کتاب ریشه های موسیقی

کتاب ریشه های موسیقی نوشتهٔ نیلز والین، بیورن مرکر و استیون براون و ترجمهٔ پرتو اشراق است و انتشارات ناهید آن را منتشر کرده است. این کتاب اختلاف بین فلسفهٔ طبیعت دموکریت و اپیکور را شرح می‌دهد و رسالهٔ دانشگاهی مارکس است.

درباره کتاب ریشه های موسیقی

موسیقی چیست و ریشه‌های تکاملی آن کدام‌اند؟ موسیقی به چه درد می‌خورد و چرا جوامع بشری همه دارای موسیقی هستند؟ وجوه تکاملی موسیقی و عملکردش میان فرهنگ‌ها چگونه است؟

این سؤال‌ها از اساسی‌ترین مبانی نظری است که میان اعضای جنبش موزیکولوژی تطبیقی برلین در نیمهٔ اوّل قرن بیستم بحث‌های داغ به وجود آورد و چهره‌های بزرگ و معتبری مانند کارل استامپف، روبرت لاخ، اریک فون هورنبوستل، اوتو آبراهام، کورت ساخس، و ماریوس اشنایدر دراین‌باره سخن گفته‌اند.

پژوهشگران تاریخ موسیقی از قدیم‌الایام یک سؤال بی‌جواب در ذهن داشتند که چگونه علم نوین عصب‌شناسی قادر است به مسائلی چون اصل و نهاد و موسیقی و چگونگی توسعهٔ تکاملی آن و نحوهٔ حرکت به سوی هدف پاسخ دهد. این سوال‌ها قطعاً با نحوهٔ تفکر و نظم تعقّل او ارتباط کاملی برقرار نمی‌کرد. این موزیکولوژیست‌های ما حتی در دوران تحصیلات دانشگاهی و در اختیار داشتن منابع تحقیقی برای توضیح نگرش‌های سنّتی خود باز هم محتاج الگوهای موزیکولوژی بودند. در حال حاضر پژوهندگان نوین و آنان که در علوم مختلفه تفرّس می‌کنند و سعی دارند جوابی برای سوالات بدون جواب درباره اصل و نهاد موسیقی و موارد وابسته بیابند امیدوارند که علم زیست‌شناسی امروز چیزی را که در تجربه‌گرایی هیوم نیافتند در اختیارشان بگذارد. منطق تجربه‌گرایی متعلّق به مکاتب وین و شیکاگو بود و در گرایش‌های پدیدارشناسی دهه ۴۰ و ۵۰ میلادی جریان داشت. زمان به نفع موزیکولوگ بود. از جنگ جهانی دوم به این سو، به ویژه در دهه‌های اخیر علوم مربوط به سلسله اعصاب و نظریه‌های بیولوژی رفتاری، قدم‌های مؤثری در زمینه‌های موزیکولوژی برداشته است. به این ترتیب زمینه برای کسب معرفت نسبت به شناخت موسیقی از طریق عوامل بیولوژیکی وجود دارد که همراه با مبانی و معلومات فرهنگی شکل و شمایل موسیقی نوع بشر را ترسیم می‌کند و به مجموعهٔ جهانی آثار موسیقی که تاکنون خلق شده، می‌افزاید.

خواندن کتاب ریشه های موسیقی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به موسیقی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ریشه های موسیقی

«انسان و عنترها اغلب سعی دارند در مکالمات خود حالت دوستانه و نرمش‌های محبّت‌آمیز نشان دهند و این عاملی برای گوناگونی صدا خواهد بود و شکل اجتماعی را حفظ خواهد کرد و دقیقه به دقیقه علیرغم برخوردهای حسّی و اجتماعی که ممکن است میان آن‌ها پیش بیاید دست از حالت‌های دوستانه و محبّت‌آمیز برنمی‌دارند. آواپردازی دوستانه و جامع قطعاً می‌تواند تنش‌های موجود را که در مقدمه درگیری و جنگ پیش می‌آید کاهش دهد و به آدم و عنتر فرصت دهد که به خاطر روابط حیاتی اجتماع خود به روابطی از این‌دست ادامه دهند، و علیرغم مخالفت‌های بالقوه‌ای که میان این دو نوع وجود دارد امکان برخوردها را به حداقل برسانند.

در هردو مورد آواپردازی دوستانه از عباراتی که طول آن‌ها به اندازه ۹ یا ۱۰ سیلاب است تولید می‌شود، نسبت آن در هر ثانیه ۵ سیلاب است که از ضربه‌ها و نوسان‌های قوی و ضعیف بهره‌مند می‌گردد. در هر عبارت (واحد صدا) ۳ یا ۴ ضربه قوی وجود دارد که همه دارای تلحین (طرح ملودیک) هستند، در حالی‌که در پایان هر عبارت تغییرات تونال به وجود می‌آید. و بالاخره این‌که قواعد مرسوم میان آدمیان و عبارت‌های آوایی میان عنترها هیچ عامل درنگ و توقف وجود ندارد و در کلّیت کاربردی آن وقفه‌ای حاصل نمی‌آید و جریان هم‌چنان ادامه خواهد داشت.

هردو گونه برای ایراد سخن یا ادای آوا از ریتم و ملودی استفاده می‌کنند. عنتر سینه‌سرخ با حرکت دادن بالاتنه به عقب و جلو علایمی را به ظهور می‌رساند و سپس از صُوَر متفاوت ریتم و ملودی استفاده می‌کند. این مجموعه‌های طولانی دوستانه با تونالیته مستحکم و پلکانی اوج می‌گیرد و در نقطه آخر (بالاترین حد صدا) اشاره به این است که آوای خود را به پایان می‌رساند (ریچمن ۱۹۸۷ ـ ۱۹۷۶) در سخن آدمیان صُوَر تلحینی حالت‌های مختلف را نظیر پرسش، تاکید و فرمان از یکدیگر متمایز می‌کند.

جریان تولید آوا در عنترهای سینه‌سرخ به لحاظ زمان (طول آوا)، تمپو، ریتم و فواصل موزیکال و نوع سیلاب‌ها مختلفند، امّا در ریتم کلّی و سراسری، و شکل‌های تلحینی معمولا ثابت هستند. اجزای تشکیل‌دهنده آن از یکدیگر متمایزند و تفاوتی را به ظهور می‌رسانند (ریچمن ۱۹۷۶) که کلّیت شباهتی را ایفا می‌کنند. گوناگونی عنصر به عنصر آواپردازی آن‌ها به قاعده آواپردازی آدمی نزدیک می‌کند.

منبع گوناگونی جزییات درونی هر واحد صدایی در مورد عنتر احتمالا لایه به لایه از صُوَر معنادار تشکیل شده، با این هدف که این جانوران می‌خواهند از طریق موتیف‌ها و احساسات دوستانه‌ای که می‌آورند واکنش خود را در میان جمع نشان دهند (ریچمن ۱۹۹۶). صُوَر حامل معنا بر انواع صداهای گوناگون و اشارات و حرکات مختلف سوار است که لحاظ آکوستیکی نیز تفاوت‌هایی ظاهر می‌کند. این صداها معمولا با وقفه‌هایی همراهست امّا سکوت وجود ندارد، بلکه صدا آنقدر پایین می‌آید که به نظر می‌رسد حیوان سکوت کرده. همین عناصر مواج و پُرافت‌وخیز با سیلاب (هجا) های متغیر دارای ساختار خاصی است که فکر می‌کنیم از حروف صدادار استفاده می‌کند و در عین حال از گوناگونی ریتمیک و ملودیک نیز برخوردار می‌شود.»