کتاب تکوین جهان مدرن

مری اونز( - ۱۹۴۶)، جامعه‌شناس است. برایان ترنر، جامعه‌شناس برجسته، درباره این کتاب می‌نویسد:«پژوهشی درخشان در باب فرهنگ و جامعه در طی هفت سده. مری اونز در این اثر به بررسی خاستگاه‌های مدرنیته و راه‌هایی می‌نشیند که مدرنیته از عصر دین‌پیرایی تا عصر روشن‌گری و سپس تا دوره‌ معاصر پشت سر گذاشته است. در جای‌جای اثر، احاطه‌ او بر اندیشه‌های بغرنج و شواهد گوناگون خودنمایی می‌کند. اونز با بررسی دیدگاه‌های شرانگارانه‌ فردریش نیچه، ماکس وبر و تئودور آدورنو دربار‌ه‌ی مدرنیته، از موضوع میانه‌ای جانب‌داری می‌کند که هم به پیامدهای مثبت مدرنیته نظر دارد و هم به پیامدهای منفی آن. این اثر جامعه‌شناسی تاریخی در بهترین شکل آن است: سنجیده است، اطلاعات نظری فراوانی در بر دارد، با دقت و وسواس نوشته شده، از پژوهش‌های تجربی برآمده، و بالاتر از هر چیز، هوشیارانه نوشته شده است. تکوین جهان مدرن کتابی ارزش‌مند برای دانشجوان و همه‌ کسانی است که می‌خواهند گزارش جامعه‌شناختی عالمانه و کوتاهی از مدرنیته بخوانند». از این‌رو، این کتاب نمی‌‌خواهد بگوید که جامعه‌‌ای که ما در آن زندگی می‌‌کنیم آگاهانه کوشیده است تا تاریخ ما و خاطره‌‌ جمعیِ ما از گذشته را بزداید؛ این که آیا چنین چیزی رخ داده یا نه موضوع بحث‌های دیگری است. اما این کتاب در پرتوِ رویه‌‌ای نوشته شده است که محصول منسوخ شدن آموزش تقویمی تاریخ در بافت‌های گوناگون و وقوف بر اهمیتِ زمینه‌‌ شکل‌‎‌گیریِ ایده‌‌ها و بسترِ وقوع رویدادهاست. می‌‌گویند ما در یک جامعه‌‌ «خطرخیزِ» جدید زندگی می‌‌کنیم (اولریش بک)، و انسان‌ها و نیز مناسباتی که آن‌ها با هم و با خودشان برقرار می‌‌کنند تفاوتی بنیادی با یکدیگر دارند (آنتونی گیدنز، برایان ترنر، و دانا هراوِی ). این نویسندگان، و بسیاری نویسندگان دیگر، تفسیرهایی از سده‌‌ بیست‌‌‎ویکم به دست می‌‌دهند که بر تفاوت آن با دوره‌‌های تاریخیِ پیشین تأکید می‌‌گذارند. این کتاب البته به آن مسائل نمی‌‌پردازد، اما تبیینی از جهانِ پیش از این رخدادهای آشکارا دگرگون‌‌ساز به دست می‌‌دهد و می‌‌کوشد تا رابطه‌‌ متقابلِ ایده‌‌ها و زمینه‌‌ آن‌ها و رابطه‌‌ گذشته با حال را تااندازه‌‌ای نشان بدهد.