کتاب جانورشناسی (۱)؛ بی مهرگان

کتاب جانورشناسی (۱)؛ بی مهرگان نوشتهٔ منیژه کرمی در انتشارات دانشگاه شاهد چاپ شده است.  کتاب جانورشناسی (۱): بی‌مهرگان، از روی اشتیاق و با نیت فراهم کردن یک مرجع مشخص و مفید برای دانش‌پژوهان رشته زیست‌شناسی به‌ویژه گرایش علوم جانوری تهیه شده است تا این عزیزان ضمن رها شدن از سردرگمی با یافته‌های امروزی دانش جانورشناسی آشنا شوند و در این وادی قدم بگذارند.

درباره کتاب جانورشناسی (۱)؛ بی مهرگان

شناخت دنیای جانوران و آشنایی با ظرافت‌های زندگی آن‌ها، فطرت آدمی را به شگفتی وامی‌دارد و سِر و راز خلقت را در نظر او پیچیده‌تر می‌کند و اما یک فرد برای آنکه در عرصه علم جانورشناسی موفق باشد، باید از شوق و ذوق خاصی برخوردار باشد تا از سختی راه آزرده نشود و از دشواری سفر نهراسد. زیرا شناخت عالَم بسیاری از جانوران با وجود پیشرفت‌های همه جانبه دانش امروزی، سهل نیست و جانورشناس باید در این راه از پشتکار مناسبی برخوردار باشد.

 در ایجاد مطالب این کتاب، آخرین دستاوردهای جانورشناسی در زمینه رده‌بندی، ریخت‌شناسی (مورفولوژی)، فیزیولوژی، تکامل و اکولوژی (بوم‌شناسی) جانوری مد نظر قرار گرفته، درباره بسیاری از مکانیسم‌ها مطابق دانش امروزی بحث شده است. در این اثر کلیه شاخه‌های جانوری بی‌مهره، مطابق جایگاه آنها در رده‌بندی سلسله‌مراتبی معرفی شده‌اند. به ضرورت درباره نمونه‌های شاخص و تیپیک از هر شاخه به تفصیل بحث شده ولی به منظور حفظ اختصار، بسیاری از ویژگی‌های کم اهمیت به‌صورت مجمل مورد بررسی قرار گرفته است.

کتاب جانورشناسی (۱)؛ بی مهرگان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به علم زیست‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب جانورشناسی (۱)؛ بی مهرگان

زیر سلسله جانوران تک یاختهاى یا پروتوزوآ Protozoa Subkingdom؛ جانورشناسان در اولین قدم از رده‌بندى گروه‌های مختلف جانورى، براساس تعداد یاخته‌هاى سازنده بدن، آنها را به دو زیر سلسله تک یاختگان و پر یاختگان تقسیم‌بندى نمودند . پروتوزوئرها، موجودات زنده یوکاریوتیک و اساساً تک یاخته‌اى هستند. در گذشته اغلب جانور شناسان بر این عقیده بودند که آنها جانوران تک یاخته‌ای نیستند. به‌عنوان مثال Dobell  عقیده داشت که یاخته یک توده پروتوپلاسمى سازنده بخشى از بدن یک موجود زنده است و که پروتوزوئرها، بى‌یاخته‌اى ولى کامل هستند. Hyman براى پروتوزوئرها عنوان جانوران بى‌یاخته‌اى را به‌کار برد و معتقد بود که آنها جانورانى‌ هستند که بدن آنها به یاخته‌ها بخش نشده است. پروتوزوئرها که ساده‌ترین جانوران به حساب مى‌آیند، از نظر پیچیدگى ساختارى بسیار جالب توجه‌اند. زیرا این پیچیدگى تماماً منحصر به یک یاخته است. یاخته‌هاى بدن پر‌یاختگان از نظر فیزیولوژیک متوازن و متعادل نیستند، زیرا براى انجام عمل ویژه یا اعمال نزدیک و مرتبط تخصص یافته‌اند و تحت چنین حالت اختصاصى مى‌توانند وجود داشته و باقى بمانند. پس یک موجود پر یاخته‌اى در کل، به‌عنوان یک واحد متوازن فیزیولوژیک در نظر گرفته مى‌شود، اما یاخته منفردى که بناى یک جانور تک یاخته‌اى را مى‌گذارد، لازم است همه اعمال را انجام دهد و بنابراین هر قدر که ساختارش پیچیده باشد، از نظر فيزيولوژيك متوازن و متعادل است. اين تعادل فيزيولوژيك كه جانور تك ياخته‌اى را قادر مى‌سازد تا موجود كامل و غيروابسته‌اى باشد همراه با پيچيدگى بسيارى از آنها، جانورشناسان را بر آن داشت تا آنها را به‌عنوان جانورانى كه مفهوم ياخته در خصوص آنها كاربردى ندارد، به‌حساب آورند . امروزه اكثر جانورشناسان براساس مطالعات ميكروسكپ الكترونى پروتوزوئرها را به‌عنوان جانوران تك ياخته‌اى معرفى مى‌كنند . اغلب پروتوزوئرها با چشم غيرمسلح قابل رويت نيستند پس مى‌توان علت ناشناخته ماندن آنها را تا قبل از اختراع ميكروسكپ درك كرد. نخستين بار در لوون‌هوك ۱۶۷۴ جانوران تك ياخته‌اى را مشاهده كرد، پس او را پدر علم پروتوزئولوژى لقب دادند. پس از آن مطالعات زيادى درباره جانوران تك ياخته‌اى انجام شده و دانش موجود درباره زيست‌شناسى آنها بسيار گسترده است. امروزه بيش از ۶۵۰۰۰ جانور تك ياخته‌اى شناخته و  نام‌گذارى شده است.