کتاب ژئواستراتژی جهانی

کتاب ژئواستراتژی جهانی نوشته‌ی سیدیحیی صفوی و ابراهیم رومینا اثری تخصصی در حوزه جغرافیای سیاسی و استراتژی نظامی است که توسط انتشارات سمت منتشر شده است. این کتاب به‌عنوان منبع اصلی درس ژئواستراتژی در مقطع دکتری و همچنین درس ژئواستراتژی جهانی و ایران در مقطع کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی معرفی شده و ساختاری دانشگاهی و پژوهشی دارد. نویسندگان با تکیه‌بر منابع معتبر و دیدگاه‌های متنوع، به بررسی مفاهیم بنیادین، سیر تحول اندیشه‌ها، نظریه‌ها و رقابت‌های ژئواستراتژیک در جهان معاصر می‌پردازند. ساختار کتاب شامل هشت فصل است که از مبانی نظری و فلسفی ژئواستراتژی آغاز می‌شود و تا تحلیل مناطق ژئواستراتژیک، رقابت‌های قدرت‌های بزرگ و چشم‌انداز آینده قدرت‌های جهانی ادامه می‌یابد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ژئواستراتژی جهانی

ژئواستراتژی جهانی اثری تحلیلی و آموزشی است که به بررسی نقش جغرافیا در شکل‌گیری و تحول قدرت‌های جهانی می‌پردازد. سیدیحیی صفوی و ابراهیم رومینا در این کتاب، با رویکردی واقع‌گرایانه و تاریخی، مفاهیم کلیدی ژئواستراتژی را واکاوی کرده‌اند و تلاش کرده‌اند تصویری جامع از رقابت‌ها و تعاملات قدرت‌های بزرگ در عرصه بین‌الملل ارائه دهند. کتاب با مروری بر فلسفه و سیر تحول اندیشه ژئواستراتژی آغاز می‌شود و سپس به مفاهیم اساسی، نظریه‌های مهم، رقابت‌های تاریخی و معاصر، ساختارهای قدرت و مناطق ژئواستراتژیک جهان می‌پردازد. در ادامه، رقابت‌های ژئواستراتژیک معاصر مانند رقابت آمریکا و چین، ساختارهای نظامی-سیاسی ناتو و شانگهای و جایگاه ایران در این معادلات بررسی شده است. فصل پایانی نیز به متغیرهای تأثیرگذار بر قدرت‌های آینده و سناریوهای احتمالی قدرت در جهان اختصاص یافته است. کتاب با بهره‌گیری از نقشه‌ها، جداول و نمودارهای متعدد، مفاهیم پیچیده را به‌صورت بصری نیز توضیح داده و برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه جغرافیای سیاسی و روابط بین‌الملل منبعی قابل اتکا فراهم آورده است.

خلاصه کتاب ژئواستراتژی جهانی

ژئواستراتژی جهانی با هدف تبیین روندهای قدرت در نظام بین‌الملل، ابتدا به بررسی ماهیت و فلسفه ژئواستراتژی و سیر تحول اندیشه‌های مرتبط با آن می‌پردازد. نویسندگان با مرور تاریخی، نشان داده‌اند که قدرت‌های بزرگ همواره در پی تثبیت یا تغییر وضعیت موجود بوده‌اند و رقابت میان آن‌ها اغلب به استفاده از ابزارهای نظامی، اقتصادی و سیاسی منجر شده است. کتاب تأکید دارد که دانش ژئواستراتژی می‌تواند به کشورها کمک کند تا منافع ملی خود را در مواجهه با قدرت‌های بزرگ حفظ کنند و از آسیب‌های ناشی از رقابت‌های جهانی بکاهند. در فصل‌های ابتدایی، مفاهیم کلیدی مانند قلمروهای ژئواستراتژیک، توازن قدرت، گروه‌بندی‌های استراتژیک و گسل‌های ژئواستراتژیک معرفی شده‌اند. سپس نظریه‌های مهم این حوزه، از جمله نظریه محور جغرافیایی تاریخ، نظریه ریملند، نظریه قدرت هوایی و نظریه سیاست مهار، به تفصیل شرح داده شده‌اند. کتاب با بررسی رقابت‌های ژئواستراتژیک از دوران رنسانس تا جنگ سرد، نقش قدرت‌های دریایی و زمینی را در شکل‌دهی نظم جهانی تحلیل کرده است. در ادامه، ساختارهای قدرت در جهان معاصر، مناطق بحران‌زا، شبکه‌های ارتباطی، منابع انرژی و فناوری‌های برتر مورد بررسی قرار گرفته‌اند. رقابت‌های معاصر میان آمریکا و چین، ناتو و شانگهای و جایگاه ایران در این معادلات، بخش دیگری از مباحث کتاب را تشکیل می‌دهد. در فصل پایانی، متغیرهای تأثیرگذار بر قدرت‌های آینده مانند نوآوری، چرخه‌های اقتصادی، نظم داخلی و خارجی و حوادث طبیعی تحلیل شده‌اند. نویسندگان در نهایت تأکید دارند که موفقیت در عرصه ژئواستراتژیک نیازمند ترکیب هوشمندانه اقتصاد، جغرافیا، سیاست، فرهنگ و فناوری است.

چرا باید کتاب ژئواستراتژی جهانی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، مفاهیم و نظریه‌های ژئواستراتژی را به‌صورت نظام‌مند و با ارجاع به نمونه‌های تاریخی و معاصر بررسی کرده است. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، ارائه تعاریف دقیق و مقایسه‌ای از مفاهیم کلیدی مانند ژئواستراتژی، ژئوپلیتیک و قدرت هژمونیک است. همچنین، کتاب با استفاده از نقشه‌ها و جداول متعدد، امکان درک بهتر روابط قدرت و مناطق استراتژیک را فراهم آورده است. برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر رقابت‌های جهانی، ساختار قدرت و نقش جغرافیا در سیاست بین‌الملل هستند، این اثر می‌تواند دیدگاه‌های تازه و کاربردی ارائه کند. علاوه‌براین، کتاب با پرداختن به جایگاه ایران در معادلات ژئواستراتژیک، به دغدغه‌های منطقه‌ای نیز توجه داشته است.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران جغرافیای سیاسی، روابط بین‌الملل، مطالعات امنیتی و علوم سیاسی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای علاقه‌مندان به تحلیل رقابت‌های قدرت‌های جهانی و کسانی که به دنبال درک نقش جغرافیا در سیاست و امنیت بین‌الملل هستند، مناسب است.

بخشی از کتاب ژئواستراتژی جهانی

«در این اثر در پی ایجاد درک مناسبی از روند فراز و فرود قدرت‌های جهانی هستیم. بینشی که موجب می‌شود کشورهای کوچک‌تر برآوردهای نزدیک به‌واقع را از کشاکش قدرت‌های جهانی برای حفظ و پایداری منافع ملی خود داشته باشند و از آسیب‌های ناشی از آن بکاهند. دانش ژئواستراتژی به گونه‌ای تجویزی، سیاست خارجی را براساس عوامل جغرافیایی و تاریخی توصیف و تحلیل می‌کند یا تصمیمات و نتایج سیاست خارجی کشورها را پیش‌بینی می‌کند. چنین ظرفیتی در این دانش می‌تواند در خدمت منافع ملی کشورها قرار گیرد و از تنش‌ها و چالش‌های پیش‌روی بازیگران بکاهد. چهارچوب کتاب بر مبنای دیدگاه‌های واقع‌گرایانه با ارجاعات تاریخی است که بر مبنای آن قدرت‌های بزرگ به منزله بازیگران اصلی عرصه سیاست جهان نقش‌آفرینی می‌کنند. این کشورها سیاست‌های جهانی را شکل می‌دهند و بر آن استیلا دارند و منازعات مرگبار نیز برآمده از برهم‌کنش نیروهای بین آن‌هاست. البته رفتار قدرت‌های بزرگ بیشتر تحت‌تأثیر محیط بیرونی آن‌هاست و نه صرفاً متأثر از ویژگی‌ها و مختصات داخلی آن‌ها.»