کتاب نظریه های پیشگیری از جرم

کتاب نظریه های پیشگیری از جرم نوشتهٔ دانیل گیلینگ و ترجمهٔ محسن نیازی و قدیر بخشی است و انتشارات اندیشه احسان آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب نظریه های پیشگیری از جرم

پیشگیری از جرم، همچون حیوان سرکشی است که رام کردنش دشوار است. این پیشگیری همواره هدف ضمنی هرگونه راهبرد معین کنترل جرم توسط دولت و نهادهای خصوصی بوده است، اما به تازگی برای توصیف مجموعه پراکنده‌ای از اقدامات به کار گرفته شده است که ممکن است با رویکردهای سنتی‌تر کنترل جرم تعارض داشته باشند. کتاب نظریه های پیشگیری از جرم به معنای تازه‌تر پیشگیری از جرم می‌پردازد، اگرچه به اجبار نوعی توازی بین این دو معنا وجود دارد و مرز بین آن مبهم و تعریف مشخص از آن دشوار گشته است.

ظهور پیشگیری از جرم به عنوان مجموعه‌ای متمایز از اقدامات در تقابل با سیاست عدالت کیفری سنتی، پدیده‌ای بین‌المللی است که در نیمه دوم سده بیستم سر بر آورد و به طرزی طعنه آمیزی، نشانه‌هایی از بازگشت برخی از شکل‌های پیشامدرن کنترل جرم را عرضه می‌کند. اهمیت یافتن مقوله پیشگیری از جرم در عصر حاضر به دلیل افزایش بی‌مهار میزان جرایم رسماً ثبت شده در این دوره بوده است و از فرسودگی آشکار ظرفیت سازمان‌های سنتی عدالت کیفری برای کنترل جرم و هراس و نگرانی گسترده‌ای که از زوال و ضعف آن‌ها فراگیر می‌شود، نیز سود برده است. اما پیشگیری از جرم تا حد زیادی مدیون تغییرات پارادایمی گسترده ماهیت رابطه بین دولت و شهروندانش و نیز بین خود نهادهای دولتی نیز می‌باشد.

برخلاف بدیل‌های جا افتاده‌تر پیشگیری از جرم و به ویژه به دلیل فقدان حوزه حرفه‌ای قدرتمند، این مقوله نسبتاً جدید است و هنوز باید خود را اثبات کند. در نتیجه، اکثریت قریب به اتفاق منابع و متون در حال رشد پیشگیری از جرم، به جز چند استثنای مهم، ماهیتی عملی و علمی دارند و می‌کوشند تشخیص دهند که پیشگیری از جرم مثمر ثمر واقع می‌شود؟ اگر پاسخ آری است، آنگاه باید پرسید که چگونه سودمند واقع می‌شود؟. بنابراین، نباید تعجب کرد که بخش اعظم منابع و متون، مستقل و نسبتاً خشک هستند. این کتاب بیشتر پرسش‌های فنی تجملاتی (غیرکاربردی) را کنار می‌گذارد و در عوض، بر موضوعاتی تمرکز می‌کند و (اگر چه به کرات به موضوع کارآمدی تاکید دارد) پیشگیری از جرم را در پهنه گسترده‌تری قالب بندی می‌نماید. بنابراین پیشگیری از جرم، به بخشی از راهبرد کلی حکمرانی تبدیل می‌شود که پیام‌های سیاسی و عملی‌اش در صفحات بعد بررسی شده‌اند.

فصل نخست، دشواری‌های تعریف پیشگیری از جرم را بررسی می‌کند و فرصت‌هایی سیاسی برای به کار گرفتن این مفهوم به منظور دنبال کردن تعدادی از اهداف را ارائه می‌کند که ممکن است به اهدافی فراتر از صرف کنترل جرم توجه کنند. فصول دوم و سوم، به این دشواری‌ها توجه می‌کنند که در حوزه جرم‌شناسی یعنی فراهم کردن امکان تفسیر متفاوت نظریه‌های گوناگون از لحاظ پیام هایشان برای پیشگیری از جرم، اقدام به نظریه‌پردازی کنند. همچنین فصل سوم، نظریه‌های معاصری را معرفی می‌کند که شالوده عمل پیشگیری از جرم در عصر مدرن را شکل داده‌اند که گشودن آن‌ها در بستر سیاست انگلستان، به تفصیل در فصل چهارم مورد کنکاش قرار گرفته است. در فصول پنجم و ششم، ابعاد سیاسی و عملی این مقوله در سطوح سازمانی و نهادی البته از طریق مرور عناصر گوناگون اقتصاد مختلط پیشگیری از جرم، واکاوی شده‌اند.

فصل هفتم بیشتر به بررسی مسائل سطح خرد همکاری بین نهادی، متمرکز شده و آن‌ها را در سطوح میانی و کلان تحلیل نیز بررسی می‌کند. در این فصول، پیامدهای سیاسی و عملی معنای انعطاف‌پذیر پیشگیری از جرم به طور اجمالی مدنظر قرار گرفته، اما به طور متمرکزتری در فصل پایانی مورد توجه قرار می‌گیرند. فصل هشتم دلایل گذار از پیشگیری از جرم به امنیت اجتماعی را بررسی نموده و پیام‌های این گذار پارادایمی معنی دار را در این بعد از سیاست عدالت کیفری بیان می‌کند.

خواندن کتاب نظریه های پیشگیری از جرم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزه‌های جامعه‌شناسی، حقوق و مددکاری اجتماعی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب نظریه های پیشگیری از جرم

«توجه افراد دارای علاقه حرفه‌ای و آکادمیک به جرم به ندرت می‌تواند از این واقعیت ناگزیر باشد که در سال‌های اخیر توجه بسیار زیادی به مفهوم پیشگیری از جرم شده است، اگر چه هر جرم‌شناسی با درکی از تاریخ می‌تواند به درستی میزان تازه بودن این پدیده را تشخیص دهد. امروزه می‌توان گفتگوی بیشتری در مورد پیشگیری از جرم نمود، یعنی این مفهوم در تقابل با رویکردهای سنتی‌تر نظام عدالت کیفری به کنترل جرم مورد استفاده قرار گرفته است، اما پیشگیری قانونی و عینی از جرم، همواره در قلب سیاست عدالت کیفری در عصر مدرن پنهان بوده است و این عمل فی نفسه بسیار قدیمی‌تر است. از این رو، به گفته ریت (۱۹۵۶)، پیشگیری از جرم "هدف اصلی" پلیس از زمان تاسیس دائمی آن در انگلستان در سال ۱۸۲۹ بوده است، در حالی که تنظیم قانون کیفری در سده نوزدهم، عقلانی شدن سیاست جزایی بر محور نهاد مرکزی زندان و گسترش متعاقب گفتمان‌ها و اقدامات جزایی در اجتماع طی اوایل سده بیستم، همه به طرزی مشابه به نام پیشگیری از جرم تبیین شده‌اند.

در نتیجه، استفاده مدرن از این اصطلاح، برای اشاره به پیشرفت‌های معاصر در کنترل جرم، گاهی به صورت مکمل و گاهی در تقابل با پاسخهای نهادی سنتی‌تر (پلیس، آزادی به قید التزام و زندان)، در واقع تا حدی گمراه کننده است و از درک جوهر تغییراتی که در حال حاضر در سیاست‌های کنترل جرم در انگلستان و هم در ولز و در بیشتر کشورهای جهان در حال وقوع است، عاجز می‌باشد. بنابراین، مفهوم پیشگیری از جرم بیش از حد مبهم و اصطلاحی گسترده و نیازمند تشریح بیشتر است، زیرا ماهیتی فراگیر دارد که با نظم و انظباط بخشی مقابله می‌کند و همین امر موجب می‌شود مفهوم یادشده، طیفی از حوزه‌ها را شامل شود که به تنهایی سزاوار مطالعه مستقل هستند. پیشگیری از جرم نه فقط اقدام‌های نظام عدالت کیفری کلان، بلکه اقدامات شهروندان و بنگاههای خصوصی را نیز در بر می‌گیرد. این وضعیت، زمانی پیچیده‌تر می‌شود که شخص تصور کند پیشگیری از جرم، اغلب توجیهی اولیه برای اقداماتی نیست که با این وجود دارای اثر پیشگیری از جرم هستند.»