کتاب اداره امور عمومی در ایران

کتاب الکترونیکی «ادارة امور عمومی در ایران» (تألیف: اعظم میرزمانی، انتشارات دانشگاه تهران) اثری پژوهشی و دانشگاهی در حوزه مدیریت دولتی و علوم سیاسی است که به بررسی تطبیقی و تحلیلی نظام اداری ایران در بستر اندیشه‌های سیاسی و اداری غرب و ایران می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تحلیلی، سیر تحول اندیشه و ساختارهای اداری را از غرب مدرن تا ایران معاصر دنبال می‌کند و برای دانشجویان و علاقه‌مندان به مدیریت دولتی و سیاست عمومی منبعی آموزشی به‌شمار می‌رود. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اداره امور عمومی در ایران

«ادارة امور عمومی در ایران» اثری است که در سال ۱۴۰۴ منتشر شده و به قلم اعظم میرزمانی، دانشیار دانشگاه تهران، نگاشته شده است. این کتاب با هدف پر کردن خلأ منابع درسی و پژوهشی در حوزه مدیریت دولتی و نظام اداری ایران تدوین شده و به‌ویژه برای دانشجویان رشته‌های مدیریت دولتی، حقوق و علوم سیاسی در مقاطع کارشناسی تا دکتری طراحی شده است. نویسنده در مقدمه توضیح می‌دهد که انگیزه اصلی نگارش کتاب، دشواری دسترسی به منابع مناسب برای تدریس دروس مرتبط با سیر اندیشه سیاسی و تحول نهادی بوده است. کتاب در سه بخش اصلی، ابتدا به سیر اندیشه سیاسی و اداری غرب مدرن می‌پردازد، سپس تطور نهادهای اداری و بوروکراسی را بررسی می‌کند و در نهایت به تحلیل ساختار و فرهنگ سیاسی و اداری ایران می‌رسد. اثر حاضر با تکیه بر نظریه‌های تمدن‌ساز و مقایسه تطبیقی، تلاش می‌کند رابطه میان مفروضات فرهنگی ایران و ساختار اداری آن را روشن کند و به پرسش‌هایی درباره تناسب فرهنگ سیاسی و نظام اداری پاسخ دهد. این کتاب علاوه بر ارائه مباحث نظری، به تحلیل تاریخی و اجتماعی نظام اداری ایران نیز می‌پردازد و برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به سیاست‌گذاری عمومی و تحول نهادی، تصویری جامع از روندهای فکری و ساختاری در این حوزه ترسیم می‌کند.

خلاصه کتاب اداره امور عمومی در ایران

این کتاب با بررسی سیر اندیشه‌های سیاسی و اداری از غرب مدرن تا ایران معاصر، تلاش می‌کند نشان دهد که چگونه مفروضات فرهنگی و تاریخی بر شکل‌گیری و تحول نظام اداری تأثیر گذاشته‌اند. نویسنده ابتدا با مرور تحولات اندیشه سیاسی در اروپا، از دولت‌های سلطنتی مطلقه و مشروطه تا پیدایش جمهوری‌ها، سوسیالیسم و لیبرال دموکراسی، زمینه‌های نظری و تاریخی شکل‌گیری دولت مدرن را ترسیم می‌کند. سپس به بررسی نهادهای اداری، بوروکراسی و نظریه‌های مدیریت دولتی در غرب می‌پردازد و نقش فرهنگ سیاسی و باورهای اجتماعی را در شکل‌گیری ساختارهای اداری تحلیل می‌کند. در بخش سوم، کتاب به سیر تحول سیاسی و اداری ایران می‌پردازد و با تمرکز بر مفاهیم کلیدی مانند اندیشه سیاسی اسلامی-شیعی، انقلاب مشروطه، و ساختار بوروکراتیک سنتی و مدرن، تلاش می‌کند رابطه میان فرهنگ سیاسی ایرانی و نظام اداری را بررسی کند. نویسنده با تحلیل قوانین رسمی و تشکیلات اداری، به این پرسش می‌پردازد که آیا باورهای فعلی نظام اداری ایران با مفروضات فرهنگ ایرانی همخوانی دارد یا خیر. در نهایت، کتاب با جمع‌بندی مباحث، بر اهمیت تناسب میان فرهنگ سیاسی و ساختار اداری تأکید می‌کند و نشان می‌دهد که تحول نظام اداری بدون توجه به زمینه‌های فرهنگی و تاریخی امکان‌پذیر نیست.

چرا باید کتاب اداره امور عمومی در ایران را خواند؟

این کتاب با رویکردی تطبیقی و تحلیلی، امکان درک عمیق‌تری از ریشه‌ها و روندهای تحول نظام اداری ایران را فراهم می‌کند. خواننده با مطالعه این اثر، با سیر اندیشه‌های سیاسی و اداری غرب و تأثیر آن‌ها بر ساختارهای اداری ایران آشنا می‌شود و می‌تواند رابطه میان فرهنگ سیاسی، باورهای اجتماعی و نظام اداری را بهتر درک کند. همچنین کتاب به پرسش‌های بنیادین درباره شایستگی، ساختار تشکیلاتی و فرهنگ سازمانی در نظام اداری ایران پاسخ می‌دهد و برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه مدیریت دولتی و علوم سیاسی، منبعی تحلیلی و آموزشی محسوب می‌شود.

خواندن کتاب اداره امور عمومی در ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های مدیریت دولتی، علوم سیاسی، حقوق و حکمرانی مناسب است. همچنین برای افرادی که دغدغه شناخت ساختار و فرهنگ اداری ایران، تحول نهادی و سیاست‌گذاری عمومی را دارند، مطالعه این اثر مفید خواهد بود. کسانی که به دنبال تحلیل تطبیقی نظام اداری ایران با الگوهای غربی هستند یا در حوزه آموزش و پژوهش مدیریت دولتی فعالیت می‌کنند، از این کتاب بهره خواهند برد.

فهرست کتاب اداره امور عمومی در ایران

- بخش اول: سیر اندیشه سیاسی در غرب مدرن - فصل اول: اندیشه‌های سیاسی در آغاز اروپای مدرن؛ بررسی زمینه‌های پیدایش فرهنگ مدرن، دولت سلطنتی مطلقه و مشروطه، رنسانس، پروتستانیسم و نهضت علمی. - فصل دوم: اندیشه‌های سیاسی در اروپای مدرن؛ پیدایش دولت‌های مشروطه غیرسلطنتی، انقلاب فرانسه و آمریکا، خیزش سوسیالیسم و نظریه لیبرال دموکراسی. - فصل سوم: اندیشه‌های سیاسی در اروپا و آمریکای سده بیستم؛ ظهور دولت‌های کمونیستی، لیبرال دموکرات، رکود بزرگ اقتصادی، پست‌مدرنیسم و بحران‌های اقتصادی. - بخش دوم: سیر پیدایش، تحول و اندیشه‌ورزی غرب مدرن درباره اداره امور عمومی - فصل چهارم: نهاد اداری در اروپای مدرن؛ بررسی دولت‌های فئودالی، مدرن، سلطنتی و جمهوری. - فصل پنجم: بوروکراسی؛ تحلیل بوروکراسی غیروبری و وبری، پیامدهای سبک بوروکراسی، قدرت و راه رهایی از آن. - فصل ششم: اندیشه و نهاد اداری در سده بیستم؛ مطالعه اداره عمومی، نظریه‌های تمدن‌ساز، الگوهای مدیریتی و حکمرانی. - بخش سوم: سیر تحول سیاسی و اداری در ایران - فصل هفتم: نظام سیاسی ایران؛ اندیشه سیاسی اسلامی-شیعی، ولایت فقیه، انقلاب مشروطه و جنبش فکری مشروطه. - فصل هشتم: نظام اداری ایران؛ ویژگی‌ها و تشکیلات نظام اداری، شرایط ورود کارکنان، دیوانسالاری سنتی و مدرن. - فصل نهم: نظام اداری و فرهنگ سیاسی ایران؛ بررسی شایستگی حرفه‌ای، بوروکراسی و همخوانی باورهای نظام اداری با فرهنگ سیاسی ایران. در پایان کتاب، منابع و نمایه نیز ارائه شده است.

بخشی از کتاب اداره امور عمومی در ایران

«هر دولت از اداره امور عمومی برخوردار است. دولت، نظامی سیاسی است که اداره و تنظیم یک ملت را بر عهده دارد و با آن، دولت-ملت را شکل می‌دهد. دولت در یک مجموعه سرزمینی ادعای برتری بر سایر مجموعه‌ها، انحصار استفاده از نیروی مسلح و حق عمل به نام یک ملت را دارد. منظور از ملت، گروهی از مردم است که به‌دلیل تاریخ، فرهنگ، زبان و ... مشترک از یک هویت جمعی برخوردارند. آنچه دولت-ملت‌ها را از سایر اشکال سازمان‌های اجتماعی و سیاسی متمایز می‌کند، برخورداری آنها از یک قدرت مستقل برای واداشتن جمعیت‌های درون قلمروشان به اطاعت است. دولت، یک شخصیت حقوقی خاص و شامل مجموعه‌ای از دستگاه‌ها و نهادهای حاکم است که درون مرزهای جغرافیایی مشخص، از قدرت تام و مستدامی برخوردار است که ورای قدرت تمام صاحبان قدرت و اتباعی است که در درون این مرزها قرار گرفته‌اند. به تعبیر دیگر، دولت در جهان معاصر، از نظر جغرافیایی در سرزمین مشخصی واقع شده است و مردمان آن، شهروندان آن به‌شمار می‌روند و از حقوق و مصونیت‌های خاصی برخوردارند؛ واجد حاکمیت یا «تمامیت ارضی» است؛ برای حفظ نظم داخلی و دفاع در مقابل بیگانگان انحصار قدرت را در دست دارد؛ بر همه سازمان‌ها، تشکیلات یا گروه‌های داخلی مسلط است و نسبت به آنها از بیشترین میزان تسلط بر منابع و وسایل اجبار برخوردار است؛ سلطه آن در درون قلمرو خود مشروع است و مردم اعمال زور و قدرت توسط آن را می‌پذیرند و انحصار قدرت در دست آن را لازم و قانونی می‌دانند. با این‌حال، تنها دستگاه زور و قدرت نیست و نیروهای آن تابع قواعدی هستند و از قدرت‌های خارجی مستقل است و دولت‌های دیگر آن را به‌عنوان دولتی مجزا و مستقل می‌شناسند. دولت‌ها از نظر اهداف، تمرکز یا تسهیم قدرت، ساختارها و شیوه‌های اعمال و کنترل قدرت و ... با یکدیگر تفاوت دارند.»