کتاب عوامل پیشرفت اروپای مدرن

کتاب عوامل پیشرفت اروپای مدرن نوشته ایوان تی برند است که با ترجمه محمد ابراهیم محجوب منتشر شده است. کتاب عوامل پیشرفت اروپای مدرن تاریخ رشد تمدن در اروپا را بررسی می‌کند.

درباره کتاب عوامل پیشرفت اروپای مدرن

داستان اقتصاد مدرن اروپا به قرن هفدهم برمی‌گردد، به زمانی که در برخی از کشورهای شمال غربی اروپا (انگلستان و ممالک سفلی، خاصه جمهوری هلند)، ساختارهای فرهنگی و اجتماعی-اقتصادی، و کنش‌ها، به‌تدریج از معیارهایی که قرن‌ها بر قارهٔ اروپا چیره بودند فاصله گرفتند. در غیاب ساختارهای فئودالی در بخش‌هایی از این کشورها، و نابودی سریع آن‌ها در دیگر بخش‌ها، و وجود گرایش‌های فرهنگی خاصی همچون ذهنیت اصلاح‌گرا و متمایل به سرمایه‌داری، و درک ارزش سخت‌کوشی و صرفه‌جویی، موجب گردید در این کشورها، بسی زودتر از هر کشوری دیگری در جهان، راه برای پیشرفت علمی، شکل‌های جدید آموزش، گیتی‌گرایی، و شهرنشینی هموار شود. این تحولات زمینه را برای دگرگونی مدرنی فراهم آوردند که در پایان قرن نوزدهم رفته‌رفته در انقلاب صنعتی انگلستان بازتاب یافت و به‌راستی فصل تازه‌ای در تاریخ اروپا و بشریت گشود. تحول صنعتی ابتدا در قرن نوزدهم از انگلستان به اروپای غربی و کشورهای اسکاندیناوی راه یافت و در قرن بیستم به مناطق پیرامونی، یعنی سرزمین‌های مدیترانه‌ای و اروپای مرکزی و شرقی سرایت کرد. به‌سخن دیگر، در خلال قرون نوزدهم و بیستم، کل اروپا دچار دگرگونی عظیمی شد. تمامی این مشاهدات سراسری، به‌خوبی در آمارها بازتاب یافته‌اند. 

در طول این دو قرن، اروپاییان به‌نحو چشمگیری ثروتمندتر شده‌اند تا جایی که می‌توان گفت کالاها و خدماتی که در اختیار سکنهٔ متوسط این قاره قرار گرفته است طی این مدت نزدیک به چهل برابر افزایش یافته است. رهاورد این وفور برای ایشان، افزون بر خوراک و پوشاک بهتر و بیشتر، مسکن سالم‌تر و بسیار راحت‌تر، آموزش بیشتر، افزایش چندین سالهٔ مدت میانگین حضور در مراکز تحصیلی، و دارو و درمان بسیار مؤثرتر بوده است چنان‌که این‌ها همه به‌طرز چشمگیری بر عمر مورد انتظار ایشان افزوده است.

شرایط زندگی، حتی برای اکثریت مهاجران، به اندازهٔ زیادی بهبود یافته است. در آغاز سدهٔ نوزدهم، در بخش اعظم اروپای کشاورزی، سه نسل از یک خانوادهٔ واحد، غالباً سی چهل نفر، زیر یک سقف می‌زیستند. در پایان قرن بیستم، بخش کثیری از جمعیت اروپا در خانه‌های راحت تک‌خانوار، یا آپارتمان‌های ۲ تا ۴ نفره در محیط‌های کاملاً توسعه یافته زندگی می‌کردند. 

علت اصلی این تغییرات عظیم و بی‌مانند چه بود؟ در یک کلمه: اقتصاد. یا به‌زبانی مشخص‌تر، تحولات بزرگ اقتصادی. این کتاب سعی دارد روند این رشد و علت‌های آن را کامل بررسی کند.

خواندن کتاب عوامل پیشرفت اروپای مدرن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به تاریخ جهان پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب عوامل پیشرفت اروپای مدرن

نقلاب مبتنی بر فناوری، حمل و نقل را از اساس دگرگون کرد. در آب، کشتی‌های بادبانی رقابت را به کشتی بخار باختند، و آبراه‌ها مسیرهای کشتی‌رانی را کوتاه کردند ضمن این‌که هزینه‌ها را پایین آوردند. مطالعهٔ موردی زیر عنوان «بنگاه کشتی‌رانی جهانی آبراه سوئز» سرگذشت این تحول را روایت می‌کند. در زمین، گاری‌های اسبی جایشان را به راه آهن دادند که سرانجام سراسر اروپا را درنوردید و تمامی کشورهای اروپایی را به یک‌دیگر وصل کرد و امکان جابه‌جایی بار و مسافر را فراهم آورد. این تحول هیجان‌انگیز زیر عنوان «بنگاه اورینالیش آیزن‌بانن و نقشه‌های استعماری آلمان»، و «بندر روتردام-"بندر اروپا"» در این کتاب مستند شده است. جنبش بی‌توقف فناوری باعث شد موتور بخار قرن نوزدهم با موتور برقی و دیزل قرن بیستم جایگزین شود و در انتها به ساخت قطارهای گلوله‌مانند امروزی انجامید که در هر ساعت چهار صد کیلومتر طی طریق می‌کنند. از دههٔ ۱۹۳۰ به این‌سو، و به‌ویژه پس از جنگ جهانی دوم، ساخت‌وساز آهسته و پیوستهٔ شبکه‌های جدید بزرگ‌راه‌ها، چیرگی اتومبیل‌ها بر جاده‌ها را در پی داشته است تا جایی که امروزه به‌طور میانگین در اروپا از هر دو نفر یک نفر صاحب اتومبیل است و کمابیش هر خانواده‌ای به این وسیلهٔ رفت‌وآمد انعطاف‌پذیر و شخصی دسترسی دارد. وسائط نقلیهٔ عمومی شهری از جمله تراموا، اتوبوس، شبکهٔ مترو، جابه‌جایی را آسان‌تر می‌کنند. سرانجام در سال‌های آغازین سدهٔ بیستم، رفت‌وآمد هوایی، چنان‌که زیر عنوان «نخستین خطوط هوایی: ایرفرانس، ک‌ال‌ام، و لوفت‌هانزا» شرح داده‌ایم، در مسیر چشمگیر تکامل خاص خودش افتاد.

این انقلاب‌های فناوری‌محور، اقتصاد سنتی اروپا را ساختاری جدید بخشیدند و منطقه‌ای را که قرن‌ها عمدتاً زیر سلطهٔ فرهنگ کشاورزی بود دگرگون کردند. در سال ۱۸۴۱ انگلستان نخستین کشوری بود که در آن، نیروی کار فعال در بخش صنعت از بخش کشاورزی پیشی گرفت. این روند به‌آرامی ادامه یافت تا جایی که در پایان قرن بیستم، کشاورزی که زمانی ۸۰ درصد از جمعیت فعال اروپا را در استخدام داشت، فقط ۴ تا ۶ درصد جمعیت را در به کار گرفته بود. شمار افراد فعال در بخش صنعت نیز ریزش تندی داشت چنان‌که در پایان قرن بیستم تنها ۲۷ درصد درآمد کل اروپا از بخش صنعت تأمین می‌شد. در واقع بیشتر جمعیت فعال جامعه از شر کار بدنی رها شده بودند تا جایی که فقط ۲۵ تا ۳۰ درصد ایشان در بخش کشاورزی یا بخش‌های یقه‌آبی صنعت کار می‌کردند و بقیه، یعنی حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد جمعیت در صنایع خدماتی سرگرم فعالیت بودند.