کتاب آگاهی شهروندی با تأکید بر سرمایه اجتماعی فرهنگی

کتاب آگاهی شهروندی با تأکید بر سرمایه اجتماعی فرهنگی نوشتهٔ زهره روغنیان است و انتشارات متخصصان آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب آگاهی شهروندی با تأکید بر سرمایه اجتماعی فرهنگی

شهروندی پدیده‌ای است که با سرمایهٔ فرهنگی و اجتماعی ارتباط پیدا می‌کند و از شاخص‌های مهمی است که می‌تواند کارکردهای بسیاری برای جوامعی که با مشکلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مواجه هستند و تلاش دارند به مرحله‌ای از توسعه‌یافتگی دست یابند، تلقی می‌شود. تغییر و تحولات حاصل از پدیدهٔ شهروندی در دهه‌های اخیر این مسئله را تا بدان حد مهم و حیاتی جلوه می‌دهد که از آن به‌عنوان شهروند ارتباطی و یا عصر شهروندی یاد می‌شود. شهروندی شامل همهٔ کسانی است که در یک جامعه سیاسی عضویت دارند که از حقوق، مزایا، امتیازاتی برخوردار هستند. امروزه استفاده از سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی به‌عنوان دارایی ارزشمند در سرتاسر جهان مورد استقبال قرار گرفته است و این ادعا وجود دارد که استراتژی‌های مورداستفاده از سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی با تمرکز بر ارتقای فرهنگ شهروندان قادر است تا ضمن حل بسیاری از معضلات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، جامعه را برای ورود به توسعه و شهروندانی فعال و کارآمد آماده سازد. در این بین، با گسترش شبکه‌های روابط اجتماعی و ایجاد شرایط مناسب برای ارتباط و تعاملات جهت رونق آگاهی شهروندی، سرمایهٔ فرهنگی و اجتماعی به‌عنوان ابزاری برای نیل به این اهداف باید در کانون توجه نهادهای دولتی، حکومتی و مدیران شهری قرار گیرد.

در پژوهشی علمی که این کتاب بر اساس آن تدوین یافته، سعی دارد به بررسی وضعیت آگاهی شهروندان از حقوق و وظایف خود بپردازد. کشور ایران بسیاری از عناصر واجد ارزش تاریخی و فرهنگی را در خود جای داده و به‌عنوان شناسنامهٔ تاریخی و فرهنگی، نقش حائز اهمیتی در شکل‌گیری هویت و فرهنگ شهروندان دارد؛ اما تاکنون اقدامات مؤثری برای عملی ساختن این لقب یا شعار صورت نگرفته و پیامدهای شهری فراوانی از جمله ناهنجاری‌های اجتماعی، قانون‌گریزی، مسئولیت‌گریزی، عدم شناخت از حقوق و مطالبات و... را به همراه دارد. لذا بررسی چالش‌های شهروندی و عوامل و موانعی که سبب شده تا رشد و توسعه آن در مسیری کند حرکت نماید، ضروری به نظر می‌آید؛ بنابراین تلاش بر این است تا با هدف تدوین سرمایهٔ فرهنگی و اجتماعی بر ارتقای آگاهی شهروندان، به بررسی ریشه‌ها، مفاهیم و ادبیات نظری در باب سرمایهٔ فرهنگی و اجتماعی و شهروندی پرداخته و از طریق کنکاش در مؤلفه‌ها، به برقراری ارتباطی منطقی بین این دو فرآیند برای تحقق هرچه بهتر آگاهی شهروندان پرداخته شود.

خواندن کتاب آگاهی شهروندی با تأکید بر سرمایه اجتماعی فرهنگی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران رشتهٔ جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب آگاهی شهروندی با تأکید بر سرمایه اجتماعی فرهنگی

«در تبیین ضرورت و اهمیت موضوع رساله می‌توان ابراز کرد که سرمایه اجتماعی به این دلیل برای نظریه‌پردازان و سیاست‌گذاران اجتماعی مهم است که کارکردها و پیامدهای فراوانی برای جامعه همراه داشته است. کارکردهای سرمایه اجتماعی هم در سطح فردی (خرد) و بیشتر در سطوح اجتماعی (کلان) نمایان می‌شود که شامل این موارد است: ۱) خانواده و مسائل جوانان ۲) مدرسه و آموزش ۳) زندگی اجتماعی ۴) کار و سازمان ۵) دموکراسی و حاکمیت ۶) کنش جمعی و مشارکت ۷) سلامت ۸) جرم و خشونت ۹) توسعه اقتصادی (موسوی و شیانی، ۱۳۹۴). پایبندی به اخلاق و سلوک شهروندی، در واقع نوعی تمرین دموکراسی است که در آگاهی شهروندان باید به آن اهمیت بسیار داده شود. این تمرین مشارکتی و مردم‌سالارانه با اطرافیان و اعضای نهادهای مدنی و انجمن‌های داوطلبانه و ... شکل می‌گیرد. تا زمانی که افراد در نهادهای مدنی و انجمن‌های داوطلبانه به عضویت درنیایند و مشارکت نداشته باشند، آگاهی از حقوق و وظایف شهروندی شکل نمی‌گیرد. آگاه بودن از وضعیت شهروندی ناظر به مجموعه‌ای از ارزش‌های اجتماعی همچون مساوات‌طلبی، آزادی، فردگرایی، مردم‌سالاری و مسئولیت‌پذیری مدنی است. از نظر فالکس رعایت شهروندی در افزایش احساس مسئولیت اجتماعی، اعتمادپذیری و تعهد مدنی مؤثر است چراکه تعهد مدنی بر توازن بین نفع فردی و جمعی استوار است. به‌عبارت دیگر سهیم دانستن خود در سرنوشت جمعی و ملاحظه خیر جمعی برای منافع کشور یا بهبود جامعه، معرف تعهد مدنی و آگاهی شهروندی است.»