کتاب ترجمه شناسی قرآن کریم

کتاب ترجمه‌شناسی قرآن کریم (مطالعه از سطح واژگان تا ساخت جمله) نوشته‌ی احمد پاکتچی، اثری پژوهشی و تحلیلی درباره‌ی مبانی، نظریه‌ها و مسائل ترجمه‌ی قرآن است. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه امام صادق منتشر شده است و به‌صورت تخصصی به بررسی ترجمه‌ی قرآن از منظر زبان‌شناسی، معناشناسی، فرهنگ و ساختار جمله می‌پردازد. نویسنده با رویکردی تحلیلی، ضمن مرور تاریخچه و نظریه‌های ترجمه، به چالش‌های ترجمه‌ی متون مقدس و به‌ویژه قرآن کریم می‌پردازد و تلاش می‌کند ابعاد مختلف این فرایند را از سطح واژه تا جمله و ساختارهای معنایی و فرهنگی بررسی کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ترجمه شناسی قرآن کریم

ترجمه‌شناسی قرآن کریم اثری پژوهشی در حوزه‌ی مطالعات ترجمه و زبان‌شناسی است که توسط احمد پاکتچی نگاشته شده است. این کتاب با تمرکز بر ترجمه‌ی قرآن، به بررسی نظری و انتقادی فرایند ترجمه‌ی متون مقدس می‌پردازد و تلاش دارد تصویری جامع از چالش‌ها، رویکردها و سنت‌های ترجمه در جهان اسلام ارائه دهد. نویسنده با تکیه‌بر منابع تاریخی و زبان‌شناختی، ابتدا مفاهیم پایه‌ای ترجمه و ترجمه‌شناسی را شرح داده و سپس به جایگاه زبان عربی به‌عنوان زبان وحی و نقش آن در هویت دینی و فرهنگی مسلمانان می‌پردازد. ساختار کتاب به گونه‌ای است که از مباحث نظری و تاریخی آغاز می‌شود و به تدریج وارد مسائل فنی‌تر مانند هم‌ارزی واژگان، استعاره، مجاز، ساختار جمله و تفاوت‌های زبانی میان عربی و زبان‌های مقصد می‌شود. همچنین، کتاب به سنت‌های ترجمه‌ی قرآن در دوره‌های مختلف تاریخی و تأثیر عوامل دینی، فرهنگی و زبانی بر ترجمه‌های قرآن اشاره دارد. این اثر برای علاقه‌مندان به مطالعات قرآنی، زبان‌شناسی و ترجمه، منبعی تحلیلی و مرجع‌گونه محسوب می‌شود.

خلاصه کتاب ترجمه شناسی قرآن کریم

در این بخش، کتاب ترجمه‌شناسی قرآن کریم به بررسی عمیق فرایند ترجمه‌ی قرآن از منظرهای مختلف می‌پردازد. نویسنده ابتدا چیستی ترجمه و ترجمه‌شناسی را با ارجاع به فرهنگ‌های مختلف و ریشه‌شناسی واژه‌ها شرح داده و نشان می‌دهد که ترجمه نه‌تنها بازگردانی زبان، بلکه انتقال معنا و فرهنگ است. سپس به تاریخچه‌ی ترجمه و نقش آن در توسعه‌ی زبان‌ها و فرهنگ‌ها اشاره می‌کند و تأکید دارد که ترجمه هم مصرف‌کننده و هم تولیدکننده‌ی زبان است. در ادامه، کتاب به مسائل نظری ترجمه‌ی متون مقدس می‌پردازد و چالش‌هایی مانند همگانی بودن و فرهنگی بودن زبان، چندمعنایی واژگان، تفاوت‌های ساختاری و معنایی میان زبان‌ها و دشواری‌های ترجمه‌ی تحت‌اللفظی را بررسی می‌کند. نویسنده با تحلیل سنت‌های ترجمه‌ی قرآن در دوره‌های مختلف، به تفاوت رویکردها و تأثیر عوامل دینی و فرهنگی بر ترجمه‌های قرآن اشاره دارد. همچنین، مباحثی مانند هم‌ارزی واژگان، استعاره و مجاز، شبکه‌ی معنایی و بستر فرهنگی واژگان، و نقش سیاق در جبران عدم انطباق معنایی از دیگر محورهای کتاب است. در بخش‌های بعدی، ساختار جمله در ترجمه‌ی قرآن، مسائل مربوط به جنس و عدد در فعل، کلیشه‌ها و بسته‌های زبانی، و انتقال میان ترکیب‌های اضافی و وصفی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نویسنده با ارائه‌ی الگوهای نظری و دستگاه انتقادی، تلاش می‌کند ابزاری برای ارزیابی ترجمه‌های قرآن و تولید ترجمه‌های جدید فراهم کند. در مجموع، کتاب با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، ابعاد مختلف ترجمه‌ی قرآن را از سطح واژه تا جمله و ساختارهای معنایی و فرهنگی واکاوی می‌کند.

چرا باید کتاب ترجمه شناسی قرآن کریم را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و چندلایه، به بررسی ترجمه‌ی قرآن از منظر زبان‌شناسی، معناشناسی و فرهنگ می‌پردازد و مخاطب را با چالش‌های واقعی ترجمه‌ی متون مقدس آشنا می‌سازد. از ویژگی‌های شاخص آن می‌توان به پرداختن به ریشه‌شناسی واژه‌ها، تحلیل سنت‌های ترجمه در دوره‌های مختلف، و ارائه‌ی الگوهای نظری برای نقد و ارزیابی ترجمه‌های قرآن اشاره کرد. خواننده با مطالعه‌ی این اثر، نه‌تنها با مسائل فنی ترجمه‌ی قرآن، بلکه با تأثیرات فرهنگی، دینی و تاریخی این فرایند آشنا می‌شود و می‌تواند نگاه عمیق‌تری به ترجمه و مطالعات قرآنی پیدا کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران مطالعات قرآنی، دانشجویان زبان‌شناسی، علاقه‌مندان به ترجمه متون مقدس، و کسانی که دغدغه‌ی فهم عمیق‌تر نسبت به ترجمه‌ی قرآن و چالش‌های آن را دارند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب ترجمه شناسی قرآن کریم

در تعریفی که فرهنگ دانشگاهی وبستر از واژه انگلیسی ترجمه به دست می‌دهد، این واژه اشاره به یک کنش یا فرایند متضمن بازگرداندن چیزی از یک زبان به زبان دیگر دارد، ضمن آنکه به محصول چنین فرایندی هم اطلاق می‌شود. گاه واژه یاد شده با تعمیم معنایی مواجه شده و درباره غیر زبان هم به کار می‌رود؛ چنانکه در همان فرهنگ، معنای دیگر واژه را تغییر دادن چیزی به ماده‌ای متفاوت، شکلی با ظاهری متفاوت نیز بازگردانده است. چنانکه کاربردهای این معنای اخیر در اصطلاحات مکانیک و شیمی نیز نشان داده شده است. در فرهنگ انگلیسی آکسفورد، معنای ترجمه از زاویه دیگری نگریسته شده و این فرهنگ واژه را به ارتباط دادن معنای یک متن به زبان مبدأ با استفاده از معادل و هم‌ارز آن متن در زبان مقصد تعریف کرده است. فرهنگ فرانسوی روبر در توضیح معنای واژه بیشتر به جنبه تراکنشی بین دو زبان توجه داشته است؛ بنا به تعریف ارائه شده، انجام دادن کنشی است که در طی آن مطلبی ارائه شده در یک زبان به دیگری انتقال یابد و این کنش با استفاده از یافتن هم‌ارزهای معناشناختی و بیانی میان دو سخن (مبدأ و مقصد) صورت می‌گیرد.