هرمان ملویل

هرمان ملویل (Herman Melville) شاعر، داستان و رمان‌نویس دوره‌ی رنسانس است. او هلندی‌تبار و اهل آمریکا است. ملویل نویسنده‌ی رمان معروف موبی دیک است و احتمالاً شهرت این رمان مدیون تجربه‌های ملویل در ملوانی است. شوربختانه، در زمان حیات نویسنده، کسی او را نمی‌شناخت؛ اما در صدمین سال تولدش در سال ۱۹۱۹ ورق برگشت و نام او با موبی دیک بر سر زبان‌ها افتاد؛ گرچه ملویل سال‌ها قبل از دنیا رفته بود.

بیوگرافی هرمان ملویل

هرمان ملویل زاده‌ی ۱اوت ۱۸۱۹ (۹ مرداد ۱۱۹۸ خورشیدی) در ملویل، جایی در نیویورک‌سیتی آمریکا است. پدر او تاجر مرفهی بود که زمانی که ملویل سیزده سال داشت از دنیا رفت و مرگش خانواده را به تنگنای مالی کشاند. هفت سال بعد، وقتی هرمان، جوانی بیست‌ساله شده بود، برای کمک به معاش خانواده دریانوردی را پیشه کرد. او دریانوردی معمولی بود که کارش را روی کشتی تجاری شروع کرد؛ اما بعد از آن در کشتی نهنگ آکوشنت (Acushnet) مشغول شد.

هرچند ملوانی تنها راه معاش ملویل بود، روحیه‌ی او با سختی و خشونت این شغل سازگار نشد؛ پس او و دوستش بالأخره تصمیم گرفتند تا در جزایر مارکیز از کشتی فرار کنند. آن‌ها یک ماه را در «جزایر آدم‌خوارهای تیپس» (Typees) زندگی کردند. بعدها ملویل کتاب‌هایی از این تجربیات نوشت که موفق بود. موفقیت این کتاب‌ها آن‌قدری برای ملویل نان‌وآب داشت که باعث شد وی به فکر ازدواج بیفتد و با خانواده‌ی خوبی وصلت کند. او با الیزابت شاو (Elizabeth Shaw) دختر یکی از حقوقدان‌های بوستون ازدواج کرد؛ گرچه امنیت مالی‌اش چندان دوام نداشت و رمان عاشقانه‌ش با شکست مواجه شد. او سال‌های بعد رمان‌های بهتری نوشت؛ اما باز هم درآمد درخوری به دست نیاورد؛ با این حال با اعتبار نویسندگی توانست با مجلات مختلف همکاری کند. «بنیتو سرنو» (Benito Cereno) و «برتلبی، اسکریونر» (Bartleby, the Scrivener) از مجلاتی بودند که داستان‌های کوتاه ملویل را چاپ کردند.

ملویل مدتی به انگلستان رفت و آخرین کتابش را آنجا نوشت. این کتاب آخرین رمانی بود که در زمان حیات او و به‌شکل عمومی منتشر شد. ملویل بعد از آن به نیویورک رفت و بازرس گمرک شد. از اینجا بود که او تمام تمرکزش را روی شعر نوشتن گذاشت. او در اواخر عمر دو کتاب شعر را به‌طور خصوصی چاپ کرد که یکی از آن‌ها هرگز به چاپ عمومی نرسید. با مرگ ملویل در سال ۱۸۹۱ کتاب او «بیلی بود» (Billy Budd) برای همیشه نیمه ماند؛ اما این اثر را بعد از شهرت ملویل، در سال ۱۹۲۴ منتشر کردند.

ملویل در ۲۸ سپتامبر ۱۸۹۱ (۶ مهر ۱۲۷۰) خورشیدی بر اثر بیماری قلبی عروقی درگذشت. آرامگاه او در نیویورک‌سیتی آمریکاست.

تحصیلات

هرمان ملویل، تحصیلاتش را از شش‌سالگی و در سال ۱۹۲۵ شروع کرد. او به همراه برادرش به مدرسه‌ی پسرانه‌ای در نیویورک رفت. یک سال بعد هرمان مخملک گرفت و در یادگیری کمی کُند شد. کار به جایی رسید که پدرش گمان می‌کرد هرمان در گفتار و درک مطلب کمی عقب‌مانده است؛ اما به مرور سرعت پیشرفت هرمان بهتر شد و پدرش را شگفت‌زده کرد. در سال ۱۹۲۹هرمان و برادرش هر دو به مدرسه‌ی «مقدماتی و دستور زبان کلمبیا» رفتند.

در سال ۱۸۳۰ خانواده‌ی ملویل مجبور شدند به آلبانی در نیویورک مهاجرت کنند. همین باعث شد هرمان یک سال بعد را در «آکادمی آلبانی» بگذراند. این زمان کوتاه و درس‌های آن تأثیر عمیقی روی ارجاعات آثار او گذاشت؛ اما به دلایل نامعلومی (احتمالاً به دلیل مشکلات مالی) هرمان به ناچار مدرسه را رها کرد.

در همین زمان بود که پدر ملویل از سفری طولانی برگشت و بعد از مدتی به هذیان‌گویی افتاد. حال پدر رو به وخامت گذاشت و ملویل که به مدرسه نمی‌رفت از نزدیک شاهد این بیماری کشنده بود. دو ماه بعد پدر از دنیا رفت. هرمان سال‌ها بعد در کتاب «پیر» مرگی شبیه برگ (Pierre: or, The Ambiguities) مرگی مشابه با مرگ پدرش را با جزئیات نوشت.

هرمان ملویل در سال ۱۸۳۵ دوباره تحصیلاتش را از سر گرفت و در «مدرسه‌ی کلاسیک آلبانی» ثبت نام کرد. او سال بعد دوباره به آکادمی آلبانی رفت و این بار لاتین خواند. او برای جبران عقب‌ماندگی تحصیلی، در مناظرات و مسابقات آکادمی به‌شکل فعالی شرکت می‌کرد. در سال ۱۸۳۷ او دوباره آکادمی را ترک کرد.

در سال ۱۹۳۸ هرمان در لنسینگبورگ برای تحصیل در رشته‌ی نقشه‌برداری و مهندسی هزینه‌ها ثبت نام کرد. با اینکه شغلی هم در این زمینه به او پیشنهاد شد، او این مسیر را نیز ادامه نداد.

مشاغل و فعالیت‌ها

خانواده‌ی ملویل به‌خاطر دو پدربزرگ انقلابی او وضع خوبی داشتند. آن‌ها در محله‌ی خوبی در عمارتی با چند خدمتکار زندگی می‌کردند؛ اما آلن، پدر هرمان، چندان اهل حساب‌وکتاب نبود. او مردی بسیار عاطفی بود و تصمیمات منطقی کمتر در زندگی‌اش جای داشتند؛ پس تا می‌توانست بدهی بالا آورد و همین باعث شد تا در زندگی به فلاکت بیفتند. بعد از مرگ آلن، دیگر چیزی خوب پیش نرفت و پسرهای خانواده مجبور شدند برای بقا دست به هرکاری بزنند؛ مثلاً هرمان مدتی فروشندگی می‌کرد. بعد از آن برای مدتی به‌عنوان معلم کار کرد. از سال ۱۸۳۹ تا ۱۸۴۴ هم ملوان بود. بعدها و در پایان عمر هم کارمند گمرک شد.

نگاهی به کتاب‌ها و آثار هرمان ملویل

تای پی (تی پی)

این رمان با نام اصلی (Typee: A Peep at Polynesian Life) اولین کتاب هرمان ملویل است. او این کتاب را در سال ۱۸۴۵ بر اساس خاطراتش از جزیره‌ی آدم‌خوارها با همین نام نوشته است. برادر هرمان، گانسوورت (Gansevoort) ناشری در لندن پیدا کرد و سال بعد رمان هرمان از نشر جان موری منتشر شد. این کتاب به موفقیتی یک‌شبه رسید و جزء پرفروش‌های لندن شد. بعد از آن نشر Wiley & Putnam آن را در نیویورک روانه‌ی بازار کرد.

در همین بین هرمان به ریاست انجمن فیلو لوگاس در نیویورک رسید. نامه‌هایی برای شرکت در مناظرات نوشت؛ البته مورخان این کار او را شور جوانی و عطشی برای به رخ کشیدن مهارت‌های بلاغی‌اش توصیف کردند.

اومو

رمان «امو» با نام اصلی Omoo: A Narrative of Adventures in the South Seas فصل دوم کتاب تای پی است. اومو برگرفته از روزگاری است که هرمان ملویل در تاهیتی زندگی می‌کرد. این کتاب را انتشارات موری یک سال پس از کتاب اول در لندن منتشر شد. نشر هارپر چند ماه بعد اومو را در نیویورک به چاپ رساند.

ماردی

کتاب ماردی با نام Mardi: And a Voyage Thither سومین کتاب هرمان ملویل است. این کتاب برای اولین‌بار در سال ۱۸۴۹ در لندن به چاپ رسید. این رمان داستانی ماجراجویانه و مربوط به سفر دارد که شبیه دو کتاب قبلی است؛ اما این کتاب برخلاف دو کتاب قبلی ماجرای عاشقانه‌ی پررنگ‌تری دارد.

موبی دیک

این کتاب را گاهی با نام «موبی دیک» یا «مابی دیک»، «نهنگ سفید» و همچنین «نهنگ بحر» منتشر کرده‌اند؛ اما نام اصلی آن موبی دیک است. اولین نشان از این کتاب در نامه‌ای است که ملویل به دوستان نویسنده‌اش در حوزه‌ی دریا نوشت. ناشری هم قول داده بود که آن را منتشر کند؛ اما ملویل بعداً داستان را به‌طور کامل بازنویسی کرد و به چاپ رساند. هیچ اطلاعی از نسخه‌ی اصلی باقی نمانده است. این داستان در ۱۸ اکتبر ۱۸۵۱ با عنوان نهنگ و در سه جلد در بریتانیا چاپ شد؛ اما وقتی برای چاپ به امریکا رسید، به یک جلد با عنوان موبی دیک تبدیل شده بود.

ردبرن

کتاب Redburn: His First Voyage را نشر بنتلی در اکتبر سال ۱۸۴۹ در لندن منتشر کرد. در نوامبر همان سال نشر هارپر آن را در نیویورک به چاپ رساند. لورانت، زندگی‌نامه‌نویس، این اثر را تلاشی برای جذابیت می‌دانست؛ البته این نظر دور از واقعیت هم نیست؛ چون در آن زمان ملویل در تنگنای مالی گیر افتاده بود. او هر بخشی از کتاب را طوری نوشته بود که در آن زمان بین خوانندگان محبوب بود.

ژاکت سفید

ژانویه‌ی ۱۸۵۰ بود که نشر بنتلی کتاب white-jacket or the world in a man-of-war را در لندن به چاپ رساند. ماه مارس همان سال نشر هارپر این رمان را در نیویورک روانه‌ی بازار کرد.

بیلی باد

ماجرا درباره‌ی بیلی باد، مردی جوان در دوران جنگ‌های ناپلئونی است که به خدمت در کشتی‌ای جنگی انگلستان مشغول می‌شود. بیلی با صفات نیکو و پاک‌دلانه‌اش محبت همه را جلب می‌کند، جز کلاگارت، افسری حسود و بدخواه که نماد شرارت و حسادت است. کلاگارت، به‌دلیل خصومتی عمیق، بیلی را به توطئه برای شورش متهم می‌کند.

کوسه‌ی مالدیو

ماجرا از دیدگاه یک ملوان روایت می‌شود که در سفری دریایی به جزایر مالدیو می‌رسد. او با کوسه‌ای عظیم‌الجثه روبه‌رو می‌شود که هم نمادی از شکوه و زیبایی دریا و هم یادآور ترس و تهدیدهای نهفته در طبیعت است.

ترجیح می‌دهم که نه

این کتاب شامل داستان «بارتلبی محرر» و سه جستار فلسفی درباره این داستان است. این کتاب با همت پویا رفویی به فارسی ترجمه شده است. او با گردآوری دیدگاه‌های چند فیلسوف معاصر، به تحلیل و واکاوی فلسفی این اثر برجسته پرداخته است.

بنیتو سرنو

دلانو کشتی سان دومینیک را می‌یابد و پس از ورود با جمعیتی از اسپانیایی‌ها و بردگان سیاه‌پوست مواجه می‌شود که از او کمک می‌خواهند. او کم‌کم متوجه می‌شود که ظاهر ماجرا فریبنده است و کشتی در کنترل بردگانی است که علیه خدمه اسپانیایی شورش کرده‌اند.

سه داستان

این کتاب سه داستان شامل سه داستان کوتاه مهم از هرمان ملویل است. این سه داستان عبارت‌اند از: بارتلبی محرر، بنیتو سرنو و بیلی باد.

بارتلبی محرر

داستان این کتاب از زبان یک وکیل وال‌استریت روایت می‌شود که منشی جدیدی به نام بارتلبی استخدام می‌کند. بارتلبی ابتدا عملکرد خوبی دارد، اما به تدریج از انجام کارهایش امتناع می‌کند و هر بار با جمله «ترجیح می‌دهم که نه» پاسخ می‌دهد.

قطعه شعرهای جنگ و خاطرات جنگ

ملویل در شعرهای خود به بررسی مضامینی چون خشونت، فداکاری و تأثیرات جنگ بر زندگی انسان‌ها می‌پردازد. این اشعار تحت‌تاثیر جنگ داخلی آمریکا نوشته شده‌اند. علاوه‌بر شعرها، این کتاب شامل یادداشت‌هایی است که در آن‌ها ملویل به بیان افکار خود درباره‌ی جنگ و دوران پس از آن می‌پردازد.

پیر

کتاب پیر با عنوان اصلی Pierre: or, The Ambiguities هفتمین کتاب هرمان ملویل است. این کتاب برای اولین بار در سال ۱۸۵۲ در نیویورک روانه‌ی بازار شد. این رمان سبکی گوتیک دارد و درباره‌ی تنش‌های جنسی و خانوادگی شخصیت اصلی داستان است. نویسنده در این رمان سعی کرد برخلاف رمان‌های معروف قبلی، به جای تجربه‌های شخصی، زندگی‌نامه‌ای معنوی برای خود دست‌وپا کند.

هرمان ملویل چند کتاب و مجموعه شعر دیگر هم دارد که از آن میان کتاب جزیره‌ی صلیب (Isle of the Cross) هرگز چاپ نشد. این کتاب اثری گم‌شده است و از وضعیت آن اطلاعی در دست نیست. آخرین اثر ملویل هم بیلی باد (Billy Budd, Sailor (An Inside Narrative است که به‌خاطر مرگ نویسنده برای همیشه نیمه‌تمام ماند؛ اما سال‌ها بعد همان طور ناکامل چاپ شد.

سبک نوشتاری هرمان ملویل

بندهای آثار اولیه‌ی ملویل طولانی بودند و اغلب به افشای اطلاعاتی غیرمنتظره اختصاص داشتند. اما او به‌تدریج بندها را کوتاه و کوتاه‌تر نوشت تا اینکه به بندهای یک‌جمله‌ای رسید. ملویل در سازمان‌دهی فصل‌های کوتاه در رمان‌های بلند نیز مهارت داشت و توانست انسجام روایت را در این ساختار حفظ کند. برای نمونه، فصل ۱۲۲ رمان موبی دیک در نسخه‌ی اصلی تنها شامل ۳۶ کلمه است.

سبک نوشتاری ملویل را از نظر قوام، نه پرفرازونشیب و با عقب‌گرد، بلکه مارپیچ می‌دانند. ناتالیا رایت (Nathalia Wright) جملات هرمان ملویل را سست می‌داند؛ اما برای آن‌ها پتانسیلی در حد تبدیل‌شدن به ضرب‌المثل و کنایه را قائل است. در آثار ملویل کنایه‌های ادبی فراوان است.

او در دوران تحصیل دستور زبان را به‌خوبی یاد گرفته بود؛ به همین دلیل در کتاب‌هایش سه ویژگی زبانی خاص دارد. او کلمات را به‌طرز اغراق‌آمیزی تکرار می‌کرد؛ به‌ویژه کلماتی مانند «ترحم»، «ترحم‌انگیز»، «حیف» و... . در نوشته‌های ملویل می‌توان ترکیب‌های نامعمول اسمی و صفتی مشاهده کرد. ویژگی سوم کارهای او شگردی در نوشته‌هایش بود که تأکید و تقویت انتظارات خواننده را تعدیل می‌کرد.

نثر هرمان ملویل ریتم‌دار و ساده است. این نثر لحن ویژه‌ای دارد و در آن می‌توان پژواک زیادی را تشخیص داد که عمدی است. این ویژگی‌ها به‌خاطر تأثیر سه منبع روی نوشته‌های ملویل است: کتاب مقدس، شکسپیر و میلتون. او چندین کنایه از کتاب مقدس را بسیار در نوشته‌هایش تکرار کرده است. او در نوشته‌هایش لحنی از روایت آخرالزمانی، موعظه و نبوت را از کتاب مقدس وام گرفته است. استفاده از افعال معلوم، تبدیل ترکیب اسمی به صفت، ترکیب‌های لفظی از ویژگی‌های دیگر نثر ملویل است.

رمان‌های اولیه‌ی ملویل هر بار بیشتر شکل‌وشمایل باروک به خود می‌گرفتند.

اقتباس‌ها از آثار هرمان ملویل

آثار هرمان ملویل، به‌ویژه رمان موبی دیک، تأثیر چشمگیری بر سینما و ادبیات داشته و بارها مورد اقتباس قرار گرفته‌اند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اقتباس‌ها اشاره می‌شود:

موبی دیک (۱۹۵۶): به کارگردانی جان هیوستون، این فیلم یکی از برجسته‌ترین اقتباس‌ها از رمان موبی دیک است.

بیلی باد (۱۹۶۲): این فیلم براساس داستان کوتاه ملویل با همین نام ساخته شده است. بیلی باد به موضوعاتی چون وفاداری، خیانت و اخلاقیات در محیط دریا می‌پردازد.

افتخارات هرمان ملویل

در سال ۱۸۵۴ وقتی که سه سال از انتشار موبی دیک، معروف‌ترین اثر ملویل (حداقل در ایران)، می‌گذشت، قسمتی از لانگ آیلند (Long Island) را در نیویورک به افتخار او ملویل نام‌گذاری کردند.

در سال ۱۹۸۲، کتابخانه‌ی آمریکا به افتخار جایگاه ادبی ملویل در این کشور آثار او را در قالب مجموعه منتشر کرد.

در ۱ آگوست ۱۹۸۴ تمبر یادبود بیست‌سنتی ملویل را به مجموعه تمبرهای هنرهای ادبی در خدمات پست ایالات متحده‌ی آمریکا اضافه کردند.

در سال ۱۹۸۵ میدانی را که از سال ۱۸۶۳ تا ۱۸۹۱ خانه‌ی ملویل در آن بود، به نام او نام‌گذاری کردند.

در سال ۲۰۱۰ گونه‌ای از نهنگ منقرض‌شده را به افتخار هرمان ملویل Livyatan melvillei نام گذاشتند؛ چون دیرینه‌شناس کاشف این فسیل ار طرفدارهای رمان موبی دیک بود، کشفش را به نویسنده‌ی این کتاب تقدیم کرد.

شاعر معروف کشمیری آمریکایی به نام «آقا شهید علی» غزل معروف انگلیسی‌اش را با نام «امشب» با بیت «امشب مرا اسماعیل صدا کن» به پایان رسانده است. این بیت به کتاب «مرا اسماعیل صدا کن» اثر هرمان ملویل اشاره می‌کند.

معرفی کتاب‌هایی درباره‌ی هرمان ملویل

کتاب «مرا اسماعیل صدا کن» نوشته‌ی هیوبرت دریفوس، تفسیری عمیق و تحلیلی بر شاهکار هرمان ملویل، یعنی رمان موبی دیک است. این اثر با تمرکز بر روایت‌های اسماعیل، شخصیت اصلی داستان، تلاش می‌کند تا لایه‌های فلسفی و معنایی آن را آشکار سازد.

کوین جی. هیز در کتاب «مقدمه کمبریج بر هرمان ملویل» به بررسی زندگی و آثار هرمان ملویل می‌پردازد. تمرکز اصلی کتاب بر تحلیل شاهکار ملویل، موبی دیک است و نویسنده همچنین مضامین کلیدی و سبک نگارش او را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد.