کتاب جریان شناسی سیاسی مخالفان و موافقان حکومت پهلوی

کتاب جریان شناسی سیاسی مخالفان و موافقان حکومت پهلوی نوشتهٔ نورالله کریمیان کریمی است و میراث ماندگار آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب جریان شناسی سیاسی مخالفان و موافقان حکومت پهلوی

در این کتاب قرار است مخالفان و موافقان حکومت پهلوی از منظر سیاسی جریان‌شناسی شوند. به همین منظور ابتدا شناختی کلی نسبت به حکومت پهلوی ارائه می‌شود. پس از آن دربارهٔ انواع مخالفان و موافقان حکومت پهلوی توضیحاتی داده می‌شود و سپس این دسته‌ها از منظر سیاسی جریان‌شناسی می‌شوند.

در فصل اول کتاب ابتدا یک چارچوب نظری در خصوص پهلوی اول و دوم ارائه شده و سپس به توضیح و تبیین برخی از مفاهیم پرداخته است. تحلیل علمی از ماهیت و رویکردهای موافقان و مخالفان دولت پهلوی و ارائهٔ شناختی از تعادل یا عدم تعادل میان آن‌ها و نقش آن در تثبیت یا تزلزل حکومت پهلوی، مستلزم ابتنای این تحلیل برچارچوب نظری است. در این راستا تلاش شده است برای تمایز و بررسی توازن در سطح مخالفان و موافقان مبناهایی ارائه شده و براساس آن‌ها تحلیلی صائب انجام شود. در فصل دوم بسترها و زمینه‌های روی کار آمدن حکومت پهلوی اول بررسی می‌شود. در فصل سوم سیر اتفاقات را از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ می‌سنجد. در فصل چهارم به مخالفان حکومت پهلوی دوم می‌پردازد و در فصل پنجم موافقان حکومت را بررسی می‌کند.

خواندن کتاب جریان شناسی سیاسی مخالفان و موافقان حکومت پهلوی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به علاقه‌مندان به رشته‌های علوم سیاسی و تاریخ معاصر ایران پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب جریان شناسی سیاسی مخالفان و موافقان حکومت پهلوی

یکی از ویژگی‌های اواخر حکومت قاجاریه در ایران شکل‌گیری حکومت‌های محلی و منطقه‌ای بود که امنیت و یکپارچگی کشور را تهدید می‌کرد و هرج و مرج ناشی از اشغال ایران توسط متفقین در جنگ جهانی اول، به این شرائط بغرنج و اسف‌بار دامن می‌زد و در این بین همه به فکر گره‌گشایی از این مشکل بودند تا اینکه تشکیل دولت ملی، متمرکز و قدرتمند که از زبان رضاخان میرپنج به گوش می‌رسید، توجه هر ایرانی را به خود جلب می‌کرد.. مردم کوچه و بازار از تشکیل یک دولت ملی مقتدر که بتواند امنیت، این گمشده ارزشمند را برای مردم ایران به ارمغان بیاورد، به گرمی استقبال خواهند کرد. علیرغم استقبال عمومی از دولت مرکزی مقتدر، اما ره‌آورد تشکیل دولت ملی قدرتمند و متمرکز برای برخی از قشر جامعه خوشایند نبود مثلا ایلات و عشایر از رویکرد دولت ملی و متمرکز رضاخان نه تنها حمایت نمی‌کردند بلکه به شدت با آن مخالف بودند و یکی از دلائل مهم مخالفت عشایر و ایلات با رضاخان را باید با همین رویکرد تحلیل کرد که در بخش‌های بعدی به آن خواهیم پرداخت.

از مهم‌ترین اقدامات فرهنگی رضاخان در کنار ترویج ناسیونالیسم و باستان‌گرائی، مبارزه با مذهب بود که بخش مهمی از اقدامات فرهنگی رضاخان را به خود اختصاص داده است. با توجه به عمیق و ریشه دار بودن رویکردها و تعلقات دینی مردم، دولت رضاخان با علم کردن اندیشه سکولاریسم یا همان شعار نخ نمای جدایی دین از سیاست، مسئله کشف حجاب و لباس متحدالشکل، تغییر نظام آموزشی، تأسیس مدارس و نهادهای جدید فرهنگی و..... در صدد مقابله و کمرنگ کردن اعتقادات مذهبی و دینی مردم برآمد. در این رهگذر عده‌ای موافق و عده ای هم مخالف عملکرد رضاخان بودند. در این بین روحانیون از عملکرد ضد مذهبی رضاخان ناراضی بودند ولی از طرف دیکر روشنفکران غرب گرا از این اقدام رضاخان تعریف و تمجید می‌کردند.