کتاب نقش و جایگاه صنعت پتروشیمی در ارتقای امنیت انرژی کشور

کتاب نقش و جایگاه صنعت پتروشیمی در ارتقای امنیت انرژی کشور نوشتۀ یونس خداپرست و محمد صیادی است. این کتاب را در سال ۱۳۹۵ انتشارات تدبیر اقتصاد منتشر کرده است.

درباره کتاب نقش و جایگاه صنعت پتروشیمی در ارتقای امنیت انرژی کشور

در دهه‌های گذشته، کشورها امنیت ملی خود را با امنیت نظامی می‌سنجیدند، اما اکنون این رویکرد تغییر کرده است و بسیاری از صاحب‌نظران، امنیت اقتصادی را مهم‌ترین مؤلفه امنیت ملی می‌دانند. دراین‌بین، تعاریف زیادی برای امنیت اقتصادی بیان شده است که صرف‌نظر از همه این تعاریف، باید گفت، متنوع‌سازی اقتصاد کشور یکی از پیش‌نیازهای دستیابی به امنیت اقتصادی است. اکنون صنعت نفت سهم بسزایی در اقتصاد ایران دارد و بخش زیادی از درآمدهای ارزی از فروش نفت و گاز تأمین می‌شود. این موضوع موجب می‌شود که اقتصاد در برابر شوک‌های داخلی و خارجی آسیب‌پذیر باشد و به‌نوعی می‌توان گفت، با ادامه این روند، امکان به خطر افتادن امنیت اقتصادی کشور وجود دارد.

برای رفع این مشکل و ارتقای وضعیت امنیت اقتصادی کشور، متنوع‌سازی اقتصاد و تکمیل زنجیره ارزش تولید نفت و گاز از اهمیت بسزایی برخوردار است. یکی از این صنایع مهم که در زنجیره ارزش نفت و گاز قرار دارد، صنعت پتروشیمی است که ظرفیت بالایی در ایجاد ارزش‌افزوده، اشتغال‌زایی و به حرکت درآوردن سایر صنایع دارد. ازاین‌رو، در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، صنعت پتروشیمی به‌عنوان یکی از صنایعی که می‌تواند به مقاوم‌سازی اقتصاد کشور منجر شود، مورد تأکید ویژه قرار گرفته و بندهایی از این سیاست‌ها به موضوع تکمیل زنجیره ارزش و افزایش صادرات محصولات پتروشیمی اختصاص‌یافته است. باتوجه‌به این عوامل، به طور مسلم با اقدام برای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در صنعت پتروشیمی می‌توان تا حد زیادی به متنوع‌سازی و مقاوم‌سازی اقتصاد و به‌تبع آن، افزایش امنیت اقتصادی کشور کمک کرد.

باتوجه‌به نقش غیرقابل‌انکاری که صنعت پتروشیمی در مقاوم‌سازی اقتصاد و بالابردن امنیت اقتصادی کشور دارد، مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد در راستای رسالت علمی و پژوهشی خود مبنی‌بر شناسایی و واکاوی عوامل و مؤلفه‌های مؤثر بر امنیت اقتصادی، به تهیه کتاب «نقش و جایگاه صنعت پتروشیمی در ارتقای امنیت انرژی کشور» اقدام کرده است. در این کتاب، علاوه بر تبیین جایگاه صنعت پتروشیمی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، وضعیت کنونی صنعت پتروشیمی و چگونگی نقش‌آفرینی این صنعت در ارتقای امنیت اقتصادی و امنیت ملی کشور تشریح می‌شود. آسیب‌شناسی صنعت پتروشیمی و ارائه راهکار برای حل چالش‌های صنعت پتروشیمی به‌منظور تسریع در نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی بخش دیگری از نوشته حاضر را تشکیل می‌دهد. امید است تلاش‌های این مؤسسه گامی مؤثر در جهت ارتقای امنیت اقتصادی کشور باشد.

خواندن کتاب نقش و جایگاه صنعت پتروشیمی در ارتقای امنیت انرژی کشور را به چه کسی پیشنهاد می کنیم؟

علاقه‌مندان به مسائل اقتصادی و رشته مواد و متالوژی می‌توانند از خواندن این کتاب لذت ببرند.

بخش‌هایی از کتاب نقش و جایگاه صنعت پتروشیمی در ارتقای امنیت انرژی کشور

سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، نمونه دیگری از قوانین بالادستی کشور است که صنعت نفت و گاز کشور را مورد تأکید قرار داده و راهکارهای مختلفی را برای مقاوم‌سازی اقتصاد بیان کرده است؛ برای مثال، در بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی به‌منظور مقابله با ضربه‌پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز، راهکارهایی مانند افزایش صادرات پتروشیمی، فراورده‌های نفتی، برق و گاز ارائه شده است. بند ۱۵ نیز به افزایش ارزش‌افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه و بالابردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فراورده‌های نفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از این منابع توجه کرده است.

باتوجه‌به این تأکیدها و ظرفیت‌های بالایی که در بخش پایین‌دستی صنعت نفت و گاز، به‌ویژه صنایع پتروشیمی وجود دارد، ضرورت تکمیل زنجیره ارزش نفت و گاز بیش‌ازپیش نمود می‌یابد. از جمله ظرفیت‌های صنعت پتروشیمی می‌توان به قابلیت بالای این صنعت در ایجاد اشتغال و ارزآوری اشاره کرد. علاوه بر این، صنعت پتروشیمی به دلیل پیوندهای پسین و پیشین زیادی که با صنایع دیگر دارد، می‌تواند موجبات تحرک سایر صنایع را نیز فراهم آورد. ضمن آنکه با توسعه بیشتر و متوازن صنعت پتروشیمی امکان تولید محصولات متنوع و صادرات آنها فراهم می‌شود، این موضوع به نوبه خود می‌تواند سبد صادراتی کشور را متنوع سازد و از وابستگی کشور به صادرات نفت خام و گاز طبیعی بکاهد.