کتاب آموزش از راه دور

کتاب الکترونیکی «آموزش از راه دور» نوشتهٔ منصور فروزانمهر اثری پژوهشی و آموزشی است که نشر رشد فرهنگ آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی مفاهیم، تاریخچه، ساختار و تحولات آموزش از راه دور و آموزش الکترونیکی می‌پردازد و با رویکردی تحلیلی، نقش فناوری‌های نوین را در تحول نظام‌های آموزشی بررسی می‌کند. «آموزش از راه دور» برای دانشجویان، معلمان، پژوهشگران حوزه آموزش و علاقه‌مندان به فناوری‌های آموزشی تدوین شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب آموزش از راه دور

«آموزش از راه دور» اثری در حوزهٔ ناداستان و آموزشی است که به بررسی جامع و تحلیلی نظام‌های آموزش غیرحضوری و الکترونیکی می‌پردازد. منصور فروزانمهر در این کتاب، ابتدا مفاهیم پایه‌ای آموزش از راه دور را تعریف کرده و سپس به تاریخچهٔ این شیوهٔ آموزشی در جهان و ایران پرداخته است. ساختار کتاب به گونه‌ای است که خواننده را با سیر تحول آموزش از راه دور، از آموزش مکاتبه‌ای تا آموزش مبتنی بر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، آشنا می‌کند. در بخش‌هایی از کتاب، نسل‌های مختلف آموزش از راه دور و ویژگی‌های هر یک به تفصیل شرح داده شده‌اند. همچنین، رابطهٔ آموزش از راه دور با یادگیری الکترونیکی و نقش فناوری‌های نوین در توسعهٔ این نوع آموزش مورد بررسی قرار گرفته است. کتاب با زبانی تحلیلی و مستند، به کاربردهای عملی سامانه‌های اجتماعی مانند ادمودو در محیط‌های آموزشی اشاره کرده و پژوهش‌های انجام‌شده پیرامون اثربخشی آموزش از راه دور را مرور می‌کند. این اثر برای کسانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر از تحولات آموزش و یادگیری در عصر فناوری هستند، منبعی قابل توجه به‌شمار می‌آید.

خلاصه کتاب آموزش از راه دور

در «آموزش از راه دور»، منصور فروزانمهر به بررسی ابعاد مختلف آموزش غیرحضوری و الکترونیکی پرداخته است. کتاب با تعریف آموزش از راه دور آغاز می‌شود و آن را به‌عنوان فرایندی معرفی می‌کند که در آن یادگیرنده و یاددهنده از نظر مکانی از یکدیگر جدا هستند و ارتباط آموزشی از طریق رسانه‌های مختلف برقرار می‌شود. نویسنده با مرور تاریخچهٔ آموزش از راه دور در جهان، به سیر تحول آن از آموزش مکاتبه‌ای قرن نوزدهم تا ظهور دانشگاه‌های آزاد و آموزش‌های مبتنی بر ویدئو، تلویزیون و اینترنت می‌پردازد. در ادامه، تاریخچهٔ این نوع آموزش در ایران و نقش دانشگاه‌هایی مانند پیام نور و دانشگاه آزاد ایران در گسترش آن بررسی شده است. کتاب به نسل‌های مختلف آموزش از راه دور اشاره دارد: نسل اول مبتنی بر متون چاپی و مکاتبه‌ای، نسل دوم با ورود رسانه‌های صوتی و تصویری و نظریه‌های یادگیری شناختی، نسل سوم با تعاملات انسانی همزمان و ناهمزمان از طریق فناوری‌های ارتباطی و نسل چهارم که با ظهور اینترنت و یادگیری مشارکتی مشخص می‌شود. نویسنده تأکید کرده است که آموزش از راه دور در هر نسل، با بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، فرصت‌های بیشتری برای یادگیری مستقل و مشارکتی فراهم آورده است. در بخش‌های بعدی، مفهوم آموزش الکترونیکی و تفاوت آن با آموزش از راه دور شرح داده شده است. آموزش الکترونیکی به‌عنوان یادگیری مبتنی بر اینترنت و فناوری‌های دیجیتال معرفی می‌شود که امکان یادگیری در هر زمان و مکان را برای افراد فراهم می‌کند. ویژگی‌های یادگیری الکترونیکی مانند تعاملی بودن، یادگیرنده‌محور بودن، انعطاف‌پذیری زمانی و مکانی و قابلیت به‌روزرسانی سریع محتوا مورد توجه قرار گرفته‌اند. کتاب همچنین به چالش‌ها و مزایای آموزش الکترونیکی می‌پردازد. از جمله مزایا می‌توان به کاهش هزینه‌ها، دسترسی جهانی، امکان یادگیری سفارشی و به‌روزرسانی سریع محتوا اشاره کرد. در مقابل، چالش‌هایی مانند هزینه‌های اولیه، نیاز به مهارت‌های تعاملی، موانع ارتباطی و کمبود استانداردهای ارزیابی نیز مطرح شده‌اند. در بخش‌هایی از کتاب، کاربرد سامانه‌های اجتماعی مانند ادمودو در آموزش و پژوهش‌های انجام‌شده پیرامون اثربخشی آموزش از راه دور بررسی شده است. در مجموع، کتاب بر اهمیت انعطاف‌پذیری، دسترسی گسترده و نقش فناوری در تحول آموزش تأکید دارد.

چرا باید کتاب آموزش از راه دور را بخوانیم؟

این کتاب با ارائهٔ تصویری جامع از سیر تحول آموزش از راه دور و آموزش الکترونیکی، به مخاطب کمک می‌کند تا نقش فناوری‌های نوین را در تغییر نظام‌های آموزشی بهتر درک کند. «آموزش از راه دور» نه‌تنها به تاریخچه و مفاهیم پایه‌ای می‌پردازد، بلکه مزایا، چالش‌ها و کاربردهای عملی این شیوهٔ آموزشی را نیز بررسی می‌کند. آشنایی با نسل‌های مختلف آموزش غیرحضوری، ویژگی‌های یادگیری الکترونیکی و نمونه‌های موفق پیاده‌سازی این روش‌ها، از جمله دستاوردهایی است که خواننده پس از مطالعهٔ کتاب به آن‌ها دست می‌یابد. این اثر برای کسانی که به دنبال شناخت روندهای نوین آموزش و یادگیری هستند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی، فناوری آموزشی، معلمان، مدیران آموزشی، پژوهشگران حوزه آموزش و علاقه‌مندان به یادگیری الکترونیکی و آموزش غیرحضوری مناسب است. همچنین افرادی که به دنبال راهکارهایی برای توسعهٔ آموزش در مناطق دورافتاده یا شرایط خاص هستند، می‌توانند از مطالب این کتاب بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب آموزش از راه دور

«قدرت فناوری‌های جدید در این است که می‌توانند یادگیری را تسهیل کرده و سرعت آن را افزایش دهند، همچنین زمان یادگیری را کاهش داده و شرایط مطلوب و مناسب‌تری را برای یادگیری ایجاد کنند (یقماء ۱۳۸۳). سامانه‌های مجازی می‌توانند در توسعه و ارتقای سطح آموزشی و علمی کلاس‌های درس نقش بسیار موثری داشته باشند. با استفاده از سامانه‌های مجازی، دانش‌آموزان و معلمان و همچنین دانشجویان و اساتید می‌توانند دامنه فرایند یادگیری خود را به خارج از محدوده‌های کلاس درس گسترش دهند و با بهره‌گیری از فناوری‌های شبکه‌های مجازی با یکدیگر تعامل داشته و به تبادل اطلاعات و تجارب بپردازند (زارعی زوارکی و همکاران، ۱۳۹۲؛ به نقل از زمانیان، ۱۳۹۵). از آنجا که سامانه‌های اجتماعی انعطاف‌پذیر و کاربر پسند می‌باشند؛ نسبت به یادگیری دیگر سیستم‌های مدیریت دانش می‌توان آن‌ها را به راحتی مورد استفاده قرار داد. این واقعیت وجود دارد که تعدادی از دانشجویان و محققان با تشکیل یک گروه و با در نظر گرفتن مراحل کاملاً ساده امکانات ارائه شده توسط خودشان را برای بازخورد و ارتباط به اشتراک می‌گذارند. سامانه‌های اجتماعی نقش مهمی در زندگی دانش‌آموزان دارند و دانش‌آموزان بیشتر وقت خود را صرف آن‌ها می‌کنند در نتیجه از اهمیت زیادی برای محیط‌های آموزش و یادگیری برخوردار هستند (یاپیسی و هودانلی، ۲۰۱۴؛ به نقل از زمانیان، ۱۳۹۵). استفاده از تکنولوژی آموزشی و به‌ویژه استفاده از سامانه‌های اجتماعی به توسعه جوامع یادگیری کوچک کمک می‌کند. به‌گونه‌ای که همه فراگیران به‌طور فعال در آن شرکت کنند به طوری که اکثر افراد کلاس فعال باشند و این امر داربست مناسبی برای کمک به فراگیران در راستای توسعه مهارت‌های موردنیاز و درک فرایندهای درگیر در مشارکت می‌شود (چارچر، ۲۰۱۵). این شبکه‌ها دانشجویان به‌ویژه افراد همسان ازنظر سن و علایق ایجاد کرده و بدین وسیله موجب انگیختگی و درگیر شدن تحصیلی یادگیرنده شود (کابیلان، ۲۰۱۰).»