کتاب نقد شبهات قرآنی

کتاب نقد شبهات قرآنی نوشتهٔ علی نصیری است و انتشارات وحی و خرد آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب نقد شبهات قرآنی

این روزها شبهات قرآن از رهگذر سایت‌های اینترنتی و نیز از طریق شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ها با سهولت و سرعت زیاد در اختیار عموم مردم به ویژه نسل جوان و دانشجویان قرار می‌گیرد.

علی نصیری با اذعان به چنین ضرورتی، نقد شبهات قرآنی را طی دو دهه گذشته در دستور کار خود قرار داد و در کنار تدوین برخی از مقالات علمی در این باره، این دست از مباحث را در کارگاه‌های علمی مختلف با عنوان «نقد شبهات قرآنی» که بنا به دعوت نهاد نمایندگی ولی فقیه برای اساتید در بسیاری از دانشگاه‌های کشور برگزار شد، مورد بحث و بررسی قرار داد. نگارنده با توجه به تحقیقات انجام‌گرفته در این زمینه، سرانجام این کتاب را به سامان رساند.

بر این اساس، مباحث کتاب نقد شبهات قرآنی در دوازده فصل به شرح ذیل سامان یافته است: 

فصل اول: کلیات؛ فصل دوم: نقد شبهه همسان انگاری وحی با تجربه‌های عرفانی؛ فصل سوم: نقد شبهه استناد قرآن به گفتار نبوی؛ فصل چهارم: نقد شبهه اقتباس قرآن از کتب آسمانی پیشین؛ فصل پنجم: نقد شبهه تحریف قرآن؛ فصل ششم: نقد شبهه بازتاب فرهنگ زمانه در قرآن؛ فصل هفتم: نقد شبهه تاریخمندی قرآن؛ فصل هشتم: نقد شبهه راهیافت خطا در آموزه‌های علمی قرآن؛ فصل نهم: نقد شبهه در زمینه جهاد ابتدایی و ارتداد؛ فصل دهم: نقد شبهه در زمینه قصاص و جهاد؛ فصل یازدهم: نقد شبهه برتری مردان بر زنان؛ فصل دوازدهم: نقد شبهه قیومیت مردان و ضرب زنان.

خواندن کتاب نقد شبهات قرآنی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران حوزهٔ قرآن پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب نقد شبهات قرآنی

«نقد در لغت به سه معنا بکار رفته است که عبارتند از: ۱. نقد در برابر نسیه؛ ۲. نقد به معنای ابراز و آشکار ساختن چیزی؛ ۳. نقد به معنای مناقشه و اشکال گرفتن. توضیح این سه معنا بدین شرح است:

۱. نقد در برابر نسیه؛ نقد در این صورت به معنای پرداخت آنی ثمن یا مثمن است؛ در برابر نسیه که در آن کالا به صورت نقد در اختیار مشتری قرار می‌گیرد، اما پول آن در زمانی دیگر به فروشنده پرداخت می‌شود؛ یا در برابر سلَف که در آن ثمن یا پول به صورت نقدی به فروشنده پرداخت می‌شود، اما مثمن یا کالا در زمانی دیگر به خریدار داده می‌شود. ابن منظور نخستین معنایی که از واژه نقد بدست می‌دهد، همین معناست: «النقْدُ: خلافُ النَّسیئة.»

چنان‌که واژه «نقد» در گفتار حضرت امیر (ع) خطاب به شریح قاضی به همین معنا بکار رفته است؛ آن جا که امام فرمود: «فانظر یا شریح، لا تکون ابتعت هذه الدار من غیر مالک، أو نقدت الثمن من غیر حلالک، فإذا أنت قد خسرت دار الدنیا ودار الآخرة؛ ای شریح! بنگر که این خانه را از مالی غیر از مال خود نخریده باشی یا پول آن را از راه غیر حلال نقد نکرده باشی؛ که در این صورت در دنیا و آخرت زیان کرده‌ای.»

۲. نقد به معنای ابراز و آشکار ساختن چیزی؛ نقد به این معنا در باره تمییز دادن سره از ناسره اشیائی؛ همچون نقره بکار می‌رود. ابن فارس (م ۳۹۵) در این باره چنین آورده است: «نقد؛ أصل صحیح یدل علی إبراز شیء و بروزه ... و من الباب نقد الدرهم و ذلک أن یکشف عن حاله فی جودته أو غیر ذلک؛ نقد در اصل به معنای آشکار ساختن و آشکاری یک چیز است ... و از همین باب است که گفته می‌شود «نقد الدرهم»؛ یعنی خوبی و سره بودن نقره را آشکار ساخت.»

براین اساس، خلیل بن احمد (م ۱۷۰) می‌نویسد: «النقد: تمییز الدراهم و اعطاءکها انساناً و أخذها؛ نقد، جداساختن سره از ناسره درهم‌ها و دادن آنها به افراد و گرفتن از آنها است.» جوهری (م ۳۹۳) در این باره چنین آورده است: «و نقدت الدرهم وانتقدتها اذا أخرجت منها الزیف؛ وقتی می‌گویی «نقدت الدرهم» و «انتقدتها» به این معنا است که درهم‌های ناسره را از آنها جدا ساخته‌ای.»

۳. نقد به معنای مناقشه و اشکال گرفتن؛ نقد مورد نظر در کتاب ما به همین معنا بکار رفته است؛ هر چند می‌توان ادعا کرد که نقد به این معنا با معنای پیشین بسیار به هم نزدیک اند؛ زیرا وقتی سره یا ناسره بودن یک درهم را مورد وارسی قرار می‌دهیم، در حقیقت درستی و میزان خلوص آن را مورد مناقشه قرار می‌دهیم و از این جهت به دنبال آشکار ساختن حقیقت آن برآمده‌ایم. مناقشه در باره یک گفتار نیز چنین است؛ زیرا از این رهگذر در صدد آن برآمده‌ایم تا میزان درستی یا نادرستی آن را آشکار سازیم.

ابن منظور در این باره چنین آورده است: «وناقدْتُ فلاناً إِذا ناقشته فی الأَمر؛ فلانی را نقد کردم؛ یعنی در کاری با او مناقشه نمودم.» و زبیدی (م ۱۲۰۵) در تعریف نقد کلام چنین آورده است: «ونقد الکلام: ناقشه، وهو من نقدة الشعر ونقاده؛ نقد کلام به معنای مناقشه کردن در آن است و گفته می‌شود او از جمله ناقدان شعر است.» کاربست نقد در نقد گفتار اعم از شعر یا نثر، بدان جهت است که ناقد گفتار از رهگذر نقد، به دنبال جداکردن سره از ناسره آن بر می‌آید و در حقیقت از این راه می‌خواهد تا زیبایی‌های کلام را از زشتی‌های آن جدا سازد؛ درست نظیر کاری که عیار سنج در نقد درهم و دینار انجام می‌دهد.

از سویی دیگر، باید دانست که عموماً نقد کلام را به معنای اظهار عیوب و محاسن کلام دانسته‌اند: «نقد الکلام اظهر ما به من العیوب أو المحاسن؛ نقد کلام به معنای اظهار عیوب و محاسن یک کلام است.» به عبارت روشن‌تر؛ به عکس معنایی که در آغاز از واژه نقد به ذهن می‌رسد و چنین به نظر می‌رسد که این واژه تنها به معنای نشان دادن عیوب کلام است، نقد جانب ایجابی و جانب سلبی را دربر می‌گیرد؛ یعنی به این معنا است که عیب‌های کلام آشکار شود و هم خوبی‌های آن هویدا گردد.»