ها قرار می‌گیرد تا به دست خانواده‌ها و آموزشگاه‌ها و در نهایت به دست خوانندگان کودک برسد. چنین فرایندی بسیار پیچیده است و عوامل زیادی در چگونگی شکل‌دادن به آن موثر هستند.

هنگامی که پدیدآورندگان ادبیات کودکان به آفرینش اثری می‌پردازند، در نهایت در این اندیشه هستند که فرآورده هنری خود را در قالب کتاب و شکل‌های همانند کتاب ببینند. اما اینکه کتاب کودک باید چگونه تهیه شود، پدیدآورندگان کمتر نقش دارند. پس از آفرینش اثر و تحویل آن به ناشر گروهی از کارشناسان، گروه سنی، نیاز کتاب به تصویر و قطع و ویرایش آن را برعهده می‌گیرند و در پی آن بخش فنی صفحه‌آرایی و انتخاب نوع کاغذ و نوع چاپ را از جنبه انتخاب رنگ برعهده می‌گیرند. سرانجام کتاب کودک منتشر و در اختیار کودکان قرار می‌گیرد. در هر گام از این فرایند می‌توان پرسش‌ها یا گمانه‌های زیادی را مطرح کرد. برای نمونه آن کسی که نام خود را نویسنده ادبیات کودکان گذاشته است، آیا به راستی این مقوله را می‌شناسد و هدفش از نوشتن داستان، پاسخ به نیازهای کودکان است یا برآوردن انگیزه‌های سرکوب‌شده خویشتن یا نگاه به اقتصاد کتاب برای برآوردن نیازهای شخصی. همه این گمانه‌ها می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در آفرینش داستان داشته باشد. برجسته‌ترین نویسندگان ادبیات کودکان، همواره کودکان و نیازهای آن‌ها را مقدم بر خواست‌های شخصی خود دانسته‌اند. هیچ اثر برجسته‌ای در این عرصه تولید نشده است، مگر اینکه پدیدآورنده‌اش معیارهای ادبیات کودکان را می‌شناخته و تعهد اخلاقی به آرمان‌های تربیتی دنیای کودکان داشته است.  

کتاب ادبیات کودکان و تصویرگری به صورت کامل به تعریف و تقسیم‌بندی ادبیات کودکان و تصویرگری مربوط به آن می‌پردازد.

خواندن کتاب ادبیات کودکان و تصویرگری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمامی پدران و مادران و مربیان کودک و نوجوان پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ادبیات کودکان و تصویرگری

ضرب‌المثلی می‌گويد: «قصه نمی‌تواند جانشين زندگی شود.» اين حقيقتی است غير قابل انكار. انسان, برای اينكه كامل شود, بايد زندگی كند, بجنگند, شادی، غم و درد را بيازمايد و محبت و همدردی را احساس كند. بله، راست است كه قصه نمی‌تواند جانشين زندگی شود, ولی قصه می‌تواند زندگی را پربارتر و شيرين‌تر كند. وقتی كه دچار ملاليم به زندگی ما معنی و هدفی ببخشد و وقتی كه زندگی تلخ است و سختی فـراوان، دست‌كم ساعتی تلخی‌ها و سختی‌ها را از ياد ما ببرد يا مشكلات ما را در ديدگاه تازه‌ای قرار دهد تا بتوانيم راه حلی برای آنها بيابيم.

قصه هميشه، از زمان‌های بسيار دور، سرچشمه بعضی از دانش‌های بشری بوده است و هميشه به مردمی كه آن را می‌شنيده يا می‌خوانده‌اند راحتی و لذت بخشيده است، چه شنونده‌ يا خواننده‌ قصه، انسان بزرگسال بوده است و چه كودک خردسال.

در اينجا اين سؤال پيش می‌آيد كه آيا هر قصه‌ای اين مشخصات را داراست، يا هر قصه‌ای می‌تواند برآورنده‌ نيازهای شنوندگان يا خوانندگانش باشد؟ آيا خواننده‌ يا شنونده‌ هر قصه‌ای از آن لذت می‌برد و چيزی می‌آموزد؟ در اين بخش ما به قصه‌هايی كه برای بزرگسالان نوشته‌ شده يا می‌شوند نمی‌پردازيم. بحث در باره‌ قصه‌هاي كودكان است . پس برای جواب دادن به سؤالی كه مطرح شد بايد نيازهای معنوی كودک را بررسی كنيم و بپذيريم كه اگر داستان يک يا چند نياز معنوی یک كودک را برآورده كند، قصه‌ای مطلوب است. روان‌شناسان معتقدند كه نيازهای معنوی كودكان از اين قرارند:

شايستگی يا نياز به پيروزی و لياقت

ايمنی يا نياز به راحت زندگی‌كردن

آگاهی يا نياز به دانستن

امنيت عاطفی يا نياز به مهرورزيدن و مورد محبت قرار گرفتن

وابستگی يا نياز به تعلق داشتن به جمع

بازی يا شادی و نياز به تغيير

زيبا پرستي يا نياز به هماهنگی

دادجويی يا نياز به آزادی