کتاب گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر

معرفی کتاب گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر

کتاب الکترونیکی «گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر (با تأکید بر جایگاه دانشگاه الازهر)» نوشتهٔ منوچهر ایزدی‌نیا و منتشرشده توسط دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی، به بررسی روند تاریخی و اجتماعی شکل‌گیری و تضعیف گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر می‌پردازد. این اثر با تمرکز ویژه بر نقش دانشگاه الازهر، به تحلیل زمینه‌ها، عوامل و جریان‌های مؤثر بر وحدت اسلامی و تعامل میان مذاهب مختلف می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر

این کتاب به بررسی روند تاریخی و اجتماعی شکل‌گیری گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر می‌پردازد و نقش دانشگاه الازهر را به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای دینی و علمی جهان اسلام برجسته می‌کند. نویسنده با رویکردی تحلیلی، دوره‌های مختلف تأسیس، اوج و افول دارالتقریب مذاهب اسلامی را از اوایل قرن بیستم تا دهه‌های پایانی قرن بیستم دنبال می‌کند. اثر حاضر، علاوه بر پرداختن به زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و فکری تقریب مذاهب، به بررسی گفتمان‌های رقیب مانند ملی‌گرایی عربی، تجددگرایی و ناصریسم نیز می‌پردازد و تأثیر این جریان‌ها را بر تضعیف یا تقویت وحدت اسلامی تحلیل می‌کند. کتاب همچنین به نقش استعمار، ظهور اسرائیل و تحولات سیاسی منطقه‌ای در شکل‌دهی به این گفتمان‌ها اشاره دارد. نویسنده با بهره‌گیری از منابع تاریخی و تحلیلی، تصویری جامع از تعاملات میان علمای شیعه و سنی، تلاش‌های اصلاح‌طلبانه و چالش‌های پیش‌روی تقریب مذاهب ارائه می‌دهد. این کتاب در دوره‌ای نوشته شده که دغدغه وحدت اسلامی و مقابله با تفرقه مذهبی، همچنان از مسائل مهم جهان اسلام به شمار می‌رود.

خلاصه کتاب گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر

پیام اصلی کتاب بر محور بررسی تاریخی و تحلیلی گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر و نقش دانشگاه الازهر در این فرآیند استوار است. نویسنده ابتدا به زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و فکری شکل‌گیری گفتمان تقریب می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه اختلافات مذهبی، قومی و ملی، همراه با نفوذ استعمار و ظهور اسرائیل، ضرورت همگرایی میان شیعه و سنی را برجسته کرده است. در ادامه، تلاش‌های علمای برجسته‌ای چون سیدجمال‌الدین اسدآبادی، محمد عبده، آیت‌الله بروجردی و محمدتقی قمی برای ایجاد زنجیره هم‌ارزی میان مذاهب و کاهش خصومت‌ها بررسی می‌شود. کتاب به نقش کلیدی دانشگاه الازهر در ترویج گفتمان تقریب، تأسیس دارالتقریب و اقدامات اصلاحی در نظام آموزشی و فقهی می‌پردازد. همچنین، ظهور گفتمان‌های رقیب مانند ملی‌گرایی عربی، تجددگرایی و ناصریسم و تأثیر آن‌ها بر تضعیف گفتمان تقریب مورد تحلیل قرار می‌گیرد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه تحولات سیاسی، کنترل دولت بر الازهر و مرگ چهره‌های شاخص تقریبی، به افول این گفتمان انجامیده است. در نهایت، کتاب بر اهمیت شناخت علمی و منصفانه از مذاهب و جریان‌های فکری مسلمانان و ضرورت تعامل و گفت‌وگو برای کاهش سوءتفاهم‌ها و تقویت وحدت اسلامی تأکید دارد.

چرا باید کتاب گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و تاریخی، به یکی از مهم‌ترین موضوعات معاصر جهان اسلام یعنی تقریب مذاهب و وحدت اسلامی می‌پردازد. مطالعهٔ آن فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با زمینه‌های شکل‌گیری، چالش‌ها و موانع وحدت میان شیعه و سنی آشنا شود و نقش نهادهایی مانند دانشگاه الازهر را در این فرآیند بهتر درک کند. همچنین، اثر حاضر با بررسی گفتمان‌های رقیب و تأثیر تحولات سیاسی و اجتماعی منطقه، تصویری چندلایه از تعاملات مذهبی و فکری در جهان اسلام ارائه می‌دهد.

خواندن کتاب گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران حوزه مطالعات اسلامی، دانشجویان رشته‌های تاریخ، علوم سیاسی و الهیات، علاقه‌مندان به موضوع وحدت اسلامی و کسانی که دغدغه شناخت ریشه‌های اختلافات مذهبی و راه‌های تقریب مذاهب را دارند، مناسب است. همچنین برای فعالان حوزه گفت‌وگوی بین‌مذهبی و وحدت اسلامی، منبعی کاربردی به شمار می‌رود.

فهرست کتاب گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر

- سخنی با خواننده: بیان دغدغه‌های اصلی مسلمانان معاصر و اهمیت تقریب مذاهب.- مقدمه: مروری بر زمینه‌های اجتماعی و سیاسی شکل‌گیری گفتمان تقریب در ایران و مصر و نقش استعمار و اصلاحات دینی.- فصل اول: عوامل و زمینه‌های شکل‌گیری و گسترش گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر (۱۹۰۰-۱۹۴۷م) - بررسی تفاوت‌های مذهبی، قومی و ملی، نقش علمای ایرانی و جایگاه دانشگاه الازهر در تقریب مذاهب.- فصل دوم: نقش دانشگاه الازهر در تقویت مفصل‌بندی گفتمان تقریب مذاهب اسلامی (۱۹۴۷-۱۹۶۱م) - تأسیس دارالتقریب، نقش علمای برجسته، ابزارهای ترویج گفتمان و منابع هویتی تقریب.- فصل سوم: بررسی گفتمان‌های رقیب در مصر و جهان اسلام (۱۹۶۱-۱۹۷۹م) - تحلیل گفتمان‌های ملی‌گرایی عربی، تجددگرایی و ناصریسم و تأثیر آن‌ها بر تقریب مذاهب.- فصل چهارم: عوامل و جریان‌های داخلی و خارجی مؤثر در تضعیف گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر (۱۹۶۱-۱۹۷۹م) - بررسی نقش تحولات سیاسی، ملی‌گرایی، انقلاب ایران و کنترل دولت بر الازهر در افول گفتمان تقریب.- نتیجه‌گیری پژوهش: جمع‌بندی یافته‌ها و تأکید بر اهمیت تعامل و شناخت منصفانه مذاهب.- کتابنامه و منابع: معرفی منابع مورد استفاده.- پیوست‌ها: اسناد و مطالب تکمیلی مرتبط با موضوع کتاب.

بخشی از کتاب گفتمان تقریب مذاهب اسلامی در مصر

«در این میان باورمندان تقریب اسلامی کوشیده‌اند که از قدرت تخریبی تعصب و تفرقه مذهبی بکاهند و فضای ملی و بین‌المللی فرصت‌های تقارب و تعامل را بشناسند و از آن بهره برند. با این رویکرد، انتشارات این دانشگاه پاسداری از میراث مشترک دینی، علمی و فرهنگی جهان اسلام را رسالت خویش می‌داند و حفظ و احیا و تقریر مجدد و روزآمد آن را وظیفه‌اش می‌شمرد؛ همچنین به تولید پژوهش‌های تطبیقی متفکران مذاهب و مکاتب مسلمان اهتمام دارد؛ از یکسو در حوزه میراث دانش کلاسیک مسلمین و از سوی دیگر در مواجهه اندیشمندان معاصر با موضوعات نوپدید و یا نگرش‌های جدید به موضوعات کهن، مطالعات مقارنه‌ای را مورد توجه ویژه قرار می‌دهد. شناخت علمی و منصفانه و به دور از تعصب از امت اسلامی و مذاهب و مکاتب و جریان‌های فکری گذشته و معاصر مسلمان نیز از دغدغه‌های دیگر است تا بتوان از ناشناختگی‌ها، ابهام‌ها و یا احیاناً بدگمانی‌ها و سوء تفسیرها کاست. این رویکردها و جهت‌گیری‌های دیگر متناسب با رسالت و مأموریت این دانشگاه، تعامل بیشتر با نخبگان فکری ایران و جهان اسلام و استعانت از ایشان در افق‌گشایی‌هایی هم‌خوان با این اهداف را می‌طلبد. امید است که بتوانیم بیش از گذشته از این همکاری عالمانه برخوردار باشیم و زمینه‌های جدی‌تری را برای بسط و تعمیق اندیشه‌های ناب اسلامی - انسانی فراهم سازیم.»