کتاب سیستمیک اجتماعی

معرفی کتاب سیستمیک اجتماعی

کتاب الکترونیکی «سیستمیک اجتماعی» (Social Systemics) نوشتهٔ ژان‌کلود لوگان و ترجمهٔ کیان فروزش، اثری تخصصی در حوزهٔ نظریهٔ سیستم‌ها و کاربرد آن در علوم اجتماعی است که توسط انتشارات شباهنگ منتشر شده است. این کتاب به بررسی مفاهیم بنیادین سیستمیک، پیچیدگی، سیبرنتیک و تأثیر آن‌ها بر تحلیل و فهم پدیده‌های اجتماعی می‌پردازد و برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به علوم اجتماعی و میان‌رشته‌ای مناسب است. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب سیستمیک اجتماعی

«سیستمیک اجتماعی» در دوره‌ای نوشته شده که رویکردهای میان‌رشته‌ای و کل‌نگر در علوم اجتماعی اهمیت بیشتری یافته‌اند. ژان‌کلود لوگان، استاد دانشگاه تولوز، با تکیه بر تجربیات و پژوهش‌های چند دهه‌ای خود، تلاش می‌کند تصویری جامع از تحولات نظریهٔ سیستم‌ها و کاربرد آن در جامعه‌شناسی ارائه دهد. کتاب، ضمن مرور تاریخچهٔ نظریهٔ سیستم‌ها از لودویگ فن برتالانفی تا نظریه‌های معاصر، به بررسی مفاهیمی چون پیچیدگی، آنتروپی، نظم و بی‌نظمی، و سیبرنتیک می‌پردازد. نویسنده با ارجاع به آثار اندیشمندانی مانند ادگار مورن، تالکوت پارسونز، نیکلاس لومان و دیگران، نشان می‌دهد که چگونه نظریهٔ سیستم‌ها از علوم طبیعی به علوم اجتماعی راه یافته و چه چالش‌ها و فرصت‌هایی را برای تحلیل پدیده‌های اجتماعی فراهم کرده است. کتاب همچنین به نقد و بررسی محدودیت‌ها و مزایای رویکرد سیستمیک در تحلیل جوامع و سازمان‌ها می‌پردازد و جایگاه این رویکرد را در میان سایر نظریه‌های اجتماعی روشن می‌کند.

خلاصه کتاب سیستمیک اجتماعی

این کتاب با طرح پرسش‌هایی دربارهٔ ماهیت سیستم‌ها و چگونگی کارکرد آن‌ها در جوامع انسانی آغاز می‌شود. نویسنده ابتدا به ریشه‌های تاریخی و فلسفی نظریهٔ سیستم‌ها اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه مفاهیم کل‌نگری و وابستگی متقابل عناصر، از علوم طبیعی به علوم اجتماعی منتقل شده‌اند. در ادامه، مفاهیمی مانند آنتروپی، نظم و بی‌نظمی، و نقش بازخورد در پایداری یا تحول سیستم‌ها بررسی می‌شوند. کتاب توضیح می‌دهد که سیستم‌های اجتماعی، برخلاف سیستم‌های فیزیکی، می‌توانند با تولید و تبادل اطلاعات و انرژی، از افزایش بی‌نظمی بگریزند و سازمان خود را حفظ یا حتی تقویت کنند. نویسنده با مرور مدل‌های مختلف سیستمیک، از پارسونز تا لومان و باکلی، نشان می‌دهد که هر یک از این نظریه‌ها چگونه به تحلیل ساختار و پویایی جوامع کمک می‌کنند. در بخش‌های پایانی، به محدودیت‌ها و چالش‌های رویکرد سیستمیک در علوم اجتماعی پرداخته می‌شود و این پرسش مطرح می‌شود که آیا می‌توان به یک نظریهٔ جامع سیستم‌های اجتماعی دست یافت یا باید به چارچوب‌های مفهومی و میان‌رشته‌ای بسنده کرد.

چرا باید کتاب سیستمیک اجتماعی را خواند؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی است برای آشنایی با یکی از مهم‌ترین رویکردهای تحلیلی در علوم اجتماعی معاصر. «سیستمیک اجتماعی» با زبانی دقیق و مستند، مفاهیم پیچیدهٔ سیستم‌ها، پیچیدگی و سیبرنتیک را به حوزهٔ جامعه‌شناسی وارد می‌کند و نشان می‌دهد چگونه می‌توان با نگاهی کل‌نگر و میان‌رشته‌ای، پدیده‌های اجتماعی را بهتر فهمید. این کتاب به ویژه برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از روابط متقابل، پویایی و تحول در جوامع هستند، ارزشمند است.

خواندن کتاب سیستمیک اجتماعی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم اجتماعی، جامعه‌شناسی، مدیریت، برنامه‌ریزی و علاقه‌مندان به نظریه‌های میان‌رشته‌ای و پیچیدگی مناسب است. همچنین مدیران و برنامه‌ریزان اجتماعی که به دنبال ابزارهای تحلیلی برای تصمیم‌گیری و آینده‌نگری هستند، می‌توانند از مطالب آن بهره ببرند.

فهرست کتاب سیستمیک اجتماعی

- فصل اول: رشد سیستمیک در رشته‌های مختلف علم و تأثیر آن بر علوم اجتماعی؛ مروری بر تاریخچهٔ نظریهٔ سیستم‌ها، انتقال مفاهیم از علوم طبیعی به علوم اجتماعی و معرفی مفاهیم کلیدی مانند آنتروپی، نظم و بی‌نظمی، سیبرنتیک و بازخورد.- فصل دوم: تعریف سیستم‌ها؛ بررسی تعاریف مختلف از سیستم، ویژگی‌های سیستم‌های پیچیده، وابستگی متقابل عناصر و نقش سازمان در شکل‌گیری سیستم‌ها.- فصل سوم: مدل‌های کلاسیک سیستم‌های اجتماعی؛ معرفی و تحلیل مدل‌های پارسونز، ایستون و دیگر نظریه‌پردازان کلاسیک، بررسی سازوکارهای تحول و پایداری در سیستم‌های اجتماعی.- فصل چهارم: جامعه‌شناسی سیستمیک پس از پارسونز؛ مرور مدل‌های جدیدتر مانند مدل دیوید ایستون، سیستم کنش تاریخی الن تورن، سیستمیسم نیکلاس لومان و نوکارکردگرایی.- فصل پنجم: سیستمیسم برگرفته از پارادایم آنتروپیک؛ بررسی سیستم‌های سازگارشونده، آنتروپی اجتماعی و مدل‌های پیچیدگی.- فصل ششم: مدل‌سازی سیستم‌های پیچیده؛ معرفت‌شناسی پیچیدگی، مدل‌سازی پیچیده، منطق منفصل و متصل، مدل سه‌سطحی پیچیدگی و سازمان فعال.- نتیجه‌گیری: محدودیت‌ها و مزایای رویکرد سیستمیک در تحلیل جوامع و سازمان‌ها، صحت و اعتبار نظری ایدهٔ سیستم، مشکلات خاص سیستمیک اجتماعی و دستاوردهای معرفت‌شناختی.- پیوست‌ها: کتاب‌شناسی، نمایهٔ افراد، واژه‌نامهٔ اصطلاحات (فرانسه-فارسی).

بخشی از کتاب سیستمیک اجتماعی

«دراین کتاب خواهیم دید نگرش سیستمی که در زمینه‌های ریاضی، فیزیک، ترمودینامیک، زیست‌شناسی، روان‌شناسی، سیبرنتیک و... کاربرد خود را نشان داده است چگونه قابل به‌کاربستن در علوم اجتماعی است. چگونه علوم مختلف، فراتر از زمینه‌ی اولیه‌ی خود نظریه‌ها، روش‌ها و دستاوردهای نگرش سیستمی را در حل مسایل گسترده‌تر و پیچیده‌تر به‌کار برده و به گسترش قلمروی دانش و وسیع‌تر شدن افق دید کمک کرده‌اند.در ترجمه‌ی کتاب، برای واژه‌های «سیستم» (و سیستمیک، سیستمیسم) معادل‌هایی مانند سامانه و نظام و دستگاه را قرار نداده‌ام به این دلیل که «سیستم» یک فن‌واژه یا اصطلاح فنی و تخصصی با تعریف و تاریخچه‌ی مشخص است. اما «سامانه و نظام» بار و طیف معنایی متفاوتی دارند. مثلاً در کاربرد غیرتخصصی، یک سامانه یا یک نظام می‌تواند بی‌سامان و بی‌نظم باشد.همه‌ی پانویس‌ها (معادل واژه، تعاریف و توضیحات) از مترجم است. به جز آن‌ها که نویسنده، کتابی را به‌عنوان مرجع یا ماخذ آورده است.»