کتاب تاریخ زبان شناسی
معرفی کتاب تاریخ زبان شناسی
کتاب تاریخ زبان‌شناسی نوشته‌ی پیتر آ. ام. سورن با ترجمه‌ی علی‌محمد حق‌شناس، اثری پژوهشی و دانشگاهی در حوزه‌ی زبان‌شناسی است که نشر سمت آن را منتشر کرده است. این کتاب بخشی از اثر بزرگ‌تر زبان‌شناسی در غرب به‌شمار می‌آید و به‌عنوان منبع اصلی درس «تاریخ زبان‌شناسی» در مقطع کارشناسی ارشد رشته‌ی زبان‌شناسی معرفی شده است. نویسنده با رویکردی تحلیلی، سیر تحول اندیشه‌ها و مکاتب زبان‌شناسی را از دوران باستان تا قرن نوزدهم میلادی بررسی کرده و تلاش کرده است تا مفاهیم کلیدی و جریان‌های فکری تأثیرگذار بر زبان‌شناسی نوین را برجسته کند. ترجمه‌ی کتاب نیز با هدف سازگاری با نیازهای آموزشی دانشگاهی و با توجه به ساختار درسی، بخش‌بندی و بازآرایی شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.
درباره کتاب تاریخ زبان شناسی
تاریخ زبان‌شناسی اثری است که به بررسی روند شکل‌گیری و تحول زبان‌شناسی در سنت غربی می‌پردازد. پیتر آ. ام. سورن، نویسنده‌ی کتاب، با تمرکز بر سنت یونانی-رومی، جریان‌های فکری و فلسفی مؤثر بر زبان‌شناسی را از دوران باستان تا پایان قرن نوزدهم دنبال کرده است. کتاب به‌جای پرداختن به همه‌ی جزئیات و نام‌ها، بر مفاهیم و روش‌هایی تأکید دارد که با زبان‌شناسی جدید ارتباط مستقیم دارند. ساختار کتاب به دو بخش اصلی تقسیم شده است: بخش نخست به تاریخ دستور زبان و مکاتب فکری از یونان باستان تا پایان قرون وسطا و نوزایی می‌پردازد و بخش دوم به بررسی جدایی معناشناسی از دستور زبان و شکل‌گیری رویکردهای نوین در قرون هجده و نوزده اختصاص یافته است. ترجمه‌ی علی‌محمد حق‌شناس نیز با هدف آموزشی و متناسب با نیازهای دانشجویان، فصل‌بندی و سازمان‌دهی تازه‌ای به کتاب داده است تا مطالعه‌ی آن برای کلاس درس و پژوهش‌های دانشگاهی تسهیل شود. این کتاب نه‌تنها برای دانشجویان زبان‌شناسی، بلکه برای علاقه‌مندان به تاریخ اندیشه و فلسفه‌ی زبان نیز قابل استفاده است.
خلاصه کتاب تاریخ زبان شناسی
کتاب تاریخ زبان‌شناسی با رویکردی تحلیلی، سیر اندیشه‌های زبان‌شناسی را در غرب از دوران باستان تا قرن نوزدهم میلادی دنبال می‌کند. نویسنده ابتدا به ریشه‌های فلسفی زبان‌شناسی در یونان باستان می‌پردازد و نقش فیلسوفانی چون هراکلیتوس، افلاطون و ارسطو را در شکل‌گیری مفاهیم بنیادین زبان‌شناسی بررسی می‌کند. در این بخش، بحث‌هایی مانند ماهیت صدق، ریشه‌شناسی واژه‌ها، و تقابل میان زبان‌شناسی کلمه‌بنیاد و جمله‌بنیاد مطرح می‌شود. سپس کتاب به تأثیر مکاتب رواقی و ارسطویی بر تحلیل زبان و ساختار جمله می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این سنت‌ها بر تفکر زبان‌شناسی بعدی سایه انداخته‌اند. در ادامه، کتاب به قرون وسطا و نقش کلیسا و نهادهای مذهبی در تداوم و تحول نظریه‌های دستوری می‌پردازد. سپس با ورود به عصر نوزایی، تأثیر نهضت‌های فکری و فلسفی جدید بر زبان‌شناسی و شکل‌گیری مکاتب تازه‌ای مانند پورت رویال بررسی می‌شود. در بخش دوم، کتاب به قرون هجده و نوزده می‌رسد؛ زمانی که زبان‌شناسی به‌تدریج از مطالعه‌ی معنا فاصله می‌گیرد و به سوی تحلیل صوری و ساختاری زبان حرکت می‌کند. در این دوره، جدایی معناشناسی از دستور زبان و ظهور رویکردهای روان‌شناختی و منطقی در تحلیل زبان مورد توجه قرار می‌گیرد. نویسنده با انتخاب رویکردی گزینشی، بر مفاهیمی تمرکز می‌کند که بیشترین تأثیر را بر زبان‌شناسی نوین داشته‌اند و از پرداختن به جزئیات غیرضروری پرهیز می‌کند. در مجموع، کتاب تصویری از روند تاریخی و فلسفی زبان‌شناسی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه مفاهیم کلیدی این علم در گذر زمان شکل گرفته و دگرگون شده‌اند.
چرا باید کتاب تاریخ زبان شناسی را بخوانیم؟
این کتاب با تمرکز بر مفاهیم بنیادین و جریان‌های اصلی زبان‌شناسی غربی، فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با ریشه‌های فکری و فلسفی این علم آشنا شود. یکی از ویژگی‌های شاخص کتاب، رویکرد تحلیلی و انتقادی نویسنده است که نه‌تنها به شرح وقایع تاریخی بسنده نکرده، بلکه پیوند میان مسائل امروزی زبان‌شناسی و ریشه‌های تاریخی آن را نیز برجسته ساخته است. همچنین، کتاب با پرهیز از انباشت جزئیات و نام‌ها، بر موضوعات و مفاهیمی تأکید دارد که برای درک بهتر زبان‌شناسی نوین ضروری‌اند. ساختار آموزشی و فصل‌بندی متناسب با نیازهای دانشگاهی، مطالعه‌ی کتاب را برای دانشجویان و پژوهشگران تسهیل می‌کند. علاوه‌براین، توجه به نقش مکاتب فلسفی و فکری در شکل‌گیری زبان‌شناسی، دیدگاهی چندلایه و عمیق نسبت به این حوزه ارائه می‌دهد.
خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟
خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران زبان‌شناسی، علاقه‌مندان به تاریخ اندیشه و فلسفه‌ی زبان، و کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از سیر تحول مفاهیم زبان‌شناسی هستند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای افرادی که به مطالعه‌ی تطبیقی مکاتب فکری و تأثیر آن‌ها بر علوم انسانی علاقه دارند، این کتاب مفید است.
بخشی از کتاب تاریخ زبان شناسی
«در اين باره توجه خاص به تنشی معطوف خواهیم داشت که میان زبان‌شناسی کلمه‌بنیاد و زبان‌شناسی جمله‌بنیاد وجود دارد. خواهیم دید که در آغاز تمام توجه‌ها در نظریه‌ی دستور زبان بر کلمه به عنوان واحد توصیف و تحلیل متمرکز بود. تنها در ادوار بسیار متأخر بود که جمله به عنوان واحد ساختاری اولیه وارد صحنه شد. و این همان دیدگاهی است که امروزه قبول عام یافته است. هرچند سابقه‌ی نخستین پیشنهادها درباره‌ی زبان‌شناسی جمله‌بنیاد به رواقیان بازمی‌گردد (که خود، متأسفانه، نتوانستند کار چندانی در آن باره انجام دهند)؛ و هرچند پیشنهادهای مزبور را بعدها پریشیان، دستورنویس زبان لاتین در قرن ششم میلادی بسط داد و در قرون وسطا نیز آن‌همه را دوباره دنبال کردند با این‌همه، زبان‌شناسی کلمه‌بنیاد تا مدتها پس از شروع قرن بیستم نیز تداوم یافت. به عنوان مثال، هم دوسوسور هم گاردنر همچنان برآن بودند که جمله یک تولید «خلاقانه» و آزادانه‌ی کاربرد زبان است، نه واحدی از آن نظام زبان. همین‌طور در این باره بر تمایز میان صورت معنایی زیربنایی و روساخت تأکید خواهیم کرد که پیشینه‌ی آن، در اصل، به افلاطون و حتی به سلف او؛ یعنی هراکلیتوس افسوسی؛ بازمی‌گردد. ما این مبحث را در این بخش بسط نخواهیم داد بلکه گهگاه به آن اشاره‌هایی گذرا خواهیم کرد.»
حجم
۲٫۴ مگابایت
سال انتشار
۱۳۸۷
تعداد صفحه‌ها
۳۸۴ صفحه
حجم
۲٫۴ مگابایت
سال انتشار
۱۳۸۷
تعداد صفحه‌ها
۳۸۴ صفحه