کتاب گستردگی و محدودیت های حریم خصوصی

کتاب الکترونیکی «گستردگی و محدودیت های حریم خصوصی» نوشتهٔ محمد عبدالصمدی در انتشارات آرمان رشد چاپ شده است. حریم خصوصی در تمام جوامع و حتی ادیان و اقوام به یک معنا نیست، بلکه تعریف و برداشت از حریم خصوصی با توجه به آزادی‌های اجتماعی در هر جامعه یا کشور و همچنین با توجه به دین و اعتقادات و جهان‌بینی و ارزش‌های اخلاقی جامعه متفاوت است و هریک از گروه‌های اجتماعی تعریف خاصی از آن دارند. ازجمله در جوامع فارسی‌زبان علاوه بر مقالات متعدد ده‌ها کتاب نیز تدوین شده است.

درباره کتاب گستردگی و محدودیت های حریم خصوصی

یکی از اصطلاح‌های جدید که این روزها بیشتر درباره‌اش می‌شنویم حریم خصوصی است. شاید به نظر برسد درمورد حریم خصوصی نمی‌توان زیاد سخن گفت؛ اما زمانی که به‌دنبال پاسخ هستید آن‌قدر مطلب درباره‌اش گفته شده است که متعجب می‌شوید. نکتهٔ جالب‌توجه اینکه کسانی که دراین‌خصوص سخن گفته‌اند علاوه بر بیان سخنان جدید سعی کرده‌اند ریشهٔ آن را در اندیشه و گفتار گذشتگان بیابند و سخن پیشینیان را نیز به گفته‌های خود اضافه کنند. به‌بیان دیگر اگرچه اصطلاح «حریم خصوصی» جدید است؛ اما مفهوم آن از دوره‌های گذشته در میان اقوام و جوامع بشری مطرح بوده است.

بیشترین مطالبی که در نوشته‌ها به جامعه عرضه می‌شود نظریه‌هایی است که متفکران و اندیشمندان با تحقیق و استدلال به آن رسیده‌اند درحالی‌که این نوشته علاوه بر اینکه خلاصهٔ برخی از آن نظریه‌ها را جمع‌آوری کرده بُعد اجرایی حریم خصوصی را نیز در زندگی امروز در نظر گرفته است و در واقع بیشتر به بررسی مهندسی حریم خصوصی با استفاده از تجربیات شخصی پرداخته و آن‌ها را در هفت فصل آورده است.

 فصل نخست به تعاریف حریم خصوصی، فصل دوم حریم خصوصی در سازمان‌های بین‌المللی و برخی کشورها، فصل سوم بررسی اجمالی قوانین حریم خصوصی در ایران، فصل چهارم کاربرد حریم خصوصی در زندگی روزمره و جامعه، فصل پنجم حریم خصوصی در احادیث و فقه اسلامی، فصل ششم حریم خصوصی و آموزش آن با بهره‌مندی از آیات قرآن کریم و در پایان فصل هفتم به فهرست آیات اختصاص داده است.

کتاب گستردگی و محدودیت های حریم خصوصی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به مطالعهٔ آموزه‌های دینی در خصوص زندگی روزمره پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب گستردگی و محدودیت های حریم خصوصی

به‌عنوان‌مثال حق مادی مانند حق مالکیت و حق معنوی مانند حق قصاص یا حق حضانت است. حق فردی مانند استفادهٔ اختصاصی از آپارتمان مسکونی توسط مالک و البته همهٔ مالکان باید در مشاعات حق یکدیگر را رعایت کنند که شامل حق اجتماعی می‌شود.

در این مثال حقوق مالکانهٔ مالک آپارتمان از واحد آپارتمانی‌اش یک حق مطلق به حساب می‌آید، ولی استفاده از مشاعات همان آپارتمان برای مالک حق نسبی تلقی می‌شود؛ زیرا دیگر واحدها و تمام مالکان و ساکنان نسبت به مشاعات کل ساختمان حق (عمومی) دارند.

حق طبیعی مانند حق زندگی، نفس کشیدن و آزادی که شاید قانون آن را به‌صورت محدود حمایت کند. ازاین‌رو با برداشت از دیدگاه کلی برخی حقوق‌دانان، به تعبیر نگارنده، به آزادی قانونی حق آزادی گفته می‌شود؛ یعنی نوعی آزادی که حدودش را قانون تعیین می‌کند.

حق قانونی به دو دستهٔ بزرگ حق عمومی و خصوصی تقسیم می‌شود. حق عمومی مانند حق انتخاب شدن، انتخاب کردن و قبول تابعیت و حقوقی از قبیل حق سلامتی روح و جسم، انتخاب محل زندگی و حریم خصوصی در زیرگروه حق خصوصی قرار می‌گیرد.

عوامل تأثیرگذار در حریم خصوصی

همان طور که می‌دانیم تعریف واحدی از حریم خصوصی بیان نشده است؛ زیرا حریم خصوصی تحت‌تأثیر عواملی است که فرد در آن زندگی می‌کند و عبارت‌اند از:

فضا: محل اجرای حریم خصوصی در فضاهای مختلف باعث تغییر آن می‌شود. به‌عنوان‌مثال رفتار ما در محل زندگی، محیط کاری و مسافرت باهم متفاوت است.

فعل: نوع فعل مدنظر در تعریف حریم خصوصی تأثیر دارد. به‌عنوان‌مثال هر فرد در منزل شخصی‌اش می‌تواند از هر پوششی استفاده کند؛ زیرا به افراد بیرون از خانه آسیبی نمی‌زند درحالی‌که بلند کردن صدای موسیقی موردعلاقه باعث آزار و اذیت دیگران می‌شود.

نوع تأثیر: آنچه مربوط به شخص است اگر برای دیگران مزاحمت ایجاد نکند یا تأثیر منفی نداشته باشد حریم خصوصی گفته می‌شود. سیگار کشیدن حریم خصوصی است؛ اما در محیط‌های بسته به دیگران صدمه می‌زند؛ بنابراین نباید آن کار را انجام داد. مصرف مشروبات الکلی ازنظر گروهی حریم خصوصی است؛ اما مستی و آزار و اذیت دیگران موردتأیید نیست؛ بنابراین نباید در جمع‌ها مشروب خورده شود. هر نوع پوششی آزاد است، ولی پوشیدن لباسی که باعث اذیت دیگران شود ممنوع است.

نسبت افراد با یکدیگر: حریم خصوصی با توجه به نسبت افراد با یکدیگر ثابت نیست و تغییر می‌کند. به‌عنوان‌مثال حریم خصوصی بین همسران، فرزندان، اقوام، دوستان و افراد دیگر جامعه یکی نیست.

فرهنگ: آموزش، تربیت، جهان‌بینی و بالاخره فرهنگ بین ملت‌ها متفاوت است درنتیجه حریم خصوصی در آن‌ها تعاریف خاص خود را دارد.

دین: مذهب و اعتقاد به ماوراءالطبیعه در ملت‌ها باعث کم یا زیاد شدن حریم خصوصی در جوامع می‌شود.