کتاب پول راستین

کتاب پول راستین نوشتۀ گری نورث و ترجمۀ سیدمجتبی فائزی است. انتشارات دنیای اقتصاد این کتاب را منتشر کرده است. این اثر را می‌توان یک «طرح کتاب مقدس برای پول و بانکداری» نامید. این کتاب دربارۀ پول است؛ موضوعی که از ابتدا تحلیل‌های اقتصاددان‌های حرفه‌ای را به چالش و مبارزه خوانده است.

درباره کتاب پول راستین

کتاب پول راستین (طرح کتاب مقدس برای پول و بانکداری)، یک بررسی تاریخی دربارۀ تحول و تطور پول است؛ نه تبیین نگاه دینی به پول. از این رو، از عبارت «کتاب مقدس» در عنوان فرعی این کتاب، صرفاً به‌عنوان یک منبع تاریخی و براساس قرائتِ موجود استفاده شده است تا توضیح دهد مفهوم و مصداق پول در طول تاریخ نزد قوم‌های مختلف از جمله قوم بنی‌اسرائیل چگونه فهم و تبیین شده است.

گری نورث، نویسندۀ این کتاب همچنین، از «کتاب مقدس» به‌عنوان یک منبع اخلاقی استفاده کرده تا توضیح دهد چگونه پول و بانک‌داری منحرف شده و «پول راستین»، از لحاظ علمی و فنی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؛ پس روایت این کتاب را نمی‌توان آموزه‌های دینی متقن تلقی کرد.

مترجم، سیدمجتبی فائزی، در ابتدای کتاب حاضر آورده است که: «در مورد اهمیت مطالعه این کتاب کافی است به این جمله یورگ گوئیدو هولسمن در کتاب اخلاق تولید پول بسنده کنم: «هر نوشته‌ای که بخواهد به‌طور جدی به مبحث پول و بانکداری از منظر اخلاق بپردازد باید آنچه را که گری نورث در کتاب پول درستکار (راستین) گفته است، از نظر بگذراند».»

خواندن کتاب پول راستین را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران علم اقتصاد پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب پول راستین

«مترجمان کتاب مقدس نسخه جیمز اول واژه یونانی toku را به رباخواری ترجمه کردند. اما معنای این کلمه در زبان یونانی رباخواری نیست بلکه سود است و این همان چیزی است که ترجمه مدرن آن را معنی می‌کند. میان سود و رباخواری تفاوت وجود دارد.

چگونه دانشمندان تحت امر پادشاه جیمز این اشتباه را مرتکب شدند؟

برای اینکه آنها مفهوم سود و رباخواری را در کتاب مقدس همیشه یکی فرض می‌کردند. کلمه عبری «ربا» یک عبارت انتقادی بود. ربا فقط مربوط به سود گرفته‌شده از مومن فقیر است؛ به عبارت دیگر، سودی که از وام خیریه اخذ شده باشد، این نوع ربا در قوانین مربوط به کتاب مقدس ممنوع و حرام شده است. اما سود مانند ربا منع نشده است.

قبل از اینکه تلاش کنم این را از متن عهد عتیق ثابت کنم، اجازه دهید اشاره‌ای داشته باشم به داستان‌های اخلاقی در مورد پول که در آن مسییح به اهمیت تولید و منفعت تاکید کرده بود. در شرح قدرت پروردگار او داستانی را از یک مرد ثروتمندی می‌گوید که می‌خواهد به راه دوری سفر کند و قبل از رفتن پیشخدمت‌های خود را فرا می‌خواند و به هر کدام از آنها به اندازه توانایی‌شان مقداری پول می‌دهد؛ اولی ۵ سکه، دومی ۲ سکه و سومی ۱ سکه دریافت می‌کند.

اولی و دومی پولشان را از طریق تجارت دو برابر می‌کنند و سومی آن را در زمین دفن می‌کند. به محض برگشت مرد ثروتمند، هر یک از پیشخدمت‌ها برای تسویه حساب نزد او می‌آیند. ارباب بیشترین خوشحالی را از پیشخدمت اولی که مقدار زیادی از سرمایه‌اش را دو برابر کرده بود داشت و از دومی نیز که سرمایه اندکش را دو برابر کرده بود شادمان گشت و به آنها گفت: «خیلی خوب بود، خدمت‌گزاران خوب و وفادار. شما بیشتر از حد معمول وفادار بوده‌اید. من بسیاری از کارها را به شما خواهم سپرد. بیایید باهم لذت ببریم».

اما از مرد سوم که پول خود را به علت ترس از بین رفتن در تجارت در زمین دفن کرده بود، عصبانی شد. پیشخدمت حداقل می‌توانست آن را به مبادله‌کنندگان پول بسپارد و مقدار سود آن را دریافت کند.

مسیح مشروعیت سود از راه تجارت و نرخ سود طبیعی را که با وام دادن پول به دست می‌آید، تایید می‌کند. این دوشکل از فعالیت همانند مثال بررسی‌شده شبیه هم نیستند، ولی هر دو مشروع هستند.

منفعت از راه تجارت دارای ریسک است و به همین دلیل مرد سوم از تلاش برای به‌دست‌آوردن آن ترسیده بود. «من ترسیدم و آن را در زیر زمین پنهان کردم. اوه، آنچه مال تو بود آنجاست». او فکر می‌کرد که بهتر است اصل آن را به صاحبش برگرداند.

مالک او را نکوهش کرد. چرا؟ زیرا او آن پول را هدر داده بود. یکی از دلایل که هیچ‌کسی استفاده از پول را بایکوت نمی‌کند این است که در آینده از آن پول بیشتری به دست بیاورد.

در غیر این صورت چرا پول را برای چیزی که امروز می‌توانید بخرید، خرج نمی‌کنید؟ چرا صبر می‌کنید؟ بنابراین، سود یکی از بخش‌های اساسی در فعالیت انسان‌هاست و غیرقابل اجتناب است.»