کتاب امام حسین علیه‌السلام پیشوای روشنایی‌ها

کتاب امام حسین علیه السلام نوشتهٔ علی نصیری است. انتشارات وحی و خرد این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر فضایل و کمالات امام حسین (ع) را تحت‌عنوان «روشنایی» بررسی کرده است.

درباره کتاب امام حسین علیه السلام

کتاب امام حسین علیه السلام  در ۱۰ فصل نوشته شده است. فصل‌های این کتاب شامل بندگی خداوند، مردم‌نوازی، ارزش‌محوری، عزت‌مداری، آسان‌انگاری مرگ، خُردانگاری دنیا، عشق و عرفان، دعا و استغاثه، ظلم‌ستیزی و اصلاح‌خواهی است. در این کتاب موضوعاتی همچون فضائل امام حسین (ع) و آثار و برکات نهضت خونین کربلا، نقش یاران و اهل‌بیت امام (ع) در برپایی نهضت و ماندگاری آن، عوامل و ریشه‌های شکل‌گیری این نهضت، ابعاد حکومت ننگین معاویه و یزید و چگونگی برخورد خواص و عوام روزگار امام با این نهضت و... بررسی شده است.

به‌گفتهٔ دانشنامهٔ اسلام، از ویژگی‌های اخلاقی امام حسین (ع) بردباری، تواضع، فصاحت و در نهایت صفاتی است که از رفتارهای وی می‌توان برداشت کرد؛ مانند خوارشمردن مرگ، بیزاری از زندگی ننگین، غرور و مانند این‌ها. در بسیاری از روایات، به شباهت امام حسین (ع) به حضرت محمد (ص) اشاره شده است. امام حسین (ع) در مدینه به بخشندگی معروف بود و غلامان و کنیزانش را در صورت مشاهدهٔ خوش‌رفتاری آزاد می‌کرد. گفته شده است که امام حسین (ع) به معلم فرزندانش مال و پوشاک فراوان هدیه داد و دهانشان را پر از دُر کرد؛ درحالی‌که اذعان می‌داشت که این، جبران‌کنندهٔ ارزش کار معلم نیست. مردی شامی، یک بار به  امام حسین (ع) و  امام علی (ع) ناسزا گفت، اما حسین (ع) از او درگذشت و او را مورد مهربانی و لطف خود قرار داد. امام حسین (ع) امام سوم شیعیان و شخصیتی تاریخی و جهانی است.

خواندن کتاب امام حسین علیه السلام را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران مطالعه پیرامون منش و روش امام حسین (ع) پیشنهاد می‌کنیم.

بخش‌هایی از کتاب امام حسین علیه السلام

«از ویژگی‌های نظام اخلاقی اسلام ارزش والا بخشیدن به انسان است. قرآن انسان را جانشین خداوند در زمین می‌شناسد و تأکید می‌کند که خداوند جهان را مسخّر او ساخته و فرشتگان را به سجده برای او فراخوانده است.

قرآن در این باره چنین می‌فرماید:

وَلَقَدْ کرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنْ الطَّیبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا؛ و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا ]بر مرکب‌ها[ برنشاندیم و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم، و آن‌ها را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری آشکار دادیم.

در این آیه گرامی‌داشت انسان‌ها تنها به مؤمنان و بندگان صالح اختصاص نیافته و همه را دربرمی‌گیرد. آن‌چه پس از جمله «کرّمنا بنی آدم» آمده تفسیر «کرّمنا» و تبیین برخی از مصادیق آن است. راستی چرا انسان‌ها تا این حد دارای ارزش و کرامت‌اند؟

شاید یکی از دلایل این عمومیت و فراگیری تکریم روح الهی است که در انسان دمیده شده است. یعنی همان حقیقت تابناکی که خداوند به خاطر آفرینش آن، پس از مراحل آفرینش بدن آدمی، به خود دست مریزاد گفته است:

ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَک اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ؛ آنگاه آفرینشی دیگر پدید آوردیم. آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است.

انسانی که در پی گذار از مراحل آفرینش جسمی و روحی در زیباترین شکلِ ممکن آفریده شد.

باری، انسان با دمیدن روح الهی در او تجلی بخش اسماء و صفات خداوند بوده و بار سنگین خلافت او را بر دوش می کشد و اگر خداوند در شایسته ترین حدِ متصور سزاوار تکریم است، چرا آفریده ای که حامل جلوه ای از او است، شایسته تکریم نباشد؟!

بازخوانی آموزه‏های تشریعی دینی به خوبی نشان می دهد که در آنها بر کرامت ذاتی انسان‏ها تاکید شده است. چنان که حضرت امیر(ع) در منشور حکومت و زمامداری و نامه‌ای که به مالک‌اشتر نگاشت، از او خواست تا شفقت و مهربانی را نسبت به همه مردم اعم از دیندار و غیردیندار رعایت کند و بسان درنده‌خوی در اندیشه پاره کردن گوشت آنان نباشد:

فانهم صنفان: امّا أخ لک فی الدین و اما نظیر لک فی الخلق ... فأعطهم من عفوک وصفحک مثل الذی تحب أن یعطیک الله من عفوه و صفحه ؛ مردم بر دو دسته‌اند: یا برادر دینی تواند یا در آفرینش با تو همسان‌اند... پس با آنان چنان از روی عفو و گذشت رفتار کن که دوست داری خداوند با تو از روی عفو و گذشت رفتار کند .

چنان که از این سخن پیداست حضرت امیر(ع) شفقت و مهربانی را حتی به پیروان سایر ادیان و مذاهب تعمیم داده است.

اگر پیروان همه ادیان و مذاهب به رغم باطل بودن باورهای آنان، به خاطر بهره مندی از کرامت ذاتی انسان، شایسته مهربانی اند، پیداست که در این بین مهربانی و تکریم نسبت به مؤمنان از جایگاه ویژه ای برخوردار خواهد بود.از ویژگی‌های نظام اخلاقی اسلام ارزش والا بخشیدن به انسان است. قرآن انسان را جانشین خداوند در زمین می‌شناسد و تأکید می‌کند که خداوند جهان را مسخّر او ساخته و فرشتگان را به سجده برای او فراخوانده است.

قرآن در این باره چنین می‌فرماید:

وَلَقَدْ کرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُمْ مِنْ الطَّیبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا؛ و به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا ]بر مرکب‌ها[ برنشاندیم و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم، و آن‌ها را بر بسیاری از آفریده‌های خود برتری آشکار دادیم.

در این آیه گرامی‌داشت انسان‌ها تنها به مؤمنان و بندگان صالح اختصاص نیافته و همه را دربرمی‌گیرد. آن‌چه پس از جمله «کرّمنا بنی آدم» آمده تفسیر «کرّمنا» و تبیین برخی از مصادیق آن است. راستی چرا انسان‌ها تا این حد دارای ارزش و کرامت‌اند؟

شاید یکی از دلایل این عمومیت و فراگیری تکریم روح الهی است که در انسان دمیده شده است. یعنی همان حقیقت تابناکی که خداوند به خاطر آفرینش آن، پس از مراحل آفرینش بدن آدمی، به خود دست مریزاد گفته است:

ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَک اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ؛ آنگاه آفرینشی دیگر پدید آوردیم. آفرین باد بر خدا که بهترین آفرینندگان است.

انسانی که در پی گذار از مراحل آفرینش جسمی و روحی در زیباترین شکلِ ممکن آفریده شد.

باری، انسان با دمیدن روح الهی در او تجلی بخش اسماء و صفات خداوند بوده و بار سنگین خلافت او را بر دوش می کشد و اگر خداوند در شایسته ترین حدِ متصور سزاوار تکریم است، چرا آفریده ای که حامل جلوه ای از او است، شایسته تکریم نباشد؟!

بازخوانی آموزه‏های تشریعی دینی به خوبی نشان می دهد که در آنها بر کرامت ذاتی انسان‏ها تاکید شده است. چنان که حضرت امیر(ع) در منشور حکومت و زمامداری و نامه‌ای که به مالک‌اشتر نگاشت، از او خواست تا شفقت و مهربانی را نسبت به همه مردم اعم از دیندار و غیردیندار رعایت کند و بسان درنده‌خوی در اندیشه پاره کردن گوشت آنان نباشد:

فانهم صنفان: امّا أخ لک فی الدین و اما نظیر لک فی الخلق ... فأعطهم من عفوک وصفحک مثل الذی تحب أن یعطیک الله من عفوه و صفحه ؛ مردم بر دو دسته‌اند: یا برادر دینی تواند یا در آفرینش با تو همسان‌اند... پس با آنان چنان از روی عفو و گذشت رفتار کن که دوست داری خداوند با تو از روی عفو و گذشت رفتار کند .

چنان که از این سخن پیداست حضرت امیر(ع) شفقت و مهربانی را حتی به پیروان سایر ادیان و مذاهب تعمیم داده است.

اگر پیروان همه ادیان و مذاهب به رغم باطل بودن باورهای آنان، به خاطر بهره مندی از کرامت ذاتی انسان، شایسته مهربانی اند، پیداست که در این بین مهربانی و تکریم نسبت به مؤمنان از جایگاه ویژه ای برخوردار خواهد بود.»