کتاب تاریخ فلسفه در دوره یونانی

کتاب تاریخ فلسفه در دوره یونانی با عنوان اصلی Histoire de la philosophie نوشتهٔ امیل بریه (فیلسوف و مورخ برجستهٔ فرانسوی) و ترجمهٔ علی مراد داودی است. انتشارات دانشگاه تهران این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ فلسفه و منطق قرار گرفته، تحولی پیوسته در اندیشۀ فلسفی را از فلاسفۀ پیشاسقراطی تا مکتب‌های فلسفی هلنیستی دنبال کرده و به‌روشنی نشان داده است که چگونه فلسفۀ یونانی پایه‌های تفکر غربی را بنیان نهاد. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تاریخ فلسفه در دوره یونانی اثر امیل بریه

کتاب «تاریخ فلسفه در دورهٔ یونانی» که نخستین‌بار در سال ۱۹۲۶ میلادی و در ایران در سال‌های ۱۳۵۲ تا ۱۴۰۳ منتشر شده، از دقیق‌ترین و ساختارمندترین آثار دربارهٔ فلسفۀ یونان باستان به شمار می‌رود. ساختار کتاب در چهار بخش اصلی تنظیم شده است که هر بخش به دورۀ خاصی از اندیشۀ فلسفی یونان اختصاص دارد. «امیل بریه» در بخش نخست به فلاسفۀ پیشاسقراطی همچون تالس، آناکسیمندر، هراکلیت و پارمنیدس پرداخته است؛ متفکرانی که تلاش کردند با کنارگذاشتن روایت‌های اسطوره‌ای، منشأ جهان را با تکیه بر عناصر طبیعی همچون آب، آتش و یا مفهوم «وجود» تبیین کنند. بخش دوم به دوران کلاسیک و تحول فلسفه در آتن اختصاص دارد و تمرکز آن بر سه چهرۀ اصلی این دوره است؛ سقراط، افلاطون و ارسطو. نویسنده در این بخش به‌ویژه رابطۀ فکری میان سقراط و افلاطون و نیز نقدهای ارسطو به نظریۀ مُثُل را با دقت تحلیل کرده است. او در بخش سوم به مکتب‌های فلسفی پس از ارسطو در عصر هلنیستی پرداخته است؛ از جمله فلسفۀ اپیکوری، رواقی و شک‌گرایی که بیش از پیش بر اخلاق فردی و زندگی عملی تأکید داشتند. بخش پایانی کتاب به رابطهٔ میان فلسفه و دین اختصاص دارد. امیل بریه در این قسمت، تأثیر اندیشه‌های دینی شرق بر فلسفۀ متأخر یونان را بررسی کرده و به ظهور جریان‌هایی همچون نوافلاطونی‌گری با چهره‌هایی چون فلوطین پرداخته است. روش تحلیلی این نویسنده، فیلسوف و مورخ برجستهٔ فرانسوی در این کتاب، ترکیبی از نگاه تاریخی و انتقادی است. او متون فلسفی را در بافت تاریخی، اجتماعی و فرهنگیشان کاویده و برای نمونه، ظهور سوفسطاییان را در پیوند با رشد دموکراسی آتن و نیاز به آموزش سخنوری تحلیل کرده است؛ همچنین به‌جای برخورد یکسان با همۀ فیلسوفان، بر دستاوردها و نوآوری‌های منحصربه‌فرد هر متفکر تأکید کرده است. برخی از منتقدانْ امیل بریه را به‌نوعی «غرب‌محوری» متهم کرده و بر این باور هستند که او نقش اندیشه‌های شرقی را در تکوین فلسفۀ یونانی کم‌رنگ جلوه داده است، اما بسیاری از پژوهشگران دقت تاریخی، تحلیل‌های ژرف و نگاه سیستماتیک او را ستوده‌اند.

چرا باید کتاب تاریخ فلسفه در دوره یونانی را بخوانیم؟

کتاب «تاریخ فلسفه در دورهٔ یونانی» به‌مثابهٔ پلی میان فلسفۀ باستان و تفکر مدرن عمل کرده و نشان داده است که بسیاری از پرسش‌های بنیادین امروزی همچون نسبت ذهن و بدن یا اخلاق و سیاست، ریشه در اندیشۀ یونانی دارد.

کتاب تاریخ فلسفه در دوره یونانی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب تاریخ فلسفه در یونان باستان پیشنهاد می‌کنیم.

درباره امیل بریه

«امیل بریه» (Emile‬ Brehier) در سال ۱۸۷۶ به دنیا آمد و در ۱۹۵۲ میلادی از دنیا رفت. او فیلسوفی فرانسوی و یکی از تاریخ‌دانان برجستهٔ فلسفهٔ غرب است. همواره در تلاش بود تا یکی از جامع‌ترین و مستندترین مجموعه‌های تاریخ فلسفهٔ غرب را گرد آورد و با استناد به پیشینهٔ اندیشهٔ کهن غرب، تحقیقات خود را بر فلسفهٔ یونانی (به‌ویژه فلسفهٔ رواقی و نوافلاطونی) متمرکز کند؛ تا بدین وسیله موضوعات تاریخ‌مدار و سنت فلسفهٔ غرب را بر خاستگاهی تاریخی - انتقادی تبیین کند. مهم‌ترین اثر او را «تاریخ فلسفه» (۱۹۲۱) دانسته‌اند که در هفت جلد نوشته شده است. این اثر در دو بخش مجزا تألیف شده است. بخش اول آن در سه مجلد دورهٔ یونانی، دورهٔ انتشار فرهنگ یونانی و دورهٔ رومی، قرون وسطی و دورهٔ تجدد چاپ شده است. بخش دوم آن با تمرکز بر تاریخ فلسفهٔ جدید، مشتمل بر چهار مجلد تاریخ فلسفهٔ قرن هفدهم، قرن هجدهم، قرن نوزدهم (نظام‌های فکری ۱۸۰۰ تا ۱۸۵۰) و قرن نوزدهم (دورهٔ نظام‌های پس از ۱۸۵۰) و قرن بیستم است. بخش‌های هفت‌گانهٔ مذکور با دو ضمیمهٔ «فلسفهٔ شرق» و «فلسفهٔ بیزانس» که دوستانش تألیف کردند، تکمیل و بدین ترتیب یکی از مهم‌ترین آثار تاریخ فلسفهٔ عمومی به زبان فرانسوی منتشر شد. برگردان فارسی چهار جلد نخست از مجموعهٔ یادشده را «علی‌مراد داوودی»، «یحیی مهدوی» و «اسماعیل سعادت» انجام داده‌اند. ترجمهٔ جلد پنجم (قرن هجدهم) که اسماعیل سعادت آن را ترجمه کرده با موضوعات طرح‌شده در جلد ششمِ «تاریخ فلسفهٔ کاپلستون» ارتباط نزدیکی دارد؛ با این تفاوت که کاپلستون تمرکز خود را بیشتر بر کانت متمرکز کرده بود و امیل بریه در پی تبیین شرح مبسوط‌تری از فلسفهٔ قرن هجدهم میلادی بود.