کتاب راهنمای فیلم سینمای ایران (جلد اول)

کتاب الکترونیکی «راهنمای فیلم سینمای ایران (۱۳۰۹–۱۳۶۱)» نوشتهٔ حسن حسینی با همکاری گروهی از پژوهشگران و منتقدان سینما از جمله بهداد آوند امینی، امیر بهاری، محمد بیات و دیگران، توسط نشر روزنه کار منتشر شده است. این کتاب مرجعی جامع دربارهٔ فیلم‌های سینمای ایران از آغاز تا سال ۱۳۶۱ است و اطلاعاتی دربارهٔ فیلم‌ها، کارگردانان، بازیگران و زمینه‌های تاریخی و اجتماعی سینمای ایران ارائه می‌دهد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب راهنمای فیلم سینمای ایران (جلد اول)

این کتاب حاصل پنج سال پژوهش و نگارش است و به بررسی فیلم‌های سینمای ایران از سال ۱۳۰۹ تا ۱۳۶۱ می‌پردازد. نویسنده و همکارانش تلاش کرده‌اند تا با رویکردی داده‌محور و تحلیل‌گرانه، فیلم‌های شاخص و جریان‌ساز این دوره را معرفی و تحلیل کنند. کتاب نه‌تنها به معرفی فیلم‌ها بسنده نمی‌کند، بلکه هر فیلم را در بافتار تاریخی، اجتماعی و فرهنگی زمان خود قرار می‌دهد و به مفاهیمی چون فیلمفارسی، موج نو، سینمای جشنواره‌ای و دیگر جریان‌های مهم سینمای ایران می‌پردازد. در کنار معرفی فیلم‌ها، به نقد و تحلیل آثار، بررسی تأثیرات متقابل سینما و جامعه، و نقش سینماگران و عوامل پشت صحنه نیز توجه شده است. این مجموعه با هدف پر کردن خلأ منابع پژوهشی و مستند دربارهٔ تاریخ سینمای ایران تدوین شده و به‌ویژه بر فیلم‌های عامه‌پسند و کمتر دیده‌شده تمرکز دارد. نویسنده در مقدمه به دشواری‌های پژوهش در این حوزه و کمبود منابع اشاره می‌کند و تأکید دارد که انتخاب فیلم‌ها بر اساس قابلیت نمایندگی بافتارهای مختلف سینمای ایران صورت گرفته است.

خلاصه کتاب راهنمای فیلم سینمای ایران (جلد اول)

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، به معرفی و بررسی بیش از ۵۰۰ فیلم سینمایی ایرانی از سال ۱۳۰۹ تا ۱۳۶۱ می‌پردازد. هر مدخل شامل اطلاعاتی دربارهٔ عوامل فیلم، خلاصه داستان، زمینهٔ تولید و تحلیل کوتاهی از جایگاه فیلم در تاریخ سینمای ایران است. نویسنده تلاش کرده تا فیلم‌ها را نه صرفاً بر اساس شهرت یا کیفیت، بلکه با توجه به نقش آن‌ها در بازتاب تحولات اجتماعی، فرهنگی و هنری ایران انتخاب کند. در این مجموعه، فیلم‌هایی از ژانرهای مختلف مانند ملودرام، کمدی، فیلمفارسی، آثار موج نو و فیلم‌های جشنواره‌ای بررسی شده‌اند. همچنین به تأثیر رویدادهای سیاسی و اجتماعی، مانند انقلاب ۱۳۵۷، بر سینمای ایران و تغییرات ساختاری آن پرداخته شده است. کتاب به نقش مهاجرت، تجدد، سنت، قومیت‌ها و مسائل زنان در سینمای ایران توجه ویژه‌ای دارد و با ارائهٔ تحلیل‌هایی دربارهٔ مضامین و ساختارهای روایی فیلم‌ها، تصویری چندلایه از تاریخ سینمای ایران ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب راهنمای فیلم سینمای ایران (جلد اول) را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به تاریخ سینمای ایران علاقه‌مند هستند، فرصتی فراهم می‌کند تا با سیر تحول سینمای ایران، از نخستین فیلم‌های صامت تا آثار جریان‌ساز دهه ۶۰، آشنا شوند. اطلاعات دقیق دربارهٔ فیلم‌ها، تحلیل‌های انتقادی و توجه به زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی هر اثر، این مجموعه را به منبعی ارزشمند برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان سینما تبدیل کرده است. همچنین کتاب به فیلم‌های کمتر دیده‌شده و جریان‌های مغفول مانده می‌پردازد و تصویری متفاوت از تاریخ سینمای ایران ارائه می‌دهد.

خواندن کتاب راهنمای فیلم سینمای ایران (جلد اول) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های سینما، مطالعات فرهنگی و تاریخ معاصر ایران مناسب است. همچنین علاقه‌مندان به تاریخ سینمای ایران و کسانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر از جریان‌ها و فیلم‌های مهم و کمتر شناخته‌شده هستند، می‌توانند از این اثر بهره ببرند.

فهرست کتاب راهنمای فیلم سینمای ایران (جلد اول)

- مقدمه: شرح روند نگارش کتاب، اهداف و رویکرد پژوهشی، دشواری‌های تحقیق و انتخاب فیلم‌ها. - معرفی فیلم‌ها: هر مدخل شامل اطلاعات تولید، عوامل، خلاصه داستان و تحلیل کوتاه است. فیلم‌ها بر اساس سال نمایش مرتب شده‌اند. - تحلیل جریان‌ها و مفاهیم: بررسی مفاهیمی مانند فیلمفارسی، موج نو، سینمای جشنواره‌ای، سینمای عامه‌پسند، اقتباس‌های ادبی و تأثیرات سینمای جهان بر ایران. - بررسی موضوعات اجتماعی و فرهنگی: نقش مهاجرت، تجدد، سنت، قومیت‌ها، زنان و تحولات سیاسی در سینمای ایران. - منابع و مآخذ: اشاره به منابع مورد استفاده، اسناد آرشیوی و گفت‌وگو با سینماگران. این ساختار به خواننده امکان می‌دهد تا هم به صورت مدخل‌محور و هم موضوعی، تاریخ سینمای ایران را دنبال کند.

بخشی از کتاب راهنمای فیلم سینمای ایران (جلد اول)

«نگارش و تدوین مجموعه «راهنمای فیلم سینمای ایران» پنج سال پیش آغاز شد. در آغاز قرار بود نقش من (تابع عرف این قسم کارها) به سرپرستی نویسندگان و ویراستاری علمی مجموعه محدود شود. ولی بروز ناملایماتی در روند کار و وسواس روزافزون (که گاه تا مرز کمال‌گرایی بیمارگونه پیش می‌رفت) ناگزیرم ساخت تا (در رویکردی نامعمول در کار فرهنگنامه‌نویسی) گذشته از نگارش چهار پنجم مدخل‌ها (۴۰۵ تا از ۵۱۷ مدخل) تنظیم شناسنامه و خلاصه داستان‌ها را هم شخصا به عهده گیرم. در این پنج سال هزار بلا نازل شد. تهران دوبار لرزید و ایران هم. تبعات بحران اقتصادی دامن اقشار گوناگون را گرفت و... من در این مدت می‌کوشیدم (تا حد امکان) بی‌اعتنا به مصائب و دشواری‌ها، پی‌گیر یافتن سندی تازه یا نسخه‌ای از فیلمی دیده نشده و یا نوشته‌ای در نشریه‌ای مهجور از سالیان پیش باشم. در شرایطی که نهادهای متولی فرهنگ اعتنایی به پژوهش در این حوزه‌ها ندارند و ناشران خصوصی هم از بضاعت لازم برای حمایت از طرح‌های زمان‌بر پژوهشی بی‌بهره‌اند، بار گران این کار را باید معدود سوته‌دلان این عرصه در قالب تلاش‌های فردی به دوش کشند. دشواری‌ها و مصائب این راه پژوهش را به روندی فرساینده بدل می‌سازد، آن را به کوشش‌های پراکنده محدود می‌کند و مانع نهادسازی در این عرصه می‌شود. نگارنده طبعا به خاطر پی گرفتن علایق‌اش طلبکار کسی نیست. ولی دیگر توان پرداخت بهایی چنین سنگین و تاوانی چنین گزاف بابت سینمادوستی در این دیار (نوعی انجام وظیفه توأم با پس‌گردنی، به تعبیر پرویز دوایی) را در خود نمی‌بیند.»