کتاب مکانیسم های دفاعی و هوش هیجانی در خدمت تخلیه اضطراب

کتاب مکانیسم های دفاعی و هوش هیجانی در خدمت تخلیه اضطراب نوشتهٔ حسنی کریمی در نشر گنجور به چاپ رسیده است. اختلالات اضطرابی جزء رایج‌ترین بیماری‌های روانپزشکی است و در دوران کودکی، نوجوانی و بزرگسالی با فراوانی زیادی تجربه می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که بیش از ۱۲ درصد کودکان‌، ۳۲ درصد نوجوانان و بزرگسالان تشخیص یکی از اختلالات اضطرابی را دریافت می‌کنند. اختلالات اضطرابی با شیوع دوازده ماهه ۱۸ درصدی و شیوع طول عمر ۲۹ درصدی، رایج ترین طبقه از بیماری های روانپزشکی هستند. اختلالات اضطرابی منجر به اثرات منفی اساسی بر کیفیت زندگی می‌شوند.

درباره مکانیسم های دفاعی و هوش هیجانی در خدمت تخلیه اضطراب

یکی از نگرانی‌هـا و دغدغـه‌هـای نظام آموزشی مسأله اضطراب دانشجویان است که تحمل آن برای بسیاری از دانشجویان دشوار می‌باشـد عده‌ای در بررسی مـسایل اضـطراب‌زا واکـنش خفیفی از خود نشان می دهند اما افراد مـضطرب دچـار احساس وحشت و ترس شدید می شوند. همچنین فیزیولـوژی بـدن نیــز نتایج اضطراب را به صورت تحریک سیستم سمپاتیک با شدتهای مختلف بروز می‌دهد.

اضطراب در دراز مدت در عضلات صاف و اشوب شناختی می‌تواند به صورت جسمی (مـشکلات گوارشی، قلبی، تنفسی، سردرد و ...)، روانی (‌اشکال در تمرکز، حافظه، افکار منفی، فراموشی و ...) و یا رفتاری (کاهش میل جنسی، انزوای اجتماعی، بی خوابی، پرخاشگری و...) بروز کند و یکی از فاکتورهای اساسی در بروز اختلال‌های روانی محسوب می‌شود.

پژوهش‌ها نشان داده است که سطح نـشانه‌هـای اضطراب در دانشجویان رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی بالاتر از عموم مردم اســت. در ایران ارقام متفاوتی در مورد شیوع نشانه‌های اضطراب دانشجویان پزشکی بـه دست آمده اسـت. بـه عنوان نمونه، در دانشجویان پزشکی مازندران اضطراب شدید تا بسیار شدید در ۱۰.۱ % از دانشجویان به صورت آشکار و در ۷.۹ %به صورت پنهان وجود داشت.

در نظام روان‌تحلیل‌گری هر اختلال روانی با مکانیزم‌های دفاعی غیر‌انطباقی مشخص است و دفاع‌ها نقش مهمی در سلامت روانی افراد ایفا می‌کنند. بررسی‌های متعددی از این فرض حمایت کرده‌اند، و در تحقیقات مشخص شده است که سلامت جسمی و روانی افراد به طور معنا‌داری با مکانیزم‌های دفاعی آن‌ها در ارتباط است. با این توصیف مکانیزم‌های دفاعی به طور منطقی این ظرفیت را دارند که به عنوان یکی از متغیرهای درمانی در نظر گرفته شوند و در مداخلات درمانی از توجه ویژه‌ای برخوردار باشند‌.

کتاب مکانیسم های دفاعی و هوش هیجانی در خدمت تخلیه اضطراب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به روانشناسان، مشاوران و افرادی که با اختلال اضطراب درگیر هستند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب مکانیسم های دفاعی و هوش هیجانی در خدمت تخلیه اضطراب

مکانیسم دفاعی به مجموعه تلاش‌های گسترده‌، ناخودآگاه و خودکاری اطلاق می‌شود که فرد در مواجهه با عوامل استرس‌زای درونی و بیرونی جهت حفظ ثبات روان‌شناختی خود، از طریق جرح و تعدیل چگونگی ادراک واقعیت، استفاده می‌کند.عملکرد این دفاع‌ها می‌تواند سازگارانه و یا ناسازگارانه باشند.

از سوی دیگر اغلب مطالعات بر این باورند که نوع راهبردهایی که افراد در مواجهه با استرس‌های زندگی اتخاذ می‌نمایند در ابتلا به بیماری‌های مزمن همچنین روند آن‌ها نقش قابل توجهی دارد. همچنین راهبردهای انطباقی که بیماران مورد استفاده قرار داده‌اند پیش‌بینی‌کنندهٔ روند بیماری در آن‌ها است، طبیعتاً این راهکارها در ابتلا به عود نیز نقش قابل توجهی ایفا خواهند نمود.

در تعریفی دیگر اضطراب شکل مبهمی از ترس یا تشویش است که با افزایش انگیختگی پدید می‌آید؛ یعنی حالتی از هیجان منفی که به علت تلقی موقعیتی به مثابهٔ موقعیتی تهدیدکننده روی می‌دهد.

هوش هیجانی بر خلاف هوش شناختی که در سرشت هر فرد موجود است، قابلیت اکتسابی دارد و می‌توان سطح آن را در افراد رشد و تعالی بخشید. فلذا برای جلوگیری از اثرات منفی اضطراب بیش از حد، آموزش مهارت‌های روانی و هوش هیجانی لازم است. بر اساس مطالعات صورت گرفته، هوش هیجانی دانشجویان در وضعیت نامطلوب قرار دارد که نیازمند آموزش‌هایی در این زمینه است.

همچنین، شهبازی و همکاران در مطالعه‌ای دیگر در شیراز نشان دادند سطح هوش هیجانی دانشجویان در سطح استاندارد نیست، زیرا آموزش مدونی در این مورد صورت نمی‌گیرد.