کتاب یازده زندگی

کتاب یازده زندگی (روایت‌هایی از بودوباش آوارگان فلسطینی در لبنان)، با عنوان انگلیسی ۱۱‎ lives: stories from Palestinian exile، مجموعه‌ای از سرگذشت‌های خودنوشت است که به کوشش محمد علی خالدی گردآوری شده و نویسندگانی چون نادیه فهد، انتصار حجاجی، یافا طلال المصری، یوسف نعنع، ربا رحمه، حنین محمد رشید، میرا صیداوی، وداد طه، سالم یاسین، طه یونس و محمود محمد زیدان هریک بخشی از تجربه‌ی زیسته خود را در آن روایت کرده‌اند. این کتاب حاصل یک کارگاه نویسندگی خلاق با عنوان فلسطینی‌های در تبعید است که در مؤسسه‌ی مطالعات فلسطین برگزار شد و شرکت‌کنندگان آن ـ آوارگان فلسطینی ساکن لبنان ـ روایت‌هایی از زندگی، رنج، امید و هویت خود را به زبان آوردند. حبیب یوسف‌ زاده ترجمه‌ی این اثر را بر عهده داشته و انتشارات سوره مهر در سال ۱۴۰۳ آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب یازده زندگی

کتاب یازده زندگی با گردآوری محمدعلی خالدی و ترجمه‌ی حبیب یوسف‌زاده، مجموعه‌ای از روایت‌های شخصی آوارگان فلسطینی ساکن لبنان است. آن‌ها در قالب شرح‌حال‌های خودنوشت، تجربه‌های زیسته، خاطرات، دغدغه‌ها و امیدهای خود را بازگو کرده‌اند. این کتاب حاصل یک کارگاه نویسندگی خلاق است که در سال ۲۰۱۶ با هدف ثبت و انتشار روایت‌های دست‌اول از زندگی آوارگان فلسطینی برگزار شد. هر فصل توسط یکی از شرکت‌کنندگان نوشته شده و هرکدام با سبک و لحن خاص خود، به موضوعاتی چون کودکی در اردوگاه، خاطرات جنگ، حسرت وطن، روابط خانوادگی، عشق، رؤیاها، ناکامی‌ها و چالش‌های روزمره پرداخته‌اند.

ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هر روایتْ پنجره‌ای تازه به دنیای آوارگان می‌گشاید و تصویری چندوجهی از زندگی در تبعید ارائه می‌دهد. نویسندگان با وجود تفاوت در سن، جنسیت و پیشینه، همگی تجربه‌ی مشترک آوارگی و دوری از وطن را در بستر جامعه‌ی فلسطینی لبنان به تصویر کشیده‌اند. کتاب یازده زندگی مجموعه‌ای از خاطرات فردی و سندی اجتماعی از زیست فلسطینیان دور از وطن است که در کنار هم، روایت جمعی یک ملت پراکنده را شکل می‌دهد.

خلاصه کتاب یازده زندگی

کتاب یازده زندگی مجموعه‌ای از روایت‌های متنوع و شخصی است که هرکدام گوشه‌ای از زندگی آوارگان فلسطینی در لبنان را به تصویر می‌کشند. دغدغه‌ی اصلی کتابْ بازنمایی تجربه‌ی آوارگی، هویت، امید و مقاومت در بستر زندگی روزمره است. نویسندگان با زبان و نگاه خود، از کودکی در اردوگاه‌های پناهندگان، خاطرات تلخ و شیرین، مواجهه با جنگ و خشونت، حسرت بازگشت به وطن، روابط خانوادگی، عشق، ناکامی و رؤیاهای دوردست سخن گفته‌اند. برخی روایت‌ها با طنز و سادگی به چالش‌های روزمره پرداخته‌اند و برخی دیگر با نگاهی شاعرانه یا اعتراف‌گونه، از رنج‌ها و امیدهای پنهان سخن گفته‌اند.

در کنار روایت‌هایی از زندگی در اردوگاه، خاطراتی از مهاجرت، تجربه‌ی تبعیض، تلاش برای حفظ هویت و معنای وطن نیز دیده می‌شود. کتاب یازده زندگی با کنار هم قراردادن این روایت‌های فردی، تصویری چندلایه و انسانی از زیست فلسطینیان دور از وطن ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که هر زندگی بازتابی از سرگذشت جمعی یک ملت است.

چرا باید کتاب یازده زندگی را بخوانیم؟

کتاب یازده زندگی با روایت‌های دست‌اول و صمیمی، فرصتی کم‌نظیر برای آشنایی با تجربه‌ی زیسته‌ی آوارگان فلسطینی در لبنان فراهم می‌کند. این اثر فراتر از گزارش‌های خبری یا تحلیل‌های سیاسی، زندگی روزمره، احساسات، امیدها و چالش‌های واقعی مردمانی را نشان می‌دهد که صدای آن‌ها کمتر شنیده شده است. تنوع سبک و لحن نویسندگانْ روایت‌ها را زنده و ملموس کرده و امکان همدلی با شخصیت‌ها و موقعیت‌های گوناگون را فراهم کرده است. خواندن این کتاب نه‌تنها شناختی عمیق‌تر از مسئله‌ی فلسطین و تبعید به دست می‌دهد، بلکه دریچه‌ای به فهم بهتر هویت، مقاومت و امید در شرایط دشوار می‌گشاید.

خواندن کتاب یازده زندگی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان به مطالعات اجتماعی، تاریخ معاصر خاورمیانه، پژوهشگران حوزه‌ی مهاجرت و تبعید، فعالان حقوق بشر و کسانی که دغدغه‌ی هویت، ریشه‌ها و روایت‌های انسانی را دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به‌دنبال روایت‌های واقعی و بی‌واسطه از زندگی در شرایط دشوار هستند، مناسب است.

بخشی از کتاب یازده زندگی

«تاریخِ مردم فلسطین آکنده از جنگ و اشغال و تبعید دائم بوده است. از زمان «نکبت» در سال ۱۹۴۸، تجربهٔ غالب فلسطینی‌ها چیزی نبوده است جز چندپارگی و پراکندگی مداوم. این آوارگی‌های متعددْ مسیرهای بی‌شماری پیشِ روی پناهندگان گذاشته و سرنوشت آنان را به عوامل متعددی گِره زده است؛ از جمله اینکه به کدام کشور پناه برده‌اند، به چه فرقه‌ای تعلق دارند، چه جنگ‌هایی را از سر گذرانده‌اند، و مشمول چه قوانینی بوده‌اند. همانند دانه‌های برف، که از یک ابر می‌بارند و با چرخش‌های مدام در میانهٔ راه شکل‌های منحصربه‌فردی پیدا می‌کنند، فلسطینی‌ها نیز در مواجهه با واقعیت‌های مختلف سیاسی، حقوقی، و اقتصادی سرگذشت‌های خاص خود را تجربه می‌کنند. از این نظر، هر فلسطینی حکایت منحصربه‌فردی دارد که بازگوکنندهٔ داستان همهٔ فلسطینی‌هاست.»