کتاب روش شناسی پیوند ‌میان ‌دستگاه‌ مفهومی ‌قرآن ‌کریم و علوم مدرن

کتاب روش شناسی پیوند ‌میان ‌دستگاه‌ مفهومی ‌قرآن ‌کریم و علوم مدرن نوشتهٔ احمد پاکتچی در انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) چاپ شده است.

درباره کتاب روش شناسی پیوند ‌میان ‌دستگاه‌ مفهومی ‌قرآن ‌کریم و علوم مدرن

اثر پیش رو با تاریخچه‌ای و سابقه‌ای چند مرحله‌ای تقدیم جامعه علمی شده است. دروس و کارگاه‌های زمینه ساز مرتبط در طی سال‌ها در دانشگاه امام صادق علیه السلام، دستاوردهای شاخص طرح «نظام‌واره معانی قرآن کریم» برای رسیدن به دستگاه مفهومی قرآن کریم، کلان طرح «الهدی» با موضوع علوم انسانی قرآن بنیان و در مرحله پایانی بازنگری، بروزرسانی و تکمیل دستاوردهای طرح‌های پیشین. در نهایت، اثری که تقدیم حضور می‌گردد بسیار فراتر از نتایج حاصل در مراحل پیشین بوده و از نظر ساختار تألیف، نه یک ترمیم، بلکه تألیفی نو و منسجم از بنیاد است.

در موضوع رابطه دین با علم، سخن ما درباره علم بدان معناست که در فضای فرهنگی در جوامع مدرن فهمیده می‌شود. در این معنا از علم، به‌طور خاص سخن از علوم دانشگاهی و دانش مدرن است؛ مشخصاً سخن از آن علمی است که مرجع آن دانشگاه در معنای مدرن آن است.

آنچه این پژوهش بر آن تمرکز دارد، ارائه کردن یک "دستگاه انتقادی" است که بتواند برای محققانی سودمند باشد که در مسیر تنظیم رابطه علوم مدرن با قرآن کریم از یک سو، و بهره‌گیری از آموزه‌های قرآن کریم برای ارتقای علوم از سوی دیگر تلاش دارند.

در پژوهش پیش رو، مقصد این نیست که الگویی معین برای ایجاد پیوند میان معارف قرآن کریم و علوم مدرن پیشنهاد شود و برگی به برگ آن دیدگاه‌های متنوع افزوده گردد. هدف در اینجا نه یک مطالعه درجه اول، بلکه مطالعه‌ای از درجه دوم است و چنان‌که از عنوان اثر پیداست، بناست به روش‌شناسی این دست مطالعات پرداخته شود.

این اثر، حاصل ده سال کار مستمر آموزشی و زان پس، یک‌ونیم دهه کار پیگیر پژوهشی مولف محترم دکتر احمد پاکتچی است که اکنون صورتی ساخت‌یافته به خود گرفته است.

امید آن است که پژوهش حاضر بتواند به طیف گسترده‌ای از محققان، با وجود تنوع در مبانی و مشرب‌ها یاری رساند و ارائه خدمت نماید. بر همین پایه است که در این پژوهش، مباحث به‌گونه‌ای طرح شده‌اند که نه بر مبنای یک نگرش و نظریه برگزیده، بلکه با یک الگوی باز، همه‌جانبه و تا حد ممکن قابل استفاده برای گسترده‌ترین طیف از مخاطبان ارائه گردد.

کتاب روش‌شناسی پیوند ‌میان ‌دستگاه‌ مفهومی ‌قرآن ‌کریم و و علوم مدرن به قلم دکتر احمد پاکتچی، در قالب تک‌جلدی ۳۷۲  صفحه‌ای و نسخه چاپی آن به بهای ۱۱۵ هزار تومان تنظیم و منتشر شده، و از طریق مجموعه فروشگاه های انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام (مجازی و حقیقی) و شبکه نمایندگی‌ها، در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.

پیوند اینترنتی:

https://b2n.ir/MCSQuranandMS

***

سخن مولف:

حضور در دانشگاه امام صادق (ع) در طی دو و نیم دهه، برای نگارنده فرصتی فراهم آورده است که با موضوع گفت‌وگو میان علوم دینی و علوم انسانی مدرن، در تماس مستمر باشد. این امر، هم از آن روست که این دانشگاه، تلفیق میان علوم اسلامی و علوم انسانی متعارف را در دستور کار خود دارد و هم از آن رو که به سبب سابقه مطالعات شخصی، نگارنده در طی سال‌ها در یافتن و ساختن نسبت‌ها میان علوم دینی و علوم انسانی، درگیر بوده است.

اما به‌طور مشخص، آنچه در اثر پیش رو به جامعه علمی تقدیم می‌گردد، خود تاریخچه‌ای و سابقه‌ای چند مرحله‌ای دارد. فراسوی دروس و کارگاه‌های مرتبط در طی سال‌ها که زمینه‌ساز چنین طرحی در دانشگاه امام صادق (ع) بود، می‌توان درباره سوابق اجرایی آن در سه مرحله سخن گفت. گام نخست در اجرا، طرحی با عنوان «نظام‌واره معانی قرآن کریم» بود که با حمایت مرکز تحقیقات میان‌رشته‌ای دانشگاه اجرا شد و نگارنده در آن سمت مجری طرح را داشت. این طرح که نمونه‌ای از یک کار تیمی درخور توجه بود، دستاوردهای شاخصی برای رسیدن به دستگاه مفهومی قرآن کریم در بر داشته است. به‌عنوان گام بعدی، باید به کلان طرح «الهدی» با موضوع علوم انسانی قرآن بنیان اشاره کرد که با سفارش و حمایت شورای عالی انقلاب فرهنگی و مدیریت مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع) فاز اول آن به انجام رسید؛ بخش مهمی از این فاز، طرحی با اجرای نگارنده بود که مباحثی مانند روش‌شناسی پیوند میان دستگاه مفهومی قرآن کریم و علوم عرفی، مبانی نظری روش‌شناسی در علوم اسلامی، طبقه‌بندی و نقش آن در تعامل علوم اسلامی و عرفی، و ساختار شبکه‌ای مفاهیم در علوم اسلامی و عرفی دستاوردهای آن بود.

آنچه در فاز اول طرح الهدی، جامعه تحقق به خود پوشید، چند حوزه کلیدی بود که می‌تواند به‌عنوان زیرساخت‌های گفت‌وگو میان آموزه‌های قرآن کریم و علوم انسانی کارآمد باشد و چنان که اشاره شد، دستاوردهای آن اعم از آن است که در اثر حاضر تقدیم می‌گردد؛ امید است در ادامه این پژوهش، بخش‌های دیگر نیز به‌تدریج آماده‌سازی شده و به جامعه علمی عرضه گردد.

اکنون در سخن از مرحله پایانی باید گفت که در یک سال اخیر، نگارنده فرصت آن را یافت تا بار دیگر با حمایت معاونت پژوهشی دانشگاه امام صادق (ع) و پیگیری جناب آقای دکتر مجتبی امامی، معاون محترم پژوهشی، دستاوردهای طرح پیشین را مورد بازنگری قرار دهد، به‌روزرسانی کند، و از همه مهم‌تر، بخش‌هایی که نیاز به افزودن و تکمیل شدن داشت، فراهم آورد. در نهایت، اثری که تقدیم حضور می‌گردد بسیار فراتر از نتایج حاصل در مرحله پیشین است و از نظر ساختار تألیف، نه یک ترمیم، بلکه تألیفی نو و منسجم از بنیاد است. 

کتاب روش شناسی پیوند ‌میان ‌دستگاه‌ مفهومی ‌قرآن ‌کریم و علوم مدرن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به مطالعه دربارهٔ ارتباط علوم دینی و قرآن کریم با علوم دیگر پیشنهاد می‌شود.