کتاب عثمانی ها

کتاب عثمانی‌ ها (خان‌ ها، امپراتور ها و خلیفه‌ ها)، با عنوان انگلیسی The Ottomans: khans, caesars, and caliphs، نوشته مارک دیوید بئر و با ترجمه یاسمین مشرف، اثری پژوهشی و تحلیلی درباره‌ی تاریخ، ساختار و تحولات امپراتوری عثمانی است. این کتاب در سال ۱۴۰۴ توسط گروه انتشاراتی ققنوس منتشر شده است. نویسنده با رویکردی تحلیلی و باتکیه‌بر منابع تاریخی، به بررسی ریشه‌ها، ساختار قدرت، مناسبات دینی و اجتماعی و نقش عثمانی‌ها در تاریخ اروپا و آسیا می‌پردازد. اثر حاضر به روایت رویدادهای تاریخی بسنده نمی‌کند و تلاش می‌کند تا ذهنیت و هویت عثمانی‌ها را در بستر تحولات جهانی و منطقه‌ای بازخوانی کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب عثمانی ها اثر مارک دیوید بئر

کتاب عثمانی‌ها اثری است که با نگاهی فراتر از روایت‌های سنتی، به بررسی جایگاه و نقش امپراتوری عثمانی در تاریخ جهان می‌پردازد. مارک دیوید بئر در این کتاب، عثمانی‌ها را نه‌تنها به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای، بلکه به‌عنوان امپراتوری‌ای چندقومیتی، چندزبانه و چنددینی معرفی کرده است که در اروپا، آسیا و آفریقا گسترده بوده است. نویسنده با اشاره به اینکه عثمانی‌ها وارثان بیزانس و مدعیان میراث روم بودند، به بازتعریف مرزهای جغرافیایی و ذهنی اروپا می‌پردازد و نشان می‌دهد که عثمانی‌ها بخشی جدایی‌ناپذیر از تاریخ و فرهنگ اروپا بوده‌اند. ساختار کتاب بر پایه‌ی تحلیل تاریخی، روایت‌های مستند و بررسی تحولات اجتماعی، دینی و سیاسی استوار است.

مارک دیوید بئر با بهره‌گیری از منابع متنوع و روایت‌های دست‌اول، تصویری چندلایه از عثمانی‌ها ارائه داده و به موضوعاتی چون مدارا، تغییر دین، ساختار قدرت، نقش زنان، مناسبات طبقاتی و تحولات فکری و سیاسی پرداخته است. کتاب عثمانی‌ها برای کسانی که به‌دنبال فهمی عمیق‌تر از تاریخ عثمانی و جایگاه آن در تحولات جهانی هستند، اثری خواندنی و متفاوت به‌ شمار می‌رود.

خلاصه کتاب عثمانی ها

کتاب عثمانی‌ها با مروری بر ریشه‌های شکل‌گیری این امپراتوری آغاز می‌شود و به‌تدریج به بررسی ساختار قدرت، مناسبات اجتماعی و تحولات فکری آن می‌پردازد. مارک دیوید بئر ابتدا با توصیف فضای آناتولی و بالکان در قرون میانه، به مهاجرت ترکمان‌ها و نقش عثمان، بنیان‌گذار سلسله‌ی عثمانی، اشاره کرده است. روایت از کوچ‌نشینی و زندگی عشایری عثمان و پیروانش آغاز می‌شود و به‌تدریج به گسترش قلمرو و تثبیت قدرت عثمانی‌ها می‌پردازد. در ادامه، کتاب به نقش صوفیان، دراویش و جریان‌های مذهبی در مشروعیت‌بخشی به قدرت عثمانی‌ها و همچنین به پیچیدگی‌های روابط دینی و طبقاتی در جامعه‌ی عثمانی می‌پردازد. نویسنده با بررسی مفهوم غزا و جهاد، نشان داده است که جنگ‌های عثمانی‌ها نه‌تنها با مسیحیان، بلکه با دیگر امیرنشین‌های مسلمان نیز جریان داشته و ساختار قدرت بر پایه‌ی توانایی و وفاداری شکل گرفته است.

کتاب عثمانی‌ها به تحولات دوره‌ی مراد اول و تأسیس ینی‌چری‌ها، سیاست‌های جانشینی و نقش غلامان نومسلمان در ساختار قدرت عثمانی نیز می‌پردازد. مارک دیوید بئر با تحلیل سیاست‌های مدارا، تغییر دین و ساختار طبقاتی، نشان داده است که عثمانی‌ها چگونه موفق شدند امپراتوری‌ای چندقومیتی و چنددینی را قرن‌ها حفظ کنند. در بخش‌هایی از کتاب، به موضوعاتی چون نقش زنان، مناسبات خانوادگی، پیوندهای سیاسی با خاندان‌های اروپایی و تأثیر تحولات جهانی بر سرنوشت عثمانی‌ها پرداخته شده است. در نهایت، کتاب با بررسی افول امپراتوری و تحولات قرن نوزدهم و بیستم، تصویری جامع از فرازونشیب‌های این سلسله ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب عثمانی ها را بخوانیم؟

کتاب عثمانی‌ها اثری است که با رویکردی تحلیلی و مستند، تصویری متفاوت از یکی از مهم‌ترین امپراتوری‌های تاریخ ارائه داده است. این کتاب با کنارگذاشتن روایت‌های کلیشه‌ای، به بررسی لایه‌های پنهان قدرت، مناسبات دینی و اجتماعی و نقش عثمانی‌ها در شکل‌گیری تاریخ اروپا و آسیا پرداخته است. خواننده با مطالعه‌ی این اثر، نه‌تنها با رویدادهای تاریخی آشنا می‌شود، بلکه با ذهنیت و هویت عثمانی‌ها، چالش‌های مدارا و تغییر دین، ساختار طبقاتی و تحولات فکری و سیاسی آن دوران نیز آشنا خواهد شد. این کتاب فرصتی است برای بازنگری در روایت‌های رایج و درک بهتر از پیوندهای تاریخی شرق و غرب.

خواندن کتاب عثمانی ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان به تاریخ، پژوهشگران علوم انسانی، دانشجویان رشته‌های تاریخ و مطالعات فرهنگی و کسانی که دغدغه‌ی فهم مناسبات دینی، اجتماعی و سیاسی در جوامع چندقومیتی را دارند، پیشنهاد می‌شود. این اثر برای کسانی که به‌دنبال شناخت عمیق‌تر از نقش عثمانی‌ها در تحولات اروپا و آسیا هستند نیز مناسب است.

درباره مارک دیوید بئر

مارک دیوید بئر استاد تاریخ بین‌الملل در مدرسه‌ی اقتصاد و علوم سیاسی لندن (LSE) است. او از برجسته‌ترین پژوهشگران تاریخ عثمانی، یهودیت، اسلام و روابط میان‌فرهنگی در اروپای مدرن به‌ شمار می‌رود و تاکنون چند کتاب مهم تألیف کرده است.

از آثار شاخص او می‌توان به این موارد اشاره کرد: در پرتو شکوه اسلام: گرویدن و فتح در اروپای عثمانی (انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۲۰۰۸) که برنده‌ی جایزه‌ی آلبرت هورانی از انجمن مطالعات خاورمیانه شد و به ترکی نیز ترجمه شد؛ دونمه‌ها: یهودیان مسلمان‌شده، انقلابیان مسلمان و ترک‌های سکولار (انتشارات دانشگاه استنفورد، ۲۰۱۰) که به ترکی و یونانی نیز ترجمه شده است؛ مرگ در میدان اسب‌دوانی: جنسیت، مدارا و گرویدن در استانبول قرن هفدهم (استانبول: انتشارات کوچ، ۲۰۱۶)؛ یهودی، مسلمان، همجنس‌گرا: زندگی و زمانه‌ی هوگو مارکوس (انتشارات دانشگاه کلمبیا، ۲۰۲۰)؛ نجات‌دهندگان سلطانی و ترک‌های بردبار: نگارش تاریخ یهودیان عثمانی و انکار نسل‌کشی ارمنیان (انتشارات دانشگاه ایندیانا، ۲۰۲۰) که جایزه‌ی دکتر سونا آرونیان را در حوزه‌ی مطالعات ارمنی دریافت کرد؛ عثمانی‌ها: خان‌‌ها، امپراتورها و خلیفه‌‌ها (انتشارات بیسیک بوکز، ۲۰۲۱) که در فهرست نهایی جایزه‌ی تاریخ وُلفسون قرار گرفت و از سوی ساندی تایمز به‌عنوان یکی از بهترین کتاب‌های سال ۲۰۲۲ معرفی شد. این اثر تاکنون به بیش از ۱۰ زبان ترجمه شده است.

در سال ۲۰۲۰، بئر دو کتاب مهم منتشر کرد. نخستین اثر نجات‌دهندگان سلطانی و ترک‌های بردبار است که او در آن، برداشت‌های رایج درباره‌ی روابط صمیمانه‌ی ترک‌ها و یهودیان را به چالش می‌کشد و با بررسی تاریخ مناسبات مسلمانان و یهودیان در امپراتوری عثمانی و جمهوری ترکیه، به مسئله‌ی مسئولیت اخلاقی بازماندگان نسل‌کشی‌ها می‌پردازد. بئر در این اثر می‌کوشد با بررسی روابط میان‌دینی، انکار هولوکاست و نسل‌کشی‌ها، روایت تازه‌ای از تاریخ ارائه دهد که با نفی کلیشه‌های تاریخی و پذیرش واقعیت‌های تلخ، راهی برای آشتی میان مسلمانان، یهودیان و مسیحیان نشان دهد.

کتاب دوم یهودی، مسلمان، همجنس‌گرا: زندگی و زمانه‌ی هوگو مارکوس است که در مجموعه‌ی دین، فرهنگ و زندگی عمومی دانشگاه کلمبیا منتشر شد. هوگو مارکوس (۱۸۸۰ـ۱۹۶۶) فیلسوف و نویسنده‌ی یهودی‌تبار آلمانی بود که به اسلام گروید و از برجسته‌ترین مسلمانان آلمان پیش از جنگ جهانی دوم به‌ شمار می‌رفت. بئر با بررسی زندگی مارکوس، چشم‌اندازی تازه به تاریخ یهودیان آلمان، اسلام در اروپا، روابط مسلمانان و یهودیان و مبارزات هویتی جنسی در دوران میان دو جنگ جهانی ارائه می‌دهد.

در سال ۲۰۲۱، بئر کتاب عثمانی‌ها: خان‌‌ها، امپراتورها و خلیفه‌‌ها را منتشر کرد. او در این اثر، امپراتوری عثمانی را نه به‌عنوان نقطه‌ی مقابل غرب مسیحی، بلکه به‌عنوان امپراتوری‌ای چندقومیتی، چندزبانه و چنددینی معرفی می‌کند که خود را وارث حقیقی روم می‌دانست. بئر نشان می‌دهد که چگونه سلاطین عثمانی با تلفیق میراث ترکی، مغولی، اسلامی و بیزانسی، خود را هم‌زمان خان، سلطان، خلیفه و قیصر می‌نامیدند. آن‌ها در طول قرن‌ها میان تسامح دینی و سیاست‌های دگرکیش‌سازی برای اداره‌ی قلمرو پهناورشان تعادل برقرار کردند، اما در قرن نوزدهم با گرایش به انحصارطلبی قومی و مذهبی، به‌سوی پاک‌سازی قومی، نسل‌کشی و فروپاشی نهایی امپراتوری پس از جنگ جهانی اول رفتند.

بخشی از کتاب عثمانی ها

«داستان عثمانی‌ها از پایان قرن سیزدهم با یکی از بی‌شمار گروه‌های ترک آغاز می‌شود. ترک‌ها و مغول‌ها از قرن یازدهم بر چشم‌انداز سیاسی غرب آسیا تسلط داشتند. عثمان (فرمانروایی حدود ۱۲۸۸‌-حدود ۱۳۲۴)، بنیان‌گذار سلسلهٔ عثمانی که نام این سلسله از او گرفته شد، یکی از سوارکاران ترک و مسلمان عشایر بود که به آناتولی (بخش آسیایی ترکیهٔ امروزی) که جمعیتی عمدتاً مسیحی داشت مهاجرت کرد. او بخشی از موج مهاجرت دامداران ترک بود که با گوسفندان و اسب‌هایشان به غرب می‌رفتند؛ مهاجرتی که بخشی از گسترش امپراتوری بزرگ مغول از شرق و مرکز آسیا به سمت غرب به شمار می‌آمد. عثمان با گروهی ناهمگون متشکل از سواران جنگجوی کوچ‌نشین ــ مسلح به کمان، تیر و شمشیر ــ صوفیان مسلمان (عارفان)، مسیحیان همرزم و امیران متحد، با مسیحیان و ترک‌ها در شمال‌غربی آناتولی جنگید و ریاست قبیله‌ایِ کوچکی تشکیل داد. عثمان این ریاست قبیله‌ای را برای پسرش اورخان به ارث گذاشت و او آن را بسیار گسترش داد.»