کتاب صخره سخت

کتاب الکترونیکی «صخره سخت: بررسی پرونده‌های امنیتی در جمهوری اسلامی (۱۳۵۹-۱۳۵۷)» نوشتهٔ محمدحسن روزی‌طلب اثری پژوهشی است که نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی شکل‌گیری و عملکرد نهادهای امنیتی و انتظامی در سال‌های ابتدایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می‌پردازد و با اتکا به اسناد، روایت‌ها و خاطرات دست‌اندرکاران، تصویری از فضای پرتنش و پرچالش آن دوران ارائه می‌دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب صخره سخت

«صخره سخت» اثری در حوزهٔ ناداستان تاریخی و پژوهشی است که به بازخوانی روند شکل‌گیری نهادهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹ می‌پردازد. محمدحسن روزی‌طلب با بهره‌گیری از اسناد، مصاحبه‌ها و خاطرات افراد مؤثر، تلاش کرده است تصویری جامع از دغدغه‌ها، چالش‌ها و بحران‌های امنیتی سال‌های نخست انقلاب ارائه دهد. ساختار کتاب مبتنی بر روایت تاریخی و تحلیلی است و به‌جای تمرکز صرف بر یک روایت رسمی، تلاش شده تا دیدگاه‌های مختلف و تضادهای درونی میان گروه‌ها و شخصیت‌های انقلابی نیز بازتاب یابد. این کتاب با رویکردی مستند، به بررسی تأسیس کمیته‌های انقلاب اسلامی، نقش گروه‌های مختلف در حفاظت از رهبران انقلاب، و چگونگی مواجهه با تهدیدهای داخلی و خارجی می‌پردازد. «صخره سخت» نه‌تنها به روایت رخدادها بسنده نکرده، بلکه به تحلیل زمینه‌های اجتماعی و سیاسی آن دوران نیز توجه داشته است.

خلاصه کتاب صخره سخت

در «صخره سخت»، محمدحسن روزی‌طلب به بررسی فضای امنیتی و سیاسی ایران در دو سال نخست پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد؛ دورانی که با فروپاشی ساختارهای امنیتی رژیم پهلوی و شکل‌گیری نهادهای جدید همراه بود. کتاب با شرح دغدغه‌های انقلابیون برای حفاظت از رهبران انقلاب، به‌ویژه امام خمینی، آغاز می‌شود و روند تشکیل کمیته استقبال و چالش‌های مربوط به امنیت ایشان را روایت می‌کند. در ادامه، نویسنده به شکل‌گیری کمیته‌های انقلاب اسلامی و نقش آن‌ها در حفظ نظم و امنیت در شرایط خلأ قدرت می‌پردازد. در این میان، اختلافات و رقابت‌های میان گروه‌های مختلف انقلابی، از جمله مجاهدین خلق، نهضت آزادی و مؤتلفه اسلامی، و تأثیر آن‌ها بر ساختارهای امنیتی و انتظامی به‌تفصیل بررسی شده است. کتاب به نقش روحانیت و شخصیت‌هایی چون شهید مطهری، شهید بهشتی و آیت‌الله مهدوی کنی در مدیریت بحران‌ها و ساماندهی نیروهای انقلابی اشاره دارد. همچنین، به چالش‌های جذب نیرو، نفوذ گروهک‌ها، و مشکلات ناشی از حضور افراد فاقد صلاحیت در نهادهای امنیتی پرداخته شده است. در بخش‌هایی از کتاب، به مخالفت‌ها و تنش‌های میان دولت موقت و کمیته‌های انقلاب اسلامی و همچنین نقش این کمیته‌ها در مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی اشاره شده است. نویسنده با نقل روایت‌های دست‌اول و تحلیل‌های تاریخی، تصویری از فضای پرآشوب و پرمناقشهٔ سال‌های ابتدایی جمهوری اسلامی ارائه داده است. پیام اصلی کتاب، ضرورت حفظ اقتدار و انسجام در برابر تهدیدهای داخلی و خارجی و اهمیت شکل‌گیری نهادهای امنیتی برای تثبیت نظام نوپای انقلاب است.

چرا باید کتاب صخره سخت را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب فرصتی است برای آشنایی با پشت‌پردهٔ شکل‌گیری نهادهای امنیتی و انتظامی در سال‌های نخست انقلاب اسلامی و شناخت چالش‌ها و بحران‌هایی که انقلابیون با آن‌ها روبه‌رو بودند. «صخره سخت» با تکیه‌بر اسناد و روایت‌های دست‌اول، به بررسی تضادها، رقابت‌ها و تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز آن دوران می‌پردازد و نشان می‌دهد که تثبیت یک نظام سیاسی جدید تا چه اندازه نیازمند مدیریت بحران، انسجام و مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی است. این کتاب برای کسانی که به تاریخ معاصر ایران و تحولات امنیتی علاقه‌مندند، تصویری واقعی و مستند از یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ کشور ارائه می‌دهد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران، پژوهشگران حوزهٔ امنیت و سیاست، دانشجویان رشته‌های علوم سیاسی و تاریخ، و کسانی که دغدغهٔ شناخت تحولات امنیتی و سیاسی سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی را دارند، مناسب است. همچنین برای افرادی که به دنبال فهم عمیق‌تر از روند شکل‌گیری نهادهای انقلابی و چالش‌های آن دوران هستند، مطالعهٔ این اثر توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب صخره سخت

«در قراری كه با محمد بروجردی داشتیم، به من گفته شد كه آقایان علما تصمیم گرفته‌اند كمیته‌ای برای استقبال از حضرت امام به وجود آورند. وظایف پیش‌بینی شده این كمیته عبارت بود از: الف) آماده شدن شرایط و زمینه برای اینكه حضرت امام بتوانند حكومت تشكیل بدهند. ب) چون حضرت امام تصمیم جدی برای ورود به ایران دارند و احتمال دارد ورود ایشان با خطر همراه باشد، باید افرادی در قالب نیروهای نظامی با آموزش‌های كافی وجود داشته باشند تا از شخص امام حفاظت كنند، چون در آن زمان این احتمال وجود داشت كه دستگاه حاكمه، توطئه‌ای چیده باشد مثلاً اینكه ورود ایشان با یك كودتا همزمان شود یا هواپیمای ایشان دچار مشكل شود. ج) مشخص كردن تاریخ دقیق ورود امام به ایران و هماهنگی با حضرت امام تا كمیتهٔ استقبال بتواند خود را آماده کند. ... مسئولیت نظامی این كمیته به من و شهید محمد بروجردی سپرده شد. شنیده بودیم مردم قم در روز اربعین به تعدادی از پست‌های نظامی كه در كنار چهارراه‌ها ایستاده بودند، حمله كرده و تعداد زیادی اسلحه و مهمات به دست آورده‌اند. بنا به توصیه‌ای از طرف آقایان علما تصمیم گرفتیم همین افراد را جذب كنیم تا در گروه ما فعالیت كنند؛ البته برخی از طلبه‌ها نیز مسلح شده بودند، اما آموزش ندیده بودند كه باید برایشان كلاس می‌گذاشتیم. برای آموزش نیروهای مردمی كه جذب گروه ما شده بودند، حسینیهٔ انصار را انتخاب كردیم. این جلسه با حضور آقایان عراقی و رفیق‌دوست رسماً كار خود را آغاز كرد. در این جلسه وظایف و مأموریت ما به قرار زیر مقرر شد: الف) به نیروها در منازلی كه تحت اختیار ما قرار می‌گیرند آموزش نظامی بدهیم. ب) افراد آموزش‌دیده را در قالب گروه‌های منظم سازمان بدهیم. ج) آنها را در مكان‌های حساس مستقر كنیم.»