کتاب افکاری از جنس قفس

کتاب افکاری از جنس قفس نوشتهٔ فاطمه فلاح در انتشارات نوروزی به چاپ رسیده است. یک شیوهٔ مفیدتر و مؤثرتر برای توصیف اضطراب، این است که آن را به‌عنوان عناصر مجزا ولی در تعامل با همدیگر در نظر بگیریم.

در زمینه اضطراب مدل فراشناختی که توسط ولز مطرح شد یکی از برجسته‌ترین مدل‌های نظری است که از دانش‌ها و باورهای فرد درباره خود، تجارب فراشناختی (مثل نگرانی از نگرانی) و راهبردهای فراشناختی (مثل سرکوب افکار یا استفاده از روش‌های حواس‌پرتی) تشکیل شده است.

درباره کتاب افکاری از جنس قفس

تعاریف و مفاهیم اضطراب

واکنش‌های هیجانی در برابر موقعیت‌های تنش‌زا گوناگون‌اند از شعف و شادمانی گرفته تا هیجان‌های معمولی اضطراب و خشم و ناامیدی و افسردگی. پس واکنش به فشار روانی به دو دسته:

۱ - واکنش‌های روان‌شناختی که شامل: اضطراب، خشم و پرخاشگری، بی‌احساسی و افسردگی و اختلال شناختی

۲ - واکنش‌های فیزیولوژیکی که شامل: افزایش میزان سوخت‌وساز و افزایش ضربان قلب و گشاد شدن مردمک‌ها، افزایش فشارخون، افزایش میزان تنفس، افزایش تنش عضلانی، ترشح اندروفین و افزایش رها شدن قند از جگر.

ماهیت اضطراب

ترس و اضطراب یک پدیده عاطفی طبیعی، ضروری و بی‌خطر می‌باشند. این پدیده‌ها توسط هر شخص تجربه می‌شوند و بخشی از تجربهٔ هر انسانی است، ترس و اضطراب مجموعه‌ای از واکنش‌ها است حتی اگر فرد نتواند فوراً عوامل برانگیزاننده را تشخیص دهد. چون این عوامل می‌توانند زیستی یا درونی (مثل افکار و یا احساسات بدنی) و یا بیرونی باشد (مثل موقعیت‌های ویژه). ترس و اضطراب تنها یکی از واکنش ممکن به عوامل برانگیزاننده است و می‌توان یاد گرفت به شیوه‌ها و روش‌های دیگری واکنش نشان داد که باعث کاهش سطح اضطراب و هراس شود و کیفیت زندگی بهتر و مفیدتر شود. هدف درمان حذف کامل ترس و اضطراب نیست، هدف کاهش اضطراب مضر و غیرضروری است. وقتی ما درباره اضطراب صحبت می‌کنیم باید دربارهٔ خیلی چیزهایی که در واکنش به احساس‌های بدنی‌مان، در درونمان پاسخ می‌دهیم فکر کنیم. افکاری که داریم یا موقعیت‌هایی که در آن هستیم.

مدل فراشناختی بر نقش راهبردهای کنترل فکر تأکید دارد. دیویس توجه برگردانی، ارزیابی مجدد، کنترل اجتماعی، نگرانی و خودتنبیهی را به‌عنوان راهبرد کنترل فکر معرفی کرده است. ولز و ماتیوز اختلال هیجانی را با راهبرد کنترل تهدید مشخص می‌کنند و افراد برای کنترل افکار ناخواسته یا اضطراب‌زای خود از طیفی از راهبردها استفاده می‌کنند و این راهبردها می‌تواند ماهیت فعالیت شناختی را تقویت‌، سرکوب یا تغییر دهند و هدف برخی از این راهبردها کاهش افکار یا هیجانات منفی است که با تغییر جنبه‌هایی از شناخت ایجاد می‌شود.

کتاب افکاری از جنس قفس را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به روانشناسان و افرادی که خود یا اطرافیانشان درگیر اضطراب‌های مختلف هستند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب افکاری از جنس قفس

تقریباً همهٔ افراد آدمی احساس تنش، ناراحتی و یا انتظار وقوع رویدادهای ناگوار را تجربه کرده‌اند. در چنین مواقعی علّت تنش به‌تنهایی تشخیص داده نمی‌شود. اضطراب در وسیع‌ترین معنای آن می‌تواند با حالت‌های فیزیولوژیکی یا بدن شناختی و هیجان مختلفی همراه باشد. بدیهی است که اضطراب دارای نشانه‌های مختلفی است و به شکل‌های گوناگونی ظاهر می‌شود. اضطراب ممکن است نشانه‌های فیزیولوژیکی مشخصی همانند نشانه‌های ترس، هیجان به وجود آورد و نیز در یک مسئله هوشی پیچیده باعث پایین آمدن عملکرد فرد گردد، درحالی‌که در یک کار ساده موجب تسهیل عملکرد وی می‌شود. اضطراب ممکن است سبب انجام‌دادن یک کار غیرمنطقی شود، یا اینکه کناره‌گیری شخص را از فعالیت‌های اضطراب‌انگیز فراهم آورد. به اعتقاد برخی از روان‌پزشکان به‌هم‌خوردن تعادل شیمیایی بدون علت احساس هراس است. در نتیجه مصرف دارو را تجویز می‌کنند تا ناراحتی شما را برطرف سازند. گروهی فکر می‌کنند احساس اضطراب حساسیت‌های غذایی یا کاهش قند خون است در این میان جمعی نیز نگران تومور مغزی یا قلبی هستند.

یکی از سازه‌هایی که در دهه‌های اخیر پژوهشگران در صدد بررسی رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بوده‌اند، اضطراب امتحان است و این  اضطراب امتحان را به‌عنوان یک سازه شناختی - توجهی توصیف کرده است. اضطراب امتحان، سلامت روان دانش‌آموزان را تهدید می‌کند و بر کارآمدی، شکوفایی، استعداد، شکل‌گیری شخصیت و هویت اجتماعی آنها تأثیر سو می‌گذارد و گاه چنان شدتی دارد که زندگی روزمره و تحصیلی دانش‌آموزان را دشوار می‌کند و باتوجه‌به پژوهش‌های که در چندین دهه اخیر انجام شده ترس از ارزیابی و ویژگی شخصیتی کمال‌گرایی را در بالابردن سطح اضطراب امتحان و افت عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مؤثر دانسته‌اند و سازه کمال‌گرایی را به‌عنوان ترس افراطی از اشتباهات و گرایش فرد به توجه مفرط درباره شکست و خود انتقادگری بیش از حد، انتظارات بسیار بالا از عملکرد خود یا دیگران گرایش به دارابودن استانداردهای کامل و دست‌نیافتنی و تلاش برای تحقق آنها تعریف شده است.