کتاب کی؟ چی؟

معرفی کتاب کی؟ چی؟

کتاب الکترونیکی «کی؟ چی؟» (نمایشنامه فارسی قرن ۱۵) نوشتهٔ مهدی ناصری و با ویراستاری زینب صبوری‌زاده توسط نشر حکمت کلمه منتشر شده است. این اثر نمایشی با رویکردی اجتماعی و فلسفی، به بررسی مناسبات قدرت، هویت و بقا در جامعه می‌پردازد و شخصیت‌های آن در بستر موقعیت‌هایی نمادین و گاه گروتسک، با مفاهیمی چون عدالت، سلسله‌مراتب و اخلاق دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب کی؟ چی؟

«کی؟ چی؟» اثری نمایشی است که در قالب چند اپیزود، به روایت زندگی شخصیت‌هایی می‌پردازد که در حاشیهٔ جامعه و در دل زباله‌ها یا موقعیت‌های جنگی و صنعتی گرفتار شده‌اند. این نمایشنامه در سال ۱۴۰۲ منتشر شده و فضای آن، ترکیبی از رئالیسم تلخ و نمادپردازی است. شخصیت‌ها اغلب با نام‌هایی بی‌هویت یا نشانه‌ای (مانند اعداد یا حروف) معرفی می‌شوند و هرکدام نمایندهٔ بخشی از جامعه یا یک تیپ فکری هستند. اثر با استفاده از دیالوگ‌های تند و گاه طنزآمیز، به موضوعاتی چون بقا، رقابت، عدالت، سرنوشت و نقش ساختارهای اجتماعی در تعیین جایگاه افراد می‌پردازد. نمایشنامه با بهره‌گیری از عناصر فلسفی و علمی، مرز میان انسان و حیوان، قربانی و شکارچی، و همچنین فرد و سیستم را به چالش می‌کشد. فضای اثر، گاه به شدت تاریک و بی‌رحم است و گاه با لحظاتی از شوخی و بازی، تلخی موقعیت را تعدیل می‌کند. این کتاب، تصویری از جامعه‌ای چندلایه و پر از تضاد ارائه می‌دهد که در آن، هرکس برای بقا ناچار به انتخاب‌هایی دشوار است.

خلاصه کتاب کی؟ چی؟

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند! نمایشنامه با اپیزودهایی آغاز می‌شود که شخصیت‌هایی بی‌نام یا با نام‌های عددی، در میان زباله‌ها زندگی می‌کنند. گفت‌وگوهای آن‌ها حول محور بقا، رقابت برای به‌دست‌آوردن غذا و جایگاه، و دغدغه‌هایی چون عدالت و انصاف شکل می‌گیرد. یکی از شخصیت‌ها به دلیل گرسنگی گربه‌ای را می‌خورد و این موضوع بهانه‌ای می‌شود برای بحث دربارهٔ ژنتیک، قدرت، و سلسله‌مراتب در جامعه. در اپیزود بعدی، فضای داستان به خانه‌ای در دل جنگ منتقل می‌شود؛ جایی که دو سرباز با یک نوزاد روبه‌رو می‌شوند و باید دربارهٔ سرنوشت او تصمیم بگیرند. این بخش، مفاهیمی چون وظیفه، تاریخ، انتقام و بی‌معنایی جنگ را به تصویر می‌کشد. اپیزود سوم، در کارخانه‌ای صنعتی می‌گذرد که در آن، شخصیت «کی» به عنوان دانشمند جوانی وارد می‌شود و با قوانینی سخت‌گیرانه و بی‌رحمانه مواجه می‌گردد. او درمی‌یابد که دانشش قرار است در خدمت ساخت سلاح و نابودی دیگران قرار گیرد. در هر سه اپیزود، شخصیت‌ها با انتخاب‌هایی روبه‌رو می‌شوند که مرز میان قربانی و جانی، انسان و حیوان، و فرد و سیستم را مبهم می‌کند. نمایشنامه با پایانی باز و تلخ، مخاطب را با پرسش‌هایی دربارهٔ مسئولیت فردی، نقش ساختارها و معنای بقا تنها می‌گذارد.

چرا باید کتاب کی؟ چی؟ را خواند؟

این کتاب با روایت‌هایی چندلایه و شخصیت‌هایی نمادین، به بررسی عمیق مفاهیمی چون قدرت، عدالت، بقا و هویت می‌پردازد. دیالوگ‌های تیز و موقعیت‌های چالش‌برانگیز، مخاطب را به تأمل دربارهٔ ساختارهای اجتماعی و نقش فرد در چرخه‌های قدرت و قربانی‌سازی وامی‌دارد. «کی؟ چی؟» با تلفیق طنز تلخ و واقعیت‌های اجتماعی، تصویری از جامعه‌ای چندپاره و پر از تضاد ارائه می‌دهد که در آن، انتخاب‌های اخلاقی و انسانی همواره با تردید و ابهام همراه‌اند.

خواندن کتاب کی؟ چی؟ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این نمایشنامه برای علاقه‌مندان به ادبیات نمایشی، فلسفه اجتماعی، و کسانی که دغدغهٔ عدالت، هویت و ساختارهای قدرت را دارند مناسب است. همچنین دانشجویان و پژوهشگران حوزهٔ علوم انسانی و هنرهای نمایشی می‌توانند از آن بهره ببرند.

فهرست کتاب کی؟ چی؟

- اپیزود یکم: به کیسه گوشت روایت زندگی زباله‌گردها و رقابت آن‌ها برای بقا، با محوریت بحث‌هایی دربارهٔ عدالت، ژنتیک و سلسله‌مراتب اجتماعی. - اپیزود دوم: سوسک و ماما داستان دو سرباز در خانه‌ای متروک در دل جنگ، مواجهه با یک نوزاد و تصمیم‌گیری دربارهٔ سرنوشت او؛ بازتابی از بی‌معنایی جنگ و تکرار چرخه‌های خشونت. - اپیزود سوم: کارخانهٔ اسلحه‌سازی ورود یک دانشمند جوان به کارخانه‌ای با قوانین سخت‌گیرانه، کشف نقش خود در ساخت سلاح و مواجهه با مسئولیت‌های اخلاقی و انسانی در برابر سیستم.

بخشی از کتاب کی؟ چی؟

«چرا گربه رو خوردی؟ غذاشو باهام تقسیم نکرد. مگه همه باید غذاشونو با تو تقسیم کنن؟ این دیگه چه بهونهٔ چرندیه که تو میاری! من کمتر از تو غذا گیرم میاد؛ همین مونده گربه‌ها رو هم با خودم شریک کنم. همه همینن. من دلم می‌خواد ۸۵ موتورش روشن نشه! تو منتظری من یه‌چیزیم بشه و... [اندکی تأمل] هیچ کس نیست که من براش تهدید حساب بشم، آره؟ چرا گربه رو خوردی؟ اینو بگو. من برای کسی تهدید حساب نمی‌شم، ولی همه برای من رقیبن، حتی گربه‌ها. تو این چرخه‌ای که تو می‌گفتی، هیچ‌کس نگران این نبود که من چیکار می‌کنم! بعد تو به فکر گربه‌هایی! اونا لوسن! موهاشون همه‌جا می‌ریزه. شومن! من ژنتیک خوندم. تو نباید گربه رو می‌خوردی؛ حتی اگه تو این ترتیب، از اون بالاتر باشی! حتی اگه از اون قوی‌تر باشی! تو باید انصاف داشته باشی. زورت به گربه رسیده؟! ترتیب یعنی چی؟ ژنتیک چیه؟ این مزخرفات یعنی چی؟ ما لای زباله‌ها زندگی می‌کنیم؛ چه فرقی می‌کنه که لای زباله‌ها درس خونده باشی یا نه؟! اینجا زورت به هرچی برسه باید بخوری! مگه مهمه انسان باشی؟... خفه شو انصاف چه کوفتیه؟! ما بوی گند می‌دیم! تا کمر تو سطل آشغالیم! اصلاً کسی نگامون نمی‌کنه به‌جز ۸ که اونم نگاهش به دستامونه ببینه پر از زباله هست یا نه؟ بر و غذامونو از ۸ بگیر... دارم از گرسنگی می‌میرم...»