کتاب تعامل متقابل کتاب و سنت

کتاب تعامل متقابل کتاب و سنت نوشته علی نصیری است. این کتاب را انتشارات وحی و خرد منتشر کرده است. 

درباره کتاب تعامل متقابل کتاب و سنت

قرآن و سنت گران‌سنگ‌ترین سرمایه آسمانی هستند که به صورت مستقیم با وساطت زبانِ حق گو و کردار حق نمای پیامبر و اهل بیت (ع)، گفتارها و پیام‌های خداوند را برای نورانی کردن جان انسان‌ها و بهشتی ساختن اجتماع آدمیان و رساندن کاروان بشری به کمال نامنتها و آماده شدن برای ملاقات حق و همنشینی جاودانه با راه یافتگان در اختیار ما گذاشته‌اند.

گذشته از نگاه دین باوران که کنکاش گسترده و عمیق در کتاب و سنت به خاطر پاسخگویی به نیازهای فکری و فقهی از نگاه آنان ضروری است، از نگاه برون دینی و در برابر میلیون‌ها چشم که با ادعای مسلمانان مبنی بر آسمانی بودن قرآن و برخورداری آن از جامعیت و جهانی بودن و کامل بودن دین اسلام روبرو هستند، این دست از کنکاش‌ها ضرورت ویژه‌ای می‌یابد.

در این بین یکی از مباحثی که از دیر زمان توجه اندیشمندان را در کنار کنکاش‌های مستمر پیرامون قرآن و سنت، به خود جلب کرده ترسیم نوع رابطه آن‌ها نسبت به یکدیگر و نقش متقابل‌شان در عرصه دین شناخت بوده است. آیا قرآن و سنّت به عنوان دو رهنمود مستقل و جدا از یکدیگر ترسیم دین و شریعت را بر عهده دارند یا آن که با کمک و یاری یکدیگر به این مهم پرداخته‌اند؟! آیا اساساً می‌توان هر یک از آنها را به صورت مستقل برای دین شناخت کافی دانست یا نه؟ در صورتی که کتاب و سنّت با یکدیگر ارتباط و تعامل داشته باشند، این تعامل چگونه است و هر کدام از کتاب و سنت نسبت به دیگری چه نقشی را ایفا می‌کنند؟ در صورتی که نقش آن‌ها متقابل باشد، جامعیت دین چگونه به کمک آن‌ها ترسیم می‌شود؟ 

نویسنده در این کتاب سعی کرده است پاسخی برای این سوالات مطرح کند.

خواندن کتاب  تعامل متقابل کتاب و سنت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به شناخت بهتر دین پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب  تعامل متقابل کتاب و سنت

به نظر می‌رسد در مفهوم لغوی واژه سنت دو عنصر معنایی دخالت دارد:

۱. راه؛ بدین جهت راغب سنت الهی را به معنای راه حکمت و اطاعت الهی معنا کرده است. 

۲. دوام و استمرار؛ به این معنا که صرفاً به راه طریق اطلاق نمی‌گردد، بلکه در صورتی که آن راه و طریق در اثر تکرار و استمرار دارای دوام و بقا گردد به آن سنت گفته می‌شود.

بر این اساس اگر کسی یک یا چند بار محدود و غیر مستمر کار خوب یا بدی را انجام دهد نمی‌گویند سنت خوب یا بد او چنین است. از این جهت تا حدودی مفهوم سنت با مفهوم عادت نزدیک است هر چند در مفهوم سنت آگاهی و اراده نقش فعالتری دارد.

در مفهوم اصطلاحی سنت که به معنای قول و فعل و تقریر پیامبر یا معصومین (ع) و یا بنابر نظر گروهی از عالمان اهل سنت قول، فعل و تقریر صحابه و تابعان است، دو عنصر معنایی پیش گفته یعنی راه و استمرار لحاظ شده است و آن چه که با عناوین سه گانه: قول، فعل و تقریر یا طبق نظر برخی دیگر با افزودن کتابت از آن یاد شده در حقیقت بسترهای ظهور و تجسّد آن شیوه مستمر است. از این جهت راغب سنت پیامبر (ص) را به معنای «طریقه التی کان یتحّراها؛ راهی که پیامبر (ص) دنبال می‌کرد» دانسته و گروهی نیز با عنوان «کل ما صدر عن النبی؛ هر آن چه که از پیامبر (ص) صادر شده» از آن یاد کرده‌اند. این سه عنوان در حقیقت ناظر به سیره گفتاری و رفتاری پیامبر (ص) است، چه، تقریر نیز نوعی از رفتار است.

در برخی از تعاریف اصطلاحی سنت قید عدم تصریح درقرآن به آن افزوده شده است؛ به عنوان مثال شاطبی می‌گوید: «یطلق لفظ السّنه علی ما جاء منقولاً عن النبی (ص) علی الخصوص، مما ینص علیه فی الکتاب العزیز، بل انما نصّ علیه من جهته کان بیاناً لما فی الکتاب اولا؛ لفظ سنت بر آن چه که منحصراً از پیامبر (ص) نقل شده اطلاق می‌شود. با این شرط که در قرآن بر آن تصریح نشده باشد، بلکه تنها از ناحیه پیامبر (ص) بدان تصریح شده باشد؛ اعم از آن که در راستای تبیین قرآن باشد یا نه».