کتاب یازده زندگی

کتاب یازده زندگی (روایت‌هایی از بودوباش آوارگان فلسطینی در لبنان) مجموعه‌ای از سرگذشت‌های خودنوشت است که به کوشش محمدعلی خالدی گردآوری شده و نویسندگانی چون نادیه فهد، انتصار حجاجی، یافا طلال المصری، یوسف نعنع، ربا رحمه، حنین محمد رشید، میرا صیداوی، وداد طه، سالم یاسین، طه یونس و محمود محمد زیدان هر یک بخشی از تجربه زیسته خود را روایت کرده‌اند. این کتاب حاصل یک کارگاه نویسندگی خلاق با عنوان «فلسطینی‌های در تبعید» است که در مؤسسه مطالعات فلسطین برگزار شد و شرکت‌کنندگان آن، آوارگان فلسطینی ساکن لبنان، روایت‌هایی از زندگی، رنج، امید و هویت خود را به زبان آورده‌اند. حبیب یوسف‌زاده ترجمه این اثر را برعهده داشته و نشر سوره مهر آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب یازده زندگی

کتاب یازده زندگی با گردآوری محمدعلی خالدی و ترجمه حبیب یوسف‌زاده، مجموعه‌ای از روایت‌های شخصی آوارگان فلسطینی ساکن لبنان است که در قالب شرح‌حال‌های خودنوشت، تجربه‌های زیسته، خاطرات، دغدغه‌ها و امیدهای خود را بازگو کرده‌اند. این کتاب حاصل یک کارگاه نویسندگی خلاق است که در سال ۲۰۱۶ با هدف ثبت و انتشار روایت‌های دست‌اول از زندگی آوارگان فلسطینی برگزار شد. هر فصل توسط یکی از شرکت‌کنندگان نوشته شده و هرکدام با سبک و لحن خاص خود، به موضوعاتی چون کودکی در اردوگاه، خاطرات جنگ، حسرت وطن، روابط خانوادگی، عشق، رؤیاها، ناکامی‌ها و چالش‌های روزمره پرداخته‌اند. ساختار کتاب به گونه‌ای است که هر روایت، پنجره‌ای تازه به دنیای آوارگان می‌گشاید و تصویری چندوجهی از زندگی در تبعید ارائه می‌دهد. نویسندگان، با وجود تفاوت در سن، جنسیت و پیشینه، همگی تجربه مشترک آوارگی و دوری از وطن را در بستر جامعه فلسطینی لبنان به تصویر کشیده‌اند. کتاب یازده زندگی نه‌تنها مجموعه‌ای از خاطرات فردی، بلکه سندی اجتماعی از زیست فلسطینیان دور از وطن است که در کنار هم، روایت جمعی یک ملت پراکنده را شکل می‌دهد.

خلاصه کتاب یازده زندگی

کتاب یازده زندگی مجموعه‌ای از روایت‌های متنوع و شخصی است که هرکدام گوشه‌ای از زندگی آوارگان فلسطینی در لبنان را به تصویر می‌کشد. دغدغه اصلی کتاب، بازنمایی تجربه آوارگی، هویت، امید و مقاومت در بستر زندگی روزمره است. نویسندگان با زبان و نگاه خود، از کودکی در اردوگاه‌های پناهندگان، خاطرات تلخ و شیرین، مواجهه با جنگ و خشونت، حسرت بازگشت به وطن، روابط خانوادگی، عشق، ناکامی و رؤیاهای دوردست سخن گفته‌اند. برخی روایت‌ها با طنز و سادگی به چالش‌های روزمره پرداخته‌اند؛ برخی دیگر با نگاهی شاعرانه یا اعتراف‌گونه، از رنج‌ها و امیدهای پنهان سخن گفته‌اند. در کنار روایت‌هایی از زندگی در اردوگاه، خاطراتی از مهاجرت، تجربه تبعیض، تلاش برای حفظ هویت و معنای وطن نیز دیده می‌شود. کتاب، با کنار هم قرار دادن این روایت‌های فردی، تصویری چندلایه و انسانی از زیست فلسطینیان دور از وطن ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که هر زندگی، بازتابی از سرگذشت جمعی یک ملت است.

چرا باید کتاب یازده زندگی را بخوانیم؟

کتاب یازده زندگی با روایت‌های دست‌اول و صمیمی، فرصتی کم‌نظیر برای آشنایی با تجربه زیسته آوارگان فلسطینی در لبنان فراهم می‌کند. این اثر، فراتر از گزارش‌های خبری یا تحلیل‌های سیاسی، زندگی روزمره، احساسات، امیدها و چالش‌های واقعی مردمانی را نشان می‌دهد که صدای آن‌ها کمتر شنیده شده است. تنوع سبک و لحن نویسندگان، روایت‌ها را زنده و ملموس کرده و امکان همدلی با شخصیت‌ها و موقعیت‌های گوناگون را فراهم آورده است. خواندن این کتاب، نه‌تنها شناختی عمیق‌تر از مسئله فلسطین و تبعید به دست می‌دهد، بلکه دریچه‌ای به سوی فهم بهتر هویت، مقاومت و امید در شرایط دشوار می‌گشاید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان مطالعات اجتماعی، تاریخ معاصر خاورمیانه، پژوهشگران حوزه مهاجرت و تبعید، فعالان حقوق بشر و کسانی که دغدغه هویت، ریشه‌ها و روایت‌های انسانی دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین به کسانی که به دنبال روایت‌های واقعی و بی‌واسطه از زندگی در شرایط دشوار هستند، این کتاب توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب یازده زندگی

«من اینجا بزرگ شده‌ام؛ در اردوگاه آوارگان فلسطینی، میان یازده برادر و خواهر و خورشید و ماه. در خانه‌ای سه‌اتاقه با سقفی از حلبی. سقفی که باعث می‌شد صدای ضعیف من میان صداهای دیگر گم شود و در زمستان تقریباً محو گردد. غوغای وهم‌انگیز برخورد قطره‌های باران با آن سقف حلبی صداهای ملایمی چون صدای مرا در خود غرق می‌کرد و آن‌ها را از رسیدن به مقصد بازمی‌داشت. نُه سال قبل از شروع جنگ داخلی لبنان به دنیا آمدم؛ جنگی که در آن فلسطینی‌ها هم هیزم بودند و هم آتش. من، به‌عنوان اسیر اردوگاه، در میان شعله‌های جنگ قد کشیدم؛ جایی بین خانهٔ «ام انور» و زمین خالی «ابونعمه». در و دیوار خانهٔ ما مملو از عکس شهدا بود؛ چهره‌هایی خیره به عابران، که گویا رهگذران را با نام و لقبشان صدا می‌زدند و جان باختن مظلومانه‌شان را در گوش آن‌ها نجوا می‌کردند. سرودهای انقلابی مدام در سرتاسر اردوگاه از بلندگوها پخش می‌شد و در ذهن من با صدای گوش‌خراش اتوبوسِ «عین الرمانه» درمی‌آمیخت. رؤیاهای کودکی‌ام در کوچه‌پس‌کوچه‌های اردوگاه جوانه زدند و میان دیوارهایِ سنگیِ دلگیرِ آن شکوفا شدند؛ در فضایی شرجی که بر دل آدم سنگینی می‌کرد. آنجا بود که روزهای جنگ، مرگ و اندوه و صلح و عشق را تجربه کردم. جایی که اولین گلِ بوسه را چیدم، در پرسه‌های دراز شبانه زیر درخت توت چای نوشیدم، و با آوازهای حزینِ «شیخ امام» هم‌آوا شدم: «حبّ کلامْ سکوتم را می‌شکند و بیزاری از سکوت پریشانم می‌کند...»»