کتاب رابطه خدا با انسان در اسلام و مسیحیت

کتاب رابطه خدا با انسان در اسلام و مسیحیت نوشتهٔ الهه بانوی و زهرا الفتی در انتشارات نوروزی چاپ شده است. این پایان‌نامه با عنوان «رابطهٔ خدا با انسان در اسلام و مسیحیت» به بررسی مباحثی همچون رابطهٔ هستی بخشی خدا با انسان، رابطهٔ خدا با انسان بعد از پیدایش و ویژگی‌ها و جایگاه انسان دررابطه‌با خدا پرداخته است.

درباره کتاب رابطه خدا با انسان در اسلام و مسیحیت

اندیشه در باب منشأ هستی جهان و انسان، از دغدغه‌های همیشگی ذهن پرسشگر انسان بوده است. مهم‌ترین و نخستین بحث‌ها در مسائل فلسفی - دینی نیز به همین موضوع مربوط است و پاسخ‌های عرضه شده حاکی از آن است که بشر، همیشه در جستجوی آن بوده که جایگاه مکانی و زمانی و ارزشی خود را در محورهای هستی بی‌کرانه پیدا کند، می‌توان ادعا کرد که اهمیت عمدهٔ ادیان در زندگی بشر، در همین موضوع یعنی در نوع پاسخی است که به سؤال از منشأ و منتهای هستی داده‌اند.

ویژگی اساسی جهان شناسی ادیان این است که واجد عنصر آنسو نگری اند. غالب ادیان موجود، هستی را از جهان ماده فراتر می‌برند و انسان را متوجه فراسوی افق پدیده‌های مادی می‌کنند، تا آنجا که آغاز و انجام جهان و انسان را به اندازه بی نهایت گسترش می‌بخشند و نقطهٔ اوجی تا حد بی‌کرانگی به روی انسان می‌گشایند.

در این رساله بر آنیم که رابطهٔ خدا با انسان را در متون اسلام و مسیحیت مورد بررسی قرار دهیم.

کتاب رابطه خدا با انسان در اسلام و مسیحیت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دانشجویان رشتهٔ ادیان و عرفان و سایر محققین این حوزه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب رابطه خدا با انسان در اسلام و مسیحیت

مفهوم انسان در اسلام

انسان در جهان‌بینی اسلامی، تنها یک حیوان راست‌قامت که با دو پا راه می‌رود و سخن می‌گوید، نیست. این موجود از نظر قرآن، ژرف‌تر و مرموزتر از این است که بتوان آن را با چند کلمه تعریف کرد. قرآن، انسان را هم مدح و ستایش کرده و هم مذمت و نکوهش نموده است. ابتدا نمونه‌هایی از ستایش‌های انسان در قرآن را بیان می‌کنیم

درجات.» و اوست کسی که شما را در زمین جانشین آیکدیگر قرار داد، و بعضی از شما را بر برخی دیگر به درجاتی برتری داد.

۲- او امانت دار خداست: «إنا عرضنا الأمانة علی السماوات و الأرض و الجبال ابن أن یخیلتها و أشفقن منها و حمل‌ها الإنسان إنه کان ظلوما جهولا» - ما امانت الهی و بار تکلیف) را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم، پس، از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناک شدند، و إلی انسان آن را برداشت راستی او ستمگری نادان بود.

۳- او از یک کرامت و شرافت ذاتی برخوردار است، خدا او را بر بسیاری از مخلوقات برتری داده است: «و لقد کرمنا بنی آدم و حملناهم فی البر و البحر و رزقناهم من الطیبات و فضلناهم علی کثیر من خلقنا تفضیلا» و به‌راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم، و آنان را در خشکی و دریا پر مرکب‌ها برنشاندیم و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم، و آنها را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری آشکار دادیم.

درعین‌حال، همین موجود، در قرآن مورد بزرگ‌ترین نکوهش‌ها و ملامت‌ها قرار گرفته است. از جمله:

۱-او نسبت به پروردگارش بسیار ناسپاس است: «و هو الذی أخیام ثم یمیتکم ثم یحییکم إن الإنسان الکفور» و اوست که شما را زندگی بخشید، سپس شما را می می‌راند، و باز زندگی آنها می‌دهد. حقاً که انسان سخت ناسپاس است.

۲- او عجول و شتابگر است: «و یدع الإنسان بالشر دعاءه بالخیر و کان الإنسان عجولا» و انسان همان گونه که خیر را فرا می‌خواند، و پیشامد بد را می‌خواند و انسان همواره شتاب‌زده است

۳- او آنگاه که خود را بی‌نیاز می‌بیند، طغیان می‌کند: «کلاً إن الإنسان لیطغی، أن رآه استغنی - حقاً که انسان سر کشی می‌کند، همین که خود را بی‌نیاز پندارد»

شهید مطهری در کتاب «انسان در قرآن» می‌نویسد: «از نظر قرآن، انسان موجودی است که توانایی دارد جهان را مسخر خویش سازد و فرشتگان را به خدمت خویش بگمارد، و هم می‌تواند به» اسفل السافلین سقوط کند. این خود انسان است که باید درباره خود تصمیم بگیرد و سرنوشت نهایی خویش را تعیین نماید.

در نگرش به جوهرهٔ انسانی و سرشت انسان، آیت‌الله جوادی آملی نیز معتقد است: «وحشی بالطبع بودن انسان را می‌توان از آیاتی به دست آورد که خلقت مادی او را بیان می‌کند یا در مقام سرزنش او هستند. مانند: «إن الإنسان خلق هلوعا» به‌راستی که انسان سخت آزمند [و بی‌تاب] خلق شده است. در بیش از ۵۰ آیه ازاین‌دست که مربوط به طبیعت است، انسان نکوهش شده است، از سوی دیگر، آنجا که سخن از فطرت است، از انسان، باعظمت و جلال یاد شده است: «فاذا سویته و نفخت فیه من روحی فقعوا له ساجدین» - پس وقتی آن را درست کردم و از روح خود در آن دمیدم، پیش او به سجده درافتید؛ بنابراین انسان، طبیعتی وحشی و فطرتی متمدن دارد.»