کتاب هانا آرنت

کتاب هانا آرنت نوشته علیرضا شایان مهر توسط نشر اختران منتشر شده است. این اثر به بررسی اندیشه‌ها، زندگی و آثار هانا آرنت، فیلسوف و نظریه‌پرداز برجسته‌ی قرن بیستم می‌پردازد. نویسنده با رویکردی تحلیلی و انتقادی تلاش کرده است آرای این فیلسوف را در زمینه‌های فلسفه، سیاست، جامعه و اخلاق واکاوی کند و جایگاه او را در علوم اجتماعی معاصر نشان دهد. کتاب با مقدمه‌ای شخصی آغاز می‌شود که در آن نویسنده از تجربه‌ی آشنایی خود با هانا آرنت و تأثیر آثار او بر اندیشه‌اش سخن گفته؛ سپس با مروری بر زندگی هانا آرنت و تحصیلات و مهاجرت‌ها و فعالیت‌های علمی و دانشگاهی او، زمینه‌ی لازم برای ورود به مباحث نظری فراهم می‌شود. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب هانا آرنت اثر علیرضا شایان مهر

کتاب هانا آرنت با تمرکز بر زندگی و اندیشه‌های این متفکر و فیلسوف، تصویری جامع از مسیر فکری و دغدغه‌های او ارائه داده است. علیرضا شایان‌مهر در این کتاب ابتدا به شرح زندگی هانا آرنت از تولد در خانواده‌ای یهودی در آلمان تا مهاجرت به آمریکا و فعالیت‌های دانشگاهی او پرداخته است؛ سپس به‌سراغ مهم‌ترین آثار هانا آرنت مانند کتاب‌های ریشه‌های توتالیتاریسم، وضع بشر، آیشمن در اورشلیم و نیز کتاب انقلاب رفته و ایده‌های کلیدی او را بررسی کرده است. ساختار کتاب حاضر به‌گونه‌ای است که ابتدا مفاهیم بنیادین اندیشه‌ی هانا آرنت مانند انسان، آزادی، عشق، حیطه‌ی عمومی و خصوصی، عمل، کار و زحمت را توضیح داده و سپس به تحلیل مفصل پدیده‌هایی همچون توتالیتاریسم، قدرت، خشونت، انقلاب و نقش روشنفکران و ادیبان در جامعه پرداخته است. نویسنده تلاش کرده است ضمن وفاداری به متن و اندیشه‌های هانا آرنت، نقدها و پرسش‌هایی را نیز مطرح کند و نقاط قوت و ضعف دیدگاه‌های او را به بحث بگذارد. کتاب هانا آرنت هم به معرفی آرای این متفکر می‌پردازد و هم آن‌ها را در بستر تحولات اجتماعی و سیاسی قرن بیستم و نسبتشان با مسائل معاصر ایران بررسی می‌کند.

خلاصه کتاب هانا آرنت

کتاب با مروری بر زندگی هانا آرنت آغاز شده و سپس به تشریح مهم‌ترین مفاهیم و نظریات او می‌پردازد. آرنت در آثارش به موضوعاتی چون توتالیتاریسم، آزادی، عمل انسانی، حیطه‌ی عمومی و خصوصی، عشق، قدرت و خشونت توجه ویژه‌ای داشته است. نویسنده ابتدا به ریشه‌های فکری آرنت و تأثیر فیلسوفانی چون هایدگر، یاسپرس و مارکس بر او اشاره کرده و سپس به تحلیل دیدگاه‌های آرنت درباره‌ی انسان و جامعه پرداخته است. در این بخش، تمایز میان کار، زحمت و عمل، نقش انسان در ساخت جهان مشترک، اهمیت حیطه‌ی عمومی و خصوصی و مفهوم عشق به‌عنوان نیرویی متمایزکننده در زندگی انسان بررسی شده است. در ادامه، کتاب به نقد سنت‌های فلسفی غرب، پایان سنت و آغاز مدرنیته، بحران‌های عصر مدرن و تأثیر آن‌ها بر روابط انسانی و اجتماعی می‌پردازد. آرنت با تحلیل پدیده‌هایی مانند جامعه‌ی توده‌ای، استبداد، توتالیتاریسم و نقش روشنفکران، به بررسی چگونگی شکل‌گیری قدرت و خشونت در جوامع مدرن می‌پردازد. نویسنده به نقد آرای آرنت درباره‌ی انقلاب، آموزش، فرهنگ و نقش ادیبان و روشنفکران در تحولات اجتماعی پرداخته است. انتقادهایی به دیدگاه‌های آرنت نیز مطرح شده و نقاط قوت و ضعف نظریات او در زمینه‌ی فلسفه‌ی غرب، تقسیم کار اجتماعی، نقش دولت و پیشرفت بشر مورد بررسی قرار گرفته است.

چرا باید کتاب هانا آرنت را بخوانیم؟

کتاب هانا آرنت با رویکردی تحلیلی و انتقادی، امکان آشنایی عمیق با اندیشه‌های یکی از تأثیرگذارترین متفکران قرن بیستم را فراهم آورده است. این اثر نه‌تنها مفاهیم کلیدی فلسفه و علوم اجتماعی را به زبان روشن و قابل‌فهم توضیح داده، بلکه با بررسی نسبت این مفاهیم با مسائل معاصر، به خواننده کمک می‌کند نگاه انتقادی و پرسشگرانه‌ای نسبت به جامعه، سیاست و فرهنگ پیدا کند. از ویژگی‌های شاخص کتاب حاضر می‌توان به پرداختن به موضوعاتی چون توتالیتاریسم، آزادی، قدرت، خشونت و نقش روشنفکران اشاره کرد که همچنان در مباحث اجتماعی و سیاسی اهمیت دارد. همچنین نویسنده با طرح نقدها و پرسش‌های بنیادین، خواننده را به تأمل و بازاندیشی درباره‌ی مفاهیم رایج و پیش‌فرض‌های ذهنی دعوت کرده است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان فلسفه، علوم اجتماعی، اندیشه‌های سیاسی و کسانی که دغدغه‌ی فهم عمیق‌تر مفاهیمی مانند آزادی، قدرت، خشونت و نقش روشنفکران در جامعه را دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین این اثر به پژوهشگران و دانشجویانی که به‌دنبال شناختن اندیشه‌های هانا آرنت و تأثیر آن بر تحولات معاصر هستند، توصیه می‌شود.

درباره علیرضا شایان مهر

علیرضا شایان مهر زاده‌ی ۱۳۳۵، جامعه‌شناس ایرانی و استاد دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران - شمال) و دانشگاه الزهرا است. او بیش از ۵۰ سال به فعالیت علمی، پژوهشی و آموزشی با کاربردهای ملی و بین‌المللی پرداخته و در ده‌ها برنامه‌ی رادیویی و تلویزیونی به بررسی مسائل و آسیب‌های اجتماعی پرداخته است. این نویسنده، سرپرست و مؤلف دایرةالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی ۲۰جلدی است که شامل بیش از ۱۸هزار صفحه و هزاران مرجع بوده و با همکاری جمع بسیاری از اساتید، دانشجویان و پژوهشگران تدوین شده است. او علاوه‌بر فعالیت‌های پژوهشی و نظری، بسیاری از طرح‌ها و پژوهش‌های خود را به‌صورت عملی اجرا کرده؛ ازجمله تسهیل بیمه‌ی قالیبافان تک‌باف خانگی و بهبود سیستم شناسایی در سازمان تأمین اجتماعی ایران. او همچنین نماینده‌ی ایران در نشست‌ها و سمینارهای بین‌المللی و سازمان ملل و همکار پژوهشی نهادهایی همچون شورای انقلاب فرهنگی، وزارت کشور و سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌وپرورش بوده است. علیرضا شایان‌مهر آثار متعددی در حوزه‌ی جامعه‌شناسی، رفاه اجتماعی، ادبیات و مبانی تأمین اجتماعی منتشر کرده و با فعالیت پژوهشی گسترده، به تألیف و ترجمه‌ی مجموعه‌های علمی و تحقیق در ایران و کانادا پرداخته است. کتاب‌های پی‌یر بوردیو، هانا آرنت، تئودور آدورنو و کتاب مبانی تأمین اجتماعی در ایران از آثار مکتوب این نویسنده است.

بخشی از کتاب هانا آرنت

«آزادی

کانت معتقد است این امر در حیطهٔ وجدان قابل بررسی است. آزاد هستم، پس مسئولم. از سوی دیگر، آزادی در حیطهٔ بیرونی و تجربه نیز قابل بررسی است. کانت از آنها به نام عقل نظری محض و عقل عملی یاد کرده است. موضوع آزادی موضوعی است که بیشتر مورد استفادهٔ نامناسب قرار گرفته است و عموماً آن را به حوزهٔ شخصی (کنش) کشانده‌اند.

آزادی آخرین مقوله‌ای بود که فیلسوفان پس از تغییر دیدگاه‌های مذهبی، پولس رسول و آگوستین، به آن پرداختند.

احساس آزادی امری درونی است، باید از جهان و اشیا دور شد تا آن را فهمید. در حاشیهٔ جهان است. همانند «دل» که برای کسانی کشف شد که در جهان جایی نداشتند.

دوران مدرن کوشیده است آزادی را از سیاست جدا کند، و آن را به تقاضاهای خصوصی فرو کاهد. لازمهٔ آزادی شجاعت است، کنش سیاسی متکی بر شجاعت است. شجاعت با رهایی از روزمره‌گی به دست آمده است.

آزادی زمانی امکان‌پذیر شده است که خواستن و توان انجام دادن بر هم منطبق شوند. کنشگری که نتواند کنش انجام دهد آزاد نیست. تاریخ بر فقدان ارادهٔ کنشگر و ناتوانی آن حکایت دارد.

اراده به‌جای تواناییِ به حرکت درآوردن آن، به تواناییِ سرکوب آن تبدیل شده است. به هر رو، آزادی مبتنی بر اراده و تجربه، خودِ آزادی سیاسی نیست. این یکسان دانستن به انکار آزادی منجر می‌شود.

برای به دست آوردن آزادی نباید انسان را فدا کرد. انسان شروع هستی است. تاریخ با ابتکار و خلاقیت انسان‌های کنشگر ساخته شده است. انسان معجزات بی‌شماری را رقم زده است. انسان در آزادی و کنش خود را آفریده و واقعیت خود را بیان کرده است.»