کتاب دولت - ملت سازی در افغانستان ۲۰۰۱ - ۲۰۱۰

کتاب دولت - ملت سازی در افغانستان ۲۰۰۱ - ۲۰۱۰ نوشتهٔ مجتبی نوروزی است. نشر کلکین این کتاب را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب دولت - ملت سازی در افغانستان ۲۰۰۱ - ۲۰۱۰

گفته شده است که قالب ملت - دولت یا دولت - ملت، خاستگاه اروپایی داشته و به‌مرور بر تمام جهان و از جمله کشورهای منطقهٔ خاورمیانه همچون ایران و افغانستان مستولی شده است. کتاب دولت - ملت سازی در افغانستان ۲۰۰۱ - ۲۰۱۰ به این موضوع پرداخته است. مجتبی نوروزی ضمن نقد پژوهش‌هایی که با نگاه ابزاری به فرایند مهم دولت - ملت‌سازی در افغانستان پرداخته‌اند (که خروجی این آثار برای ارائهٔ راهکارهای کوتاه‌مدت و با اثربخشی فوری بوده است)، دربارهٔ اثر پژوهشی خویش گفته است که کتاب حاضر در تلاش است تا از این نوع نگاه پرهیز کند. بر همین اساس پژوهش حاضر، به لایه‌های تاریخی دولت - ملت‌سازی در افغانستان و تأثیرات به‌جامانده از حوادث تاریخی این کشور در وضع کنونی دولت - ملت در این کشور پرداخته است؛ برخی از حوادث به‌ظاهر سادهٔ تاریخی که تأثیرات عمیقی تا امروز از خود به جای گذارده‌اند.

نویسندهٔ این کتاب که از کارشناسان مطرح ایرانی در حوزهٔ مطالعاتی افغانستان در ایران محسوب می‌شود و در کارنامهٔ خود سابقهٔ معاونت رایزن فرهنگی سفارت ایران در کابل را دارد، هدف از نگارش این کتاب را اهمیت فوق‌العادهٔ افغانستان در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی، برای ناظران و پژوهشگران ایرانی دانسته است. این کتاب پس از پیشگفتار و مقدمه، از ۳ فصل تشکیل شده است و در پایانْ با یک جمع‌بندی و فهرست منابع خاتمه پیدا کرده است. فصل اول کتاب تحت‌عنوان «مفاهیم مقدماتی و چارچوب نظری»، ضمن بررسی تعاریف مختلف از مفاهیم و کلیدواژها‌ی اصلی پژوهش، همچون «دولت - ملت»، «دولت - ملت‌سازی» و «هویت»، نوعی کالبدشکافی توصیفی - تحلیلی از «نظریه‌های دولت‌سازی» رایج میان مکاتب و نظریه‌پردازان علوم اجتماعی و علوم سیاسی انجام داده که فضای مطالعهٔ این فصل را تنها برای مخاطب تخصصی آن لازم و جذاب نشان داده است. فصل سوم کتاب با عنوان‌ «نقش جمهوری اسلامی ایران در دولت - ملت‌سازی در افغانستان»، بحث مختصری از سیاست‌ها و فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران در دههٔ اول قرن بیست‌ویکم میلادی و دررابطه‌با شکل‌گیری دولت و نظام جدید در افغانستان دارد. در این فصل به محذورات و مقدورات جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با افغانستانِ پساطالبان و افغانستانِ پس از ۱۱ سپتامبر اشاره شده است.

خواندن کتاب دولت - ملت سازی در افغانستان ۲۰۰۱ - ۲۰۱۰ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه درمورد مقولهٔ دولت - ملت‌سازی در افغانستان پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دولت - ملت سازی در افغانستان ۲۰۰۱ - ۲۰۱۰

«افغانستان بخشی از سرزمین‌هایی است که به لحاظ تاریخی و فرهنگی در گستره حوزه تمدنی ایران قرار گرفته‌اند. این کشور در قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی، به تدریج در پی سیاست‌های استعماری انگلیس و حایل‌سازی میان هند و سرزمین‌های مجاورش تبدیل به کشوری مستقل به معنای مدرن آن شد. پیش از آن، این سرزمین‌ها همواره بخشی مهم از “خراسانِ بزرگ” که خاستگاهِ بسیاری از بروندادهای فرهنگ ایرانی بود را در بر می‌گرفت. اتلاق عنوان “افغان” که نام تیره‌ای از قوم پشتون ساکن در این سرزمین بود، تنها در سال‌های پس از جدایی این سرزمین‌ها رواج و رسمیت یافت.»

*

«به دلایل فرهنگی، نژادی، زبانی، تاریخی و دینی، جمهوری اسلامی ایران دارای بیشترین و بهترین زمینه‌های روابط و همکاری با افغانستان بوده، هرچند این روابط به دلیل بروز بحران‌های داخلی در افغانستان از گستردگی کافی برخوردار نبوده است. این ارتباط مستمر، منجر به تاثیرگذاری متقابل مسائل دو کشور بر یکدیگر شده است.»

«همواره مسائل و مشکلات افغانستان به طور مستقیم و به سرعت به عرصه‌های مختلف سیاسی، امنیتی، مرزی، اجتماعی و فرهنگی ایران انتقال یافته و کشور را در معرض تهدیدهای گوناگونی قرار داده است. به طوری که طی دهه‌های گذشته، سیاست تمام دولت‌های حاکم بر ایران کمک به حل مشکلات افغانستان و ظهور کشوری باثبات و امن در مرزهای شرقی ایران بوده است.»