کتاب وهابیت (توحید، نبوت، معاد)

کتاب وهابیت (توحید، نبوت، معاد) نوشتهٔ مرضیه موسوی و سیده آمنه موسوی است و انتشارات گیوا آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب وهابیت (توحید، نبوت، معاد)

در طول تاریخ اسلام پیو سته افراد و گروه‌هایی بوده‌اند که در فهم اسلام گرایش به خشکی و جمود و تعصب داشته‌اند. اگرچه بر حسب شرایط تاریخی، اجتماعی، و فرهنگی قدرت نفوذ افرادی که چنین تمایلاتی داشته‌اند در نوسان بوده، اما همیشه در صحنه حضور داشته‌اند. آیین وهابیت با الهام‌گیری از اندیشه‌های افرادی همچون بربهاری، ابن بطه عکبری و ابن تیمیه، به وسیله‌ٔ محمد بن عبدالوهاب در قرن دوازدهم هجری در نجد بنیان‌گذاری شد و به مدد شرایط مساعد تاریخی طبیعی، اجتماعی و سیاسی مناسب در آن زمان توانست در فراز و نشیب زمان موجودیت خود را همچنان حفظ کند و پس از مدتی پیروانش قدرت را در حساس‌ترین مکان مقدس اسلامی به دست گرفتند و به تبلیغ و دعوت پرداختند، فرصت طلایی که برای هیچ یک از گذشتگان دارای اندیشه‌های شبیه عقاید او پیش نیامد. وهابیت در حال حاضر بیشتر رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته و با تشیع و مذاهب دیگر اسلامی به مقابله برخاسته است. در زمان پیامبر(ص) هرگز بین ایشان با مشرکین بحثی در مورد مفهوم و محتوی توحید و شرک و اقسام آنها رخ نداد. اما در دوره‌های بعد اختلافاتی در مفهوم و مصادیق توحید و شرک پدید آمد. در سنت نبوی و بخصوص در کتب صحاح عامه روایاتی آمده که حاکی از نادرست بودن برخی افعال در ارتباط با اموات است. این روایات مورد توجه برخی پیشوایان مذاهب عامه قرار گرفت و ظاهرنگری آنان در مورد اعمال مسلمین و عدم توجه به کنه این اعمال و اتکاء شدید به الفاظ و ظواهر احادیث بدون توجه به تحلیل‌های درست آنها و قرائن موجود، سبب تحریم افعال مزبور از سوی این عده شد. احمد ابن حنبل با ایجاد یک طرز فکر ظاهرگرایی و نوعی اخباری‌گری در میان متفکران حنبلی موجب شد تا عده‌‌ای از آنان تفاوت میان اعمال مسلمین و اعمال مشرکین جاهلی را درک نکرده و فقط با توجه به ظاهر، اعمال مسلمین را از مصادیق شرک خوانده و تعریفی از شرک ارائه دهند که بسیاری از اعمال مسلمین را در بر می‌گرفت. با ظهور ابو محمد بربهاری در قرن چهارم‌ ه‌ق نخستین تحرکات در مورد تخطئه‌ٔ اعمال مسلمین در ارتباط با اولیاء خداوند پس از مرگ رقم خورد. او که از علمای حنبلی بغداد بود، عزاداری‌ها، روضه خوانی‌ها و مرثیه سرایی‌ها را به شدت مورد انکار قرار داد و مسلمانان را به خاطر اعمال شان در ارتباط با ائمه‌(ع) و اولیاء خدا پس از مرگ بدعت گذار شمرده و حتی آنان را کافر دانسته است ابوالعباس احمد بن عبد الحلیم حرانی معروف به بن تیمیه یکی از بزرگ‌ترین علمای حنبلی در قرن هفتم و هشتم‌ه‌ق بود و میتوان او را نظریه‌پرداز، تحلیلگر و کامل‌کننده‌ٔ یک نهضت فکری در باب توحید و شرک دانست که در نهایت به ظهور وهابیان منتهی شد. او مباحث توحید و شرک را به گونه‌‌ای مطرح کرد که حمله‌ٔ آن مستقیم متوجه اعمال مسلمین بخصوص شیعیان می‌گشت. او زیارت پیامبر(ص)، ائمه و اولیای خدا و بوسه بر قبور آنان و تعظیم اموات را شرک و مرتکبین آن را مهدور الدم میدانست.از قرن هشتم تا قرن دوازدهم افرادی بوده‌اند که در احیاء و تبیین آثار و افکار ابن تیمیه تلاش نموده‌اند از افراد شاخص این دوره ابن قیم جوزیه است. وی گرچه تأثیری زیربنایی در تحول عقاید وهابیان نداشت لکن از مروجان سرسخت عقاید ابن تیمیه بوده و برای ضابطه مند نمودن آراء ابن تیمیه تلاش نموده است. در قرن دوازدهم محمد بن عبد الوهاب در آغاز کارش به بصره آمد و عقایدش را اظهار نمود که با مخالفت شدید بزرگان بصره مواجه شد.

خواندن کتاب وهابیت (توحید، نبوت، معاد) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران اسلام پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب وهابیت (توحید، نبوت، معاد)

«خاندان کردستانی شیخ الاسلام ابن تیمیه همان خاندان کُرد مشهور حرّانی است که نسل در نسل به علم دین و تألیف و تصنیف آن مشغول بوده است، بلکه می‌توان گفت که سرپرستی علمی مذهب حنابله را در دیار خویش به عهده داشت, جد شیخ الاسلام ابن تیمیه ابوالبرکات مجد الدین از ائمه بزرگ دین به شمار می‌رود تا جایی که بعضی‌ها او را مجتهد مطلق دانسته‌اند. ایشان تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام مشهور به شیخ الاسلام ابن تیمیه الحرانی الدمشقی الحنبلی است. شیخ الاسلام ابن تیمیه در شهر حرّان که از مراکز مهم ادیان قدیم است متولد شد، و این شهر در شمال شرق جمهوری سکولاریستی کنونی ترکیه نزدیک شهر اورفه که فعلاً شهری آباد می‌باشد، واقع شده است. تاریخ تولد شیخ الاسلام ابن تیمیه را جمهور مورخین از جمله شاگرد او حافظ ابن کثیر دهم ربیع الاول سال (۶۶۱ ه) دانسته اند. هنوز ابن تیمیه به هفت سالگی نرسیده بود که مغولها بعد از تصرف عراق به حرّان محل ولادت او حمله کردند، و این خاندان علم و فرهنگ مجبور شدند وطن خویش کردستان را ترک نموده و به شام هجرت نمایند. آنها سرزمین شام را به این خاطر انتخاب نمودند که مغولها هنوز به آن سرزمین راه نیافته بودند. هنوز چند روزی از هجرت خاندان علم و فضل به دمشق نگذشته بود که اهل دمشق و محصلین علوم دینی از اطراف و گوشه‌های شام قصد آنها نمودند و عبدالحلیم بن تیمیه (پدر شیخ الاسلام ابن تیمیه) در جامع مسجد اموی دمشق بر کرسی درس و تدریس تکیه نمود، طالبان علوم نبوت را سیراب نموده و به فتاوی و سوال‌های مردم پاسخ می‌داد. او ابتدانزد پدرش مشغول به تحصیل شد. وسپس اساتیدی را برای خود انتخاب نموده و از آنان بهره مند شد. برخی از اساتید او عبارتند از:

۱- احمد بن عبدالدائم مقدسی.۲- ابو زکریا سیف الدین یحیی بن عبدالرحمان حنبلی.۳- ابن ابی الیسر تنوخی. ۴- عبداللَّه بن محمّد بن عطاء حنفی. ۵- ابو زکریا کمال الدین یحیی بن ابی منصور بن ابی الفتح حرّانی. ۶- عبدالرحمان بن أبی عمر، ابن قدامه مقدسی حنبلی.

نزد جماعتی از زنان هم درس فرا گرفت که عبارتند از:

۱- امّ العرب، فاطمه، دختر ابی القاسم بن قاسم بن علی معروف به ابن عساکر. ۲- امّ الخیر، ستّ العرب، دختر یحیی بن قایماز. ۳- زینب، دختر أحمد مقدسیه. ۴- زینب دختر مکّی حرانیه.

آخرین استاد او شرف الدین احمد بن نعمه مقدسی (متوفای ۶۴۹ ه.ق) بود که اجازه فتوا را به ابن تیمیه داد.»